တႃႇသၢင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ တေလႆႈဝူၼ်ႉဝႃႈ ၶိူဝ်းၵူၼ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဢမ်ႇပဵၼ်ၶဵၼ်ႁဝ်း ၵူၺ်းၶဝ်ပဵၼ်ႁူမ်ႈသၢင်ႈသၢၼ်မိုဝ်း

ၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈ ပွင်ႇၸႂ်ယူႇ လွင်ႈႁၼ်ပိူင်ႈၵၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉဝူၼ်ႉၼိုင်ႈဢၼ်၊ ၼိုင်ႈၵေႃႉ‌ႁၼ်ၼိုင်ႈမဵဝ်း ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈ၊ သင်ဝႃႈဝူၼ်ႉတႃႇပုၼ်ႈၵူၼ်းၼမ်ၼႆ လီဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်းလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်မႃးၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸႅတ်ႇၸၢင်ႇတႄႉတႄႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်မေႃဝူၼ်ႉ တႃႇပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ယူႇၵူၺ်းတႄႉ ၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်း တိုၼ်းဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈ လွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်ၵေႃႈ တေလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။

ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇၼၼ်ႉ မီးၽႅၼ်ႇလိၼ်ၵႂၢင်ႈယႂ်ႇ 9,984,670 ၵီႇလူဝ်ႇပၼ်ႇမူၼ်း၊ မၢင်တီႈသမ်ႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၼင်လိၼ်ပဵင်း မၢင်ဢွင်ႈတီႈၵေႃႈ ပဵၼ်လွႆသုင် မီးၵူၼ်းလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ ၵႂၢမ်းၶိူဝ်းၼိုင်ႈလႄႈၶိူဝ်းၼိုင်ႈ ၵေႃႈဢမ်ႇပွင်ႇၵၼ် ယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁႃၵၼ် ဢမ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်ၸွႆႈၵၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် (မိူၼ်တႆးႁဝ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ယဝ်ႉ)။ ယွၼ်ႉမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ ၵႂၢင်ႈယႂ်ႇလႄႈ မိူဝ်ႈပီႊ AD 15 ဢင်းၵိတ်ႉ လႄႈ ၾရင်ႇသဵတ်ႈ လႆႈၶဝ်ႈမႃးဢႅဝ်ႇႁွတ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ ႁၼ်ဢၼ်လႂ်လီၵေႃႈ ႁုပ်ႈဢဝ်မူတ်း ဝၢႆးလိူၼ်း ဢင်းၵိတ်ႉ ၸင်ႇယွၵ်ႇၵဝ်း ၶိူဝ်းၼိုင်ႈလႄႈၶိူဝ်းၼိုင်ႈ ၽိတ်းမေႃး တိုၵ်းတေႃးၵၼ် ဢဝ်ၶဝ်ၼင်ၵၼ် မင်ၵၼ်ၶိုၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ်တေသုမ်ႇငမ်းမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇလႆႈ၊ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃး ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇၵေႃႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸမ် မူၺ်ႉဝၢႆးႁၢႆ ၼင်ႇၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇၾရင်ႇသဵတ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ မီးၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈၶူဝ်းၶွင်တႂ်ႈ ၼမ်ႉၼိူဝ်လိၼ် မိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈဢဝ်ယႃႈၵွင်ႉ သႂ်ႇၼႂ်းၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ သႂ်ႇၸွမ်းသိူဝ်ႈၶူဝ်း မိူဝ်းၶၢႆပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉမႃး ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇၵေႃႈ လႆႈလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇ ႁႅင်းတႄႉတႄႉ ၼိုင်ႈပၢၵ်ႇၵေႃႉ တေၵိုတ်းမွၵ်ႈသွင်ၵေႃႉၵူၺ်း မိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇၵေႃႈ ယဵၼ်းပဵၼ်မိူင်းႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းဢေႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းလႆႈတႂ်ႈဢင်းၵိတ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 1 လိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇ ပီႊ 1867 ၼၼ်ႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇၼႆႉ 10 ၸႄႈ‌မိူင်း မႃးယူႇႁူမ်ႈၵၼ် မေႃၽွမ်ႉပဵၼ်ၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ်ၵၼ်။ ၼႂ်းၵႃႈ 10 ၸႄႈမိူင်း ၼၼ်ႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းႁင်းၶေႃ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၽႂ်မၼ်းၵႂႃႇ၊ ၸႄႈမိူင်းလႂ် ၸေႈမိူင်းၼၼ်ႉ ပူၵ်းပွင်ၵၼ်ၶိုၼ်း ဢမ်ႇၶီႈၵေႉႁေႈတႃၵၼ်၊ လႄႈတႃႇထႅင်ႈ 3 ၼႃႈလိၼ် (ဢမ်ႇၼၼ် 3 လႅၼ်လိၼ်) ၼၼ်ႉတႄႉ ၽၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵၢင် ၵုမ်းထိင်းၵႂႃႇၵမ်းသိုဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈလႄႈၸုမ်းၼိုင်ႈ မီးၸႂ်ၶႆႈပေႉပုၼ်ႈၵၼ်ၼႆတႄႉ မိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇၵေႃႈ တေဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉလႃးလႃး။ ၵူၼ်းမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇၸႄႈမိူင်းႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ ဢဝ်ၸႄႈဝဵင်းႁူမ်ႈၵၼ် ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃး ၸႄႈတွၼ်ႈ၊ ဢဝ်ၸႄႈတွၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃးၸိုင်ႈမိူင်း ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်။ ၵူၺ်းသင်ဝႃႈ မီးၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် တၵ်းတေလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်တိုၵ်းလိုပ်ႈၶိုၼ်း ၼႆယူႇ။

ပၼ်ႁႃၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပိူင်ႈၵၼ်သင် တင်းမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပေႃးတၵ်းဝႃႈ ပႆႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ပေႃးတိုၵ်ႉမီးၸႂ် ၶႂ်ႈပေႉပုၼ်ႈၵၼ် ၶႂ်ႈသုမ်ႇငမ်းၼိူဝ်ၵၼ်ယူႇၼႆတႄႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈ ‌တိုၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်းမႃးလႆႈလႃးလႃး။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ “ၸုမ်းၼိုင်ႈ လႄႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈ ၸၢင်ႈၽိတ်းမေႃးၵၼ်၊ မၢင်ပွၵ်ႈ တေၸၢင်ႈၵွင်လင်ပၼ်ၵၼ် မၢင်ပွၵ်ႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇ၊ မၢင်ပွၵ်ႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈလႄႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ၸၢင်ႈဢီးယဝ်ႈတၢင်းၽိတ်း သႂ်ႇပၼ်ၵၼ် လႄႈ မၢင်ပွၵ်ႈမႃးၵေႃႈ ထိုင်တီႈ ပေႃးလႆႈတိုၵ်းတေႃးၵၼ်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃး။ ၸူဝ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းႁႃးၵေႃႈ ယၢမ်ႈႁၼ်မႃးတႂ်ႈတႃ ႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပွင်ႇၸႂ်ဝႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸုမ်းပႃႇတီႇ ၸုမ်းပွတ်းတႂ်ႈပွတ်းၼိူဝ် ၵေႃႈယဝ်ႉ ႁဝ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၶဵၼ်ၶဝ် ၶဝ်ဢမ်ႇပဵၼ်ၽူႈၶဵၼ်ႁဝ်း ၶဝ်ဢမ်ႇၸႂ်ၸုမ်း တႃႇႁဝ်းတေတိုၵ်း ၵူၺ်းၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်တေႁူမ်ႈသၢင်ႈ၊ ႁူမ်ႈသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်။

ပွင်ႇၸႂ်ယူႇ ၼိုင်ႈၵေႃႉဝူၼ်ႉၼိုင်ႈဢၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉ‌ႁၼ်ၼိုင်ႈမဵဝ်း ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ သင်ဝႃႈဝူၼ်ႉတႃႇပုၼ်ႈၵူၼ်းၼမ်ၼႆ လီဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႄႉတႄႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်မေႃဝူၼ်ႉပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ယူႇၵူၺ်းတႄႉ ၼႃႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တိုၼ်းဢမ်ႇထိုင်တီႈ သေဢမ်ႇၵႃး လွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်ၵေႃႈ တေလူတ်းယွမ်း ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ဝႃႈၼၼ်လႃႇပေႃးၼႆ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈၵေႃႉလႂ် ၸုမ်းလႂ် ႁူႉတေၶႂ်ႈပဵၼ်‌ၵေႃႉဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉသေ သုမ်ႇငမ်းၼိူဝ်ပိူၼ်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တႃႇတေလႆႈသုမ်ႇငမ်းၼိူဝ်ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉၵဝ်းယႃႉၵၼ် သၢၼ်ၶတ်းၵၼ် လွင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉလွင်ႈၼိုင်ႈ ဢမ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇဝၢႆး၊ ႁဵတ်းၵႂႃႇၵူႈလွၵ်းၵူႈလၢႆး ယၢမ်ႈႁၼ်တႂ်ႈတႃမႃးႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ၊ ယိူင်းဢၢၼ်းလူင်တႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸမ်ႁဝ်းမႃးၵမ်းလွႆးလွႆးယဝ်ႉ။

ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉၵမ်ႉပႃႈၼမ် တေသူၼ်ၸႂ်လွင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်း ဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇလွင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇယွမ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ပေႃးၼႆ တႃႇတေယုမ်ႇၸႂ်ၵၼ် တႃႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်း တိုၵ်ႉႁၢင်ႇၵႆယူႇ။

သင်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ မုၵ်ႉၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ တိူဝ်းတွၼ်းလိူဝ်သေ တၢင်ႇၸုမ်းပေႃးၼႆ မုၵ်ႉၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ လီပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်မေႃပွင်ႇၸႂ် လႄႈ မေႃပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း တၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်း ႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈယုမ်ႇၸႂ်ၵၼ် တိူဝ်းတွၼ်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇယူႇ။

ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းတေမေႃပွင်ႇၸႂ်ပၼ်ၵၼ်ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ႁဝ်းတေလႆႈယိုၼ်ႈမႅင်ႇပၼ် လွင်ႈဢီးလူ မီးမဵတ်ႉတႃႇ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇလီၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွႆႈၵၼ်မူၼ်ႉမႄး၊ ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ဝႄႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇ၊ ၽိူဝ်တႃႉတေဝႃႈတေသႄႉၼႄးၵၼ် တႃႉမူၼ်ႉမႄး ပၼ်ႁႅင်းၵၼ်လႃႈ၊ ႁဵတ်းၼိုင်ႈဝၼ်း ပႆႇႁၼ်ၼမ်ႉႁၼ်တူဝ်ၵေႃႈ သိုပ်ႇႁဵတ်းထႅင်ႈ ၼိုင်ႈပီႊလႄႈ၊ ၼိုင်ႈပီႊပႆႇႁၼ်ၼမ်ႉႁၼ်တူဝ်ၵေႃႈ သိုပ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ဝၼ်းၼိုင်ႈၸဝ်ႉၸဝ်ႉ ႁဝ်းတေမီးလွင်ႈယုမ်ႇၸႂ်ၵၼ်မႃး မေႃးဝၼ်းၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးၵေႃႈ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ၊ ပေႃးၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်း ပဵၼ်မႃးၵေႃႈ လွင်ႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းလႆႈမႃးငၢႆႈလူမ်ၸႂ် ယူႇ။

ပၢႆၵမ် – ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ
တႃႇတွင်း − ပိုၼ်းမိူင်းၶႅၼ်ႇၼေႇတႃႇၼၼ်ႉ ဢိင်ဢဝ်မႃးၼႂ်းပပ်ႉသႅင်တဵၼ်း မၢႆ−6 ၵမ်ႈၽွင်ႈ။

Facebook

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း