ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် COVID-19 ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇ Pfizer လႄႈ BioNTech ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇမိူင်းၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃးၵမ်ႈၽွင်ႈ တေၸၢင်ႈလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်း

မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 9 November 2020 (လိူၼ်သိပ်းဢဵတ်းလွင်ႈ 9 ၶမ်ႈ ပီႊတႆး 2114 ၼီႈ) ၼႆႉ မိူင်းလူင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁူမ်ၸုမ်းၸွမ်း လွင်ႈၶွမ်ႇပၼီႇ Pfizer လႄႈ BioNTech ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႆႈ ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်း တၢင်းပဵၼ် COVID-19 ၼႆႉယူႇ။

ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် COVID-19 မီးမႃးယဝ်ႉၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ပုၼ်ႈတႃႇ မိူင်းဢၼ်မီးၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇမႆႈ လႄႈမိူင်းဢၼ်ယူႇၼိူဝ်ၵုၼ် ၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်လၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်းႁၼ်ဝႃႈ ယႃႈယႃဢၼ်ၼႆႉ တေၸွႆႈၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼႃႈၼႆႉ လႆႈၵမ်းလဵဝ်၊ တေဢမ်ႇႁူမ်ႈၸၢမ်းၸႂ်ႉၸွမ်းယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် COVID-19 ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈယႃ ၾၢႆႇသိူဝ်ႇရ် (Pfizer) မိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ လႄႈ ၶွမ်ႇပၼီႇ ပၢႆႇဢူဝ်ႇဢႅၼ်ႇထဵၵ်ႇ (BioNTech) ၶွင်မိူင်းၵျႃႇမၼီႇၼႆႉဝႃႈၼႆ။

ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီၶဝ်ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် COVID-19 ဢၼ်ၼႆႉ မၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈယဝ်ႉၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတႄႉ တေလႆႈဢိတ်ႇ ဢွၵ်ႇမႃးမွၵ်ႈၼင်ႇၵႃႈႁႅင်းငိုၼ်းမီးၼၼ်ႉၵူၺ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ယႃႈယႃဢၼ်ၼႆႉ တေလႆႈဝႆႉဢွင်ႈတီႈဢၼ် ၵတ်းၵတ်း ႁႅင်းတၢင်းၵတ်း တေလႆႈမီး −70 တီႇၵရီသႄးသီးယႅတ်ႉ (-70°C) လႄႈ ပႃႈတႂ်ႈၼၼ်ႉ ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆ။

မိူင်းၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃးၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ် မိူၼ်ၵၼ်တၢင်း မိူင်းၼႂ်းၵုၼ်ဢႅပ်ႉၾရိၵ လႄႈ လႃႇတိၼ်ႇဢမေႇရိၵ (Latin America) ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇမႆႈသေ ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႆႈ တႃႇၵုမ်းထိင်းပၼ် လွင်ႈတၢင်းၵတ်း ဢွင်ႈတီႈတႃႇၵဵပ်းၵဵပ်းယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် COVID-19 ၼၼ်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႅတ်ႇလႆႈထွင်ႇသႂ်ႇ ႁူမ်ႈပႃးၽွင်းမိူဝ်ႈတေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇမႃးၸိူဝ်း ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆ။

ယူႇတီႈၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ (WHO) သေ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ  ပၼ်ႁႃတၢင်းပဵၼ် ၵႃႇလလူင် COVID-19 ၼႆႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ လႄႈယၢမ်ႈလၢမ်းၶၢတ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ မွၵ်ႈ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇၸဵတ်းသိပ်း (70%) ၼႆႉ တေလႆႈသမ်းယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉ ၵူႈၵေႃႉၼႆသေ ၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃးၼႆႉၵူၺ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း မီးယူႇမွၵ်ႈ 4.6 ပီႇလီယၢၼ် (မွၵ်ႈသၢမ်ပုၼ်ႈ ၼႂ်းႁႃႈပုၼ်ႈ တင်းလုမ်ႈၾႃႉ) ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ မိူင်းၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃးၼႆႉၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဝႆႉလွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄႇ ႁႄႉၵင်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇသေႁဵတ်းသၢင်ႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ႁႃ လၢႆးတၢင်း တႃႇတေၵဵပ်းဝႆႉလႆႈ ယႃႈယႃၼၼ်ႉယူႇဝႃႈၼႆ။

ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းၾီႇလိပ်ႇပိၼ်ႇၵေႃႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ ယႃႈယႃတူဝ်ၼႆႉ လူဝ်လႆႈၵဵပ်းဢွင်ႇတီႈဢၼ်ၵတ်းၵတ်း တၢင်းၵတ်းတေလႆႈမီးယူႇ −70 တီႇၵရီသႄးသီးယႅတ်ႉ (-70°C) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃယႂ်ႇလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ် တေႁဵတ်းလႆႈတၢၼ်ႇၼၼ်ႉဝႃႈၼႆ။

ယူႇတီႈၶွမ်ႇပၼီႇ Pfizer တႄႉ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Reuters ဝႃႈ ၽၢႆႇတၢင်းၶွမ်ႇပၼီႇၵေႃႈ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်မဵဝ်းဢၼ်တေပႂ်ႉတူၺ်း ႁႅင်းတၢင်းမႆႈတၢင်းၵတ်း လႄႈ ထိင်းပၼ်ပႃး တၢင်းမႆႈတၢင်းၵတ်း ဢွင်ႈတီႈတႃႇတေၵဵပ်း ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် COVID-19 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

မိူင်းဢၼ်မၢၵ်ႇမီးလီပဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းၵူဝ်းရီးယႃးၸၢၼ်း လႄႈ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈ ဝူၼ်ႉဝၢင်းၽႅၼ် တႃႇတေလႆႈၸႂ်ႉယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် COVID-19 ၼႆႉယူႇဝႃႈၼႆ။

ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း Fumie Sakamoto ၽၢႆႇၵုမ်းထိင်းၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ တႃႇတေႁဵတ်းဢွင်ႈတီႈ တႃႇၵဵပ်းယႃႈယႃၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၶဵင်တႃႉလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈဝႆႉယူႇ တႃႇမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ လႄႈ ၽၢႆႇတၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉလီမွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉၵေႃႈ ယူႇတီႈတူဝ်မၼ်းပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။

သၢမ်မိူင်းၼႂ်းပွတ်းတွၼ်ႈၼႆႉ ၵျႃႇပၢၼ်ႇပဵၼ်မိူင်းၼိုင်ႈ ဢၼ်လႆႈသင်ႇသိုဝ်ႉဝႆႉယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ တီႈၶွမ်ႇပၼီႇ Pfizer/BioNTech တႃႇ 120 လၢၼ်ႉတဝ်ႈ လႄႈ ဢေႃးသတြေးလီးယႃး လႆႈသင်ႇသိုဝ်ႉဝႆႉ တႃႇ 10 လၢၼ်ႉတဝ်ႈ၊ မိူင်းၶႄႇ လႆႈသင်ႇဝႆႉတႃႇ 10 လၢၼ်ႉတဝ်ႈ မိူၼ်ၵၼ်ဝႃႈၼႆ။

ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ လႄႈ ၵုမ်းထိင်းၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် မိူင်းၵူဝ်းရီးယႃးၸၢၼ်း ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းၵူဝ်းရီးယႃးၸၢၼ်းသေ တေပႂ်ႉတူၺ်းတၢင်ႇမိူင်းၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃဢၼ်ၼႆႉ ၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူင်းၵူဝ်းရီးယႃးၸၢၼ်း ယၢမ်ႈမီးပၼ်ႁႃ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၵတ်းၵတ်းတႃႇၵဵပ်းယႃႈယႃ ႁႄႉၵင်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်းသေ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ  ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈလူႉသူမ်းပႅတ်ႈ ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈၸိူဝ်းမႅင်းၶႆႈဝတ်း တႃႇ 5 လၢၼ်ႉဢၼ်ၼႆယူႇ။

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း