လွၵ်းလၢႆးၵႄႈၶႆမိူဝ်ႈဢမ်ႇမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်

မၢင်ပွၵ်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢၼ်ႁဝ်းႁဵတ်းယူႇၼၼ်ႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈမီးလွင်ႈတၢင်း လၢႆလၢႆလွင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးႁႅင်းၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မႃး ဢမ်ႇဝႃႈ မိူဝ်ႈၵၢၼ်ၼမ်ပူၼ်ႉတီႈ၊ မိူဝ်ႈမီးႁူဝ်ၼႃႈ လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၸွမ်း၊ မိူဝ်ႈမီးလွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇမီးမႃးယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈဢဝ်လွၵ်းလၢႆးၵႄႈၶႆ မိူဝ်ႈဢမ်ႇမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် မႃးၽၢၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇယူႇ။

1. ၼွၼ်းလပ်း

ပေႃးဝႃႈၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်းၼႆၵေႃႈ မိူၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးႁႅင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉလႄႈ မိူဝ်ႈဢမ်ႇလပ်းတႃၼွၼ်းမွႆႈလႆႈၵေႃႈ ဢွၵ်းဢေႃၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီ၊ ပေႃးဝႃႈၼွၼ်းဢေႇၼႃႇၽႅဝ်ၸိုင် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးယူႇလီၸွမ်းမႃးထႅင်ႈ ယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ တႃႇတႅပ်းတတ်းႁဵတ်းသေလွင်ႈလွင်ႈ ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉလႆႈလူးၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လွင်ႈၼွၼ်းဢိမ်ႇဢိမ်ႇၼၼ်ႉ လမ်ႇလွင်ႈတင်းပၢႆးတူဝ်လႄႈပၢႆးၸႂ်ယဝ်ႉ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တူဝ်ၶိင်းႁဝ်း ပေႃးတေမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးပၼ် ႁႂ်ႈပေႃးၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇပၢင်ႇသႂ်လႆႈလႄႈ ၽွမ်ႉတူဝ်တူဝ်ႈတၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထႅင်ႈဝၼ်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီၼွၼ်းပၼ် 7-9 ၸူဝ်ႈမူင်းၼႆႉ ယူႇယဝ်ႉ။

2. ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း

လွင်ႈဢွၵ်ႇပၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၼၼ်ႉ ပၼ်ၽွၼ်းလီတေႃႇတူဝ်ၶိင်းလႄႈပၢႆးၸႂ်ပႃး သင်ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းယူႇတႃႇသေႇၼႆ တေၸွႆႈလူတ်းယွမ်း လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၶမ်ၸႂ်လႆႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈမၢႆတွင်းလီမႃးလႄႈ ယင်းၸွႆႈၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ် ၼမ်ႉၵတ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီပႃးထႅင်ႈ၊ ၸွႆႈႁႂ်ႈပၢႆးယူႇလီၶႅမ်ႉ သေဢမ်ႇၵႃး ယင်းၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈလွင်ႈႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈ တင်းပၢႆးတူဝ်လႄႈပၢႆးၸႂ်လႆႈထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။

3. ယုမ်ႉၶူဝ်

လွင်ႈယုမ်ႉၶူဝ်ၼၼ်ႉ တေၸွႆႈလူတ်းယွမ်းလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၶမ်ၸႂ်လႆႈလႄႈ ၸွမ်းၼင်ႇၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၸဝ်ႈပၢႆးသၢႆႈၶဝ် ထူပ်းႁၼ်ဝႃႈ လွင်ႈယုမ်ႉၶူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွႆႈႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းႁဝ်း ႁဵတ်းဢွၵ်ႇသၢၼ်ဢၼ်တေတိုၵ်းတေႃးပၼ် လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၶမ်ၸႂ်လႄႈ လွင်ႈပဵၼ်ၸဵပ်းတၢင်ႇမဵဝ်းလႆႈၼႆယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ထုၵ်ႇလီႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းႁႂ်ႈ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယုမ်ႉၶူဝ်ၽွင်ႈ ဢမ်ႇဝႃႈတေဢုပ်ႇၵုမ်တင်းၵူၼ်းႁူမ်ႈၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်ပၼ်လွင်ႈယုမ်ႉၶူဝ် တူၺ်းၸိူင်းႁုၼ်ႉၼူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

4. လႅၵ်ႈလၢႆႈတူင်ႇဝူင်း

သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မီးၵၢၼ်ငၢၼ်းဢၼ်ႁဵတ်းယူႇဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းလႄႈ ၸူမ်ယူႇၸွမ်းၵၢၼ်ၸွမ်းငၢၼ်းလွင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း လူၺ်ႈတီႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်သင် လိူဝ်သေၵၢၼ်ၼၼ်ႉၼႆၸိုင် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢမ်ႇမီးႁႅင်းၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈငၢႆႈလႄႈ ၵွပ်ႈၼၼ် ထုၵ်ႇလီႁႃၶၢဝ်းယၢမ်း ယူႇၸွမ်းတူင်ႇဝူင်းတၢင်းၼွၵ်ႈၽွင်ႈ ဢမ်ႇဝႃႈ ႁူပ်ႉထူပ်းတင်းဢူၺ်းၵေႃႉ ၼွၵ်ႈၵၢၼ်ၼွၵ်ႈငၢၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းလိုဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လိူဝ်သေ ထုၵ်ႇလီလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉႁႂ်ႈဢိမ်ႇယဝ်ႉ ထုၵ်ႇလီဢွၵ်ႇႁိူၼ်းဢွၵ်ႇယေး လႄႇလၢဝ်းၽွင်ႈ၊ တူၺ်းၸိူင်း၊ ထွမ်ႇၵႂၢမ်း တႃႇထႅမ်ႁႅင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။

5. မေႃထဵင်ၶိုၼ်း

မၢင်ပွၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉ သင်ၸမ်ပဵၼ် တေလႆႈထဵင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီထဵင်ယူႇလႄႈ၊ သင်ဝႃႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၸႅၵ်ႇၽႄပၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းလႆႈယူႇၼႆၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီထဵင်ၶိုၼ်းၵမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပၼ်ႁႂ်ႈမၼ်းမႃးၼႃႇယူႇတီႈၵေႃႉလဵဝ်၊  မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၶမ်ၸႂ်မႃး သေဢမ်ႇၵႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးႁႅင်းႁဵတ်းၵၢၼ် လူၺ်ႈဢမ်ႇႁူႉတူဝ်မႃးယူႇယဝ်ႉ။

ၼင်ႇႁိုဝ်တေမီးႁႅင်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈ ပၢႆးယူႇလီတူဝ် ပၢႆးယူႇလီၸႂ်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေလႆႈႁႂ်ႈမၼ်းၶႅမ်ႉယူႇတႃႇသေႇယဝ်ႉ၊ သင်ပၢႆးယူႇလီဢမ်ႇၶႅမ်ႉၵေႃႈ ၽွၼ်းၵၢၼ်ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇဢွၵ်ႇမႃးလႆႈလီမိူၼ်ၵၼ် ၵွပ်ႈၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေမီးႁႅင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လီလႆႈလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉပၼ်ၼမ်ၼမ်၊ ၵႆႉၵႆႉတူင်ႉတူင်ႉၼိုင်ၼိုင် ဢွၵ်ႇပၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်း၊ ၵႆႉယုမ်ႉၵႆႉၶူဝ်ယူႇတႃႇသေႇလႄႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈပိုၼ်ႉတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၽွင်ႈ ၵႂႃႇႁႃလႄႇလၢဝ်းၽွင်ႈ ႁဵတ်းလွင်ႈဢၼ်တေဢမ်ႇသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်းႁဵတ်းၵၢၼ်မႃးလႆႈယူႇယဝ်ႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ−ထိူၼ်ႇလိုၵ်ႉ

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း