သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မဢလ တေသိုပ်ႇၶိုင်လၢႆးလႂ် ၽႂ်ၵေႃႉတေလႆႈၶၢမ်ႇ

ဝၢႆးသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လႆႈတူၵ်းသုမ်းတပ်ႉတိူင်းၶဝ်ၵႂႃႇလၢႆလၢႆတီႈ ပႃးၸဵမ်တိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ယမၶ (အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် − ရမခ) ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ မီးၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် လူင်းႁူပ်ႉထူပ်းသူႇၸႂ်းထိုင် တပ်ႉတိူင်းမၼ်းဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈၸေးၵူႈပိုၼ်ႉတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ တပ်ႉတိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ တပ်ႉတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး)၊ တပ်ႉတိူင်းမေႃႇၽီႇ (တႃႈၵုင်ႈ) တပ်ႉတိူင်း တူၼ်ႈတီး (မိူင်းတႆး)၊ တပ်ႉတိူင်း လွႆၵေႃႇ (မိူင်းယၢင်းလႅင်) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၶွင် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇပွၵ်ႈၼႆႉ တႄႇတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ် August ပူၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ၼႂ်း September ၼႆႉသေ မၼ်းဝႆႉလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ဢမ်ႇပၼ်ၶၢဝ်ႇသင်ဢွၵ်ႇၼႆသေတႃႉ ၸုမ်းတပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDF တႄႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်း 04 September 2024 ၼၼ်ႉ လႆႈၶၢဝ်ႇဝႃႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ႁွတ်ႈထိုင်တီႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း တီႈဝဵင်းလွႆၵေႃႇၼႆသေ ယူႇတီႈ KNDF ၶဝ် လႆႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင် 120mm ပိုတ်းယိုဝ်းသႂ်ႇ ၼႆယူႇ၊ ထိုင်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဝႆႉၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႉၶၢဝ်ႇၶဝ်ၼႅၼ်ႈၼႃၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈတၢင်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉႁူႉၸွမ်း လၢတ်ႈလႆႈၼင်ႇၼႆ။

မႃးတူၺ်းၽၢႆႇၼိုင်ႈ ဝၢႆးသေၽိုၼ်လိၵ်ႈမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈမိူင်းမၢဝ်း (ႁူၺ်ႈလီ) သူင်ႇထိုင် ၸုမ်းသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 29 August 2024 ​​သေ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉ “ၸီႉသင်ႇထိုင် ႁႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်း TNLA ၵိုတ်းၵၢၼ်တိုၵ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်းလဵဝ် ပေႃးဢမ်ႇၵိုတ်းတေသင်ႇသွၼ်ႁႂ်ႈပေႃးလၢပ်ႇလႄႈ လွင်ႈလူႉသုမ်းတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်း TNLA တၵ်းလႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶိုၼ်း” ၼႆယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ ႁဵတ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်သေ လၢၵ်ႈႁိူဝ်းမိၼ်းၶဝ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းဢမ်ႇဢေႇ လွင်ႈၼႆႉမိူင်းၶႄႇဢမ်ႇတၵ်းသဵင်သင်ၸွမ်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၶႄႇဢၼ်ယၢမ်ႈယူႇၽၢႆႇလင်ၸုမ်းဢူၺ်းလီၶဝ်သေ ဢီးႁႂ်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းတေႃႇ မဢလ ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်မၼ်းၶိုၼ်းလၢႆႈၽၢႆႇ ယူႇလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉႁိုဝ်ၼႆ တႃႇလီဝူၼ်ႉပႃးလႃႈ။ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈမိူင်းၶႄႇပွၵ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၸိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်လၢႆလၢႆၸုမ်း ဢမ်ႇႁၼ်လီသေ ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇမိူင်းၶႄႇၵေႃႈမီးယူႇ ယၢမ်းၼင်ႇၼၼ် သိုၵ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ MNDAA တႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်း ၸုမ်းဢၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းၶႄႇ လႄႈမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇမီး လွင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်း NUG သင် ၼႆယဝ်ႉ။

ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်း ပဵၼ်ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၼႆယဝ်ႉၼၼ်ႉ ႁူဝ်လိူၼ် September ၼႆႉ မဢလ ႁူဝ်ၼႃႈလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ တေတိုၵ်းဢဝ်ၶိုၼ်းဝဵင်း ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈတူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵေႃႇတင်ႈၸိုဝ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ်ဝႃႈ ယၼ်ႇၼၢႆႇမိၼ်း “ရန်နိုင်မင်း” ၼႆသေ တေတိုၵ်းတေႃးၵႂႃႇ၊ ၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ် ယၼ်ႇၼၢႆႇမိၼ်းၼႆႉ တူဝ်မဢလ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်လႄႈ ပေႃႇလသီႇမၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ ဢၼ်တေၽႅၼ်ၵၢၼ်သေ ဢွၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈတိုၵ်းတေႃႈဢဝ်ၶိုၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၶဝ်တူၵ်းသုမ်းဝႆႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸွမ်သိုၵ်းၸူဝ်းဝိၼ်း တေဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ ဢွၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေမီးလွင်ႈၶဝ်ႈတိၼ်ၶဝ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸဵမ်တပ်ႉပႆလိၼ်၊ တပ်ႉၼမ်ႉ၊ လႄႈတပ်ႉၵၢင်ႁၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မႄးၶွတ်ႇၽွတ်ႈႁႂ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈသေ ႁႂ်ႈၽွမ်ႉတူဝ်ႈတၼ်းတႃႇတိုၵ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်းၼႆယဝ်ႉ၊ ယူႇတီႈၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ “ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တေတိူဝ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ၵဝ်ႇ” ၼႆယဝ်ႉ။ သင်ပၢင်တိုၵ်း ၶိုၼ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆ တေပဵၼ်ၸွမ်းၸိူဝ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လႆႈသုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၶဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ တိူင်းသိုၵ်း ပႃးၸဵမ်တပ်ႉယႂ်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢဝ်ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉဝႃႈၸိုင် မီး 70 ပၢႆယဝ်ႉ၊ သင်တေၼပ်ႉပႃး တပ်ႉဢွၼ်ႇ တေႃႇထိုင်တပ်ႉပၢင်သဝ်း၊ တပ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းမူတ်းၸိုင် မီးယူႇ 5,280 ​​တပ်ႉ၊ ငဝ်ႈငုၼ်းသိုၵ်း​​တေႃႇထိုင်တပ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈ​​ၼႆႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသုမ်းၵႂႃႇ မီး 2,500 တပ်ႉယဝ်ႉၼႆ​​ ၸုမ်းငမ်းယဵၼ် မိူင်းဢ​​မေႇရိၵၢၼ်ႇ The United States Institute of Peace လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် April 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆယူႇ၊ ၵွပ်ႈပူၼ်ႉမႃးႁိုဝ်ယဝ်ႉလႄႈ ဢဝ်ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်ဝႃႈၸိုင် တေပိူင်ႈၵၼ်ယူႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တူၵ်းသုမ်းၼၼ်ႉ လၢမ်းတူၺ်းဝႃႈ တေၼမ်လိူဝ် 2,500 တပ်ႉယူႇ။

ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတေတိုၵ်းဢဝ်ၶိုၼ်း တပ်ႉၶဝ်ၸိူဝ်းတူၵ်းသုမ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်တႄႉဝႃႈ “မၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈ တႃႇတေပဵၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈငႅမ်ႈၼင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ၵႂၢမ်းပၼ်ႁႅင်းၸႂ် ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ၸိူဝ်းဢၼ်ၵိုတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း” ၼႆၵေႃႈမီး ပေႃးတေဢဝ်ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၸိုင် ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တူၵ်းသုမ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈၵၢႆလႆႈၶိုၼ်း ပေႃးမႃးၼပ်ႉတူၺ်းၼႆ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႉတုမ်ၼႆႉ ဝဵင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသုမ်းၼၼ်ႉ ၼမ်ထိုင် 80 ၸႄႈဝဵင်းပၢႆယဝ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၵေႃႈ တႄႇတမ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၶဝ်တိုၵ်းၵုမ်းၵမ်လႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ တႃႇသိုၵ်းမၢၼ်တေတိုၵ်းလႆႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်လႅပ်ႈပဵၼ်လွင်ႈၼွၼ်းၾၼ်ၵၢင်ဝၼ်းၵူၺ်းႁိုဝ်ၼႆယူႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈ ၼၵႃးလူင်မိူင်းၶႄႇၶိုၼ်းၵမ်ႉယၼ် ယူႇၽၢႆႇလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မဢလ ၸိုင် ပိၵ်ႉဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇတိုၵ်းလႆႈၶိုၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၵူႈပွတ်ႈတွၼ်ႈၼႆသေတႃႉ ပုၼ်ႈတႃႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢၼ်ၸမ်တင်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉတႄႉ ငဝ်းလၢႆးၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၶိုၼ်းလၢႆးၼိုင်ႈယူႇၼႆၼၼ်ႉ လီဝူၼ်ႉသွၼ်ႇထႃႈယူႇ။

ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်မႃး လီမႆႈၸႂ်ၼၵ်းၶေႃးတၢင် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းလႃႈ၊ သင်မၢၼ်ႈၽႅၼ်တိုၵ်းၶိုၼ်းၸိုင် ဝၢၼ်ႈဝဵင်းတၵ်းလူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းတၵ်းလႆႈပၢႆႈၼီထႅင်ႈတၢင်းၼမ်သေဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်တေလူႉတၢႆယွၼ်ႉၵႄႈပၢင်တိုင်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈတေတိူဝ်းၼမ်ယဝ်ႉ ၵွပ်ႈၼႆၵေႃႉလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်မႃးတႃႇသေႇၼႆႉ ပဵၼ်းၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵူၺ်း …။

လွမ်ႉမိူင်း ၵေးသီး
12/09/2024

ၶေႃႈထတ်းသၢင်တွၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶေႃႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇတႆးလွတ်ႈလႅဝ်း။