ၽဝသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ယႂ်ႇမႃးၵႄႈၵၢင် ယႃႈမဝ်းၵမ် လီၸႂ်လမ်တၢင်တႅၼ်း

ယွၼ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႄႇ သုမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးပွၵ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်သေ ႁဵတ်းတႆးမူၺ်ႉႁၢႆၵႂႃႇၵမ်းလွႆး လႄႈ ၸမ်သုမ်းဝၢၼ်ႈသုမ်းမိူင်း ယဝ်ႉ၊ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးႁဝ်း ၵႂၢင်ႈယႂ်ႇ 62,500 လၵ်းပၼ်ႇႁွပ်ႈ  တႆးႁဝ်းတိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် လီမႆႈၸႂ်တႄႉတႄႉ၊ ၽေးၶဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ လိူဝ်သေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယဝ်ႉ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းပႃး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၽၢႆႇၵွၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈဢိူင်ႇ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်လွမ်မုင်ႈ မွင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတေမႃးပုတ်ႈတိၼ်တၢင်မိုဝ်း ႁပ်ႉၼႃႈၵၢၼ်ၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ်တိတ်းၸပ်းယႃႈ မဝ်းၵမ်သေဢမ်ႇၸၢင်ႈ သၢင်ႈပွင်ပၼ်သင်၊ ပဵၼ်ဢၼ်လီမႆႈၸႂ် တႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်း မိူဝ်းၼႃႈတႄႉတႄႉ၊ ၽူႈၶဵၼ်လူင်ႁဝ်း ဢဝ်ယႃႈမဝ်းၵမ်တိုၵ်းၽၢႆႇ ၼိုင်ႈသေႁူဝ်ၵူၼ်းတႆး ယူပ်ႈႁႅင်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။

ယႃႈမဝ်းၵမ်တႄႇၽႄႈလၢမ်း ၶဝ်ႈမိူင်းတႆးမႃး ပီ AD 1,000 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၊ ၽေးယႃႈ မဝ်းၵမ်ၼႆႉ ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) တိုၼ်းဝႆႉယႃႈမဝ်းၵမ်းပဵၼ်ၶဵၼ် ထီႉ (1) လႄႈ ဝႆႉပဵၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၽႃႇသႃႇ၊ သႃႇသၼႃႇ ႁဝ်းၵူၼ်ႇပင်းၸူမ်ႁၢႆၵႂႃႇလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ သေဢမ်ႇၵႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ပၢႆးယူႇလီတူဝ်ၵဝ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးႁဝ်း တုမ်ႉတိုဝ်ႉပႃး တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁဝ်း တုမ်ႉတိုဝ်ႉၸၢတ်ႈပၼ်ႁဝ်း ဢမ်ႇသင်ႇထုၵ်ႇ ၼႃႈႁိူၼ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈလူႉပႃးထႅင်ႈ။

ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းၵမ်ႉပႃႈၼမ် ဢၼ်ယူႇထင်ဝႆႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ယႂ်ႇမႃးၸွမ်း ၵႄႈ ၵၢင် ယႃႈမဝ်းၵမ်သေ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃလၢႆလွင်ႈလၢႆဢၼ် မၢင်ၵေႃႉ သူႇ၊ သမ်း၊ ၵိၼ်  တႃႇဝူၼ်ႉႁႃတၢင်းၵျေႃႇ၊ ဝူၼ်ႉႁႃ တၢင်းဢွၵ်ႇပၼ်ႁႃ ၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်းသေ ၵူၼ်း တိတ်းၸပ်းယိၼ်ႉ  ယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၵေႃႈၼမ်မႃး ၵူႈဝၼ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸပ်းယိၼ်ႉယႃႈမႃး ပဵၼ်ၶီႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၵႂႃႇယဝ်ႉၸိုင် ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၶဝ်ႈတူင်ႉၼိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းၸွမ်း ၵူၼ်း တင်းၼမ်ၵႂႃႇလႆႈ ယွၼ်ႉၵူဝ်ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉသႄႉၼေးသေ ၶၢမ်ႇဝႄႈဢွၵ်ႇယၢၼ် ၵႆပႅတ်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼမ်ၵႂႃႇ ၊ ၼပ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်း သင်ဝႃႈ သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ႁဝ်း ၸပ်းယိၼ်ႉယႃႈ 500,000 ၵေႃႉသေ ဝႄႈဢွၵ်ႇယၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵႂႃႇ ဢၼ်တေမႃးပုတ်ႈႁဵတ်းသင်ႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၵႂႃႇၵေႃႈ ယွမ်း လူင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝၢႆးမႃးတေဢမ်ႇမီးၵူၼ်းသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸၢင်ႈၸူမ်ႁၢႆၵႂႃႇလႆႈငၢႆႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သင်ဝႃႈတိတ်းၸပ်းယဝ်ႉတၢင်းယၢမ်ႈ မၢင်ၵေႃႉ ၽွင်းဢမ်ႇလႆႈၵိၼ် လႆႈသမ်း မႃးၼၼ်ႉ ယဵၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈမီး ၽွင်းမိူဝ်ႈယွင်ႇယႃႈမႃး မၢင်ၸိူဝ်း ၽၼ်းႁႅမ်ပေႃႈမႄႈၶိုၼ်း ႁႅမ်တၢႆတႆးၵေႃႉတႆးသႄႈၵႂႃႇၵေႃႈ မီးတင်းၼမ် သေဢမ်ႇၵႃး ၸႂ်ပိတ်းၸႂ်ပွတ်း တေႃးသႃႉဢွၵ်ႇငၢႆႈ၊ မီးၸႂ်ပႅင်းၸင်းပိူၼ်ႈငၢႆႈ  သင်ဝႃႈလႆႈ တိတ်းၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်မႃးၶၢဝ်းႁိုင်ယဝ်ႉ၊ ႁႅင်းၸႂ် ထၢတ်ႈၸႂ်တေ တူၵ်းငၢႆႈ ၊ တေမေႃပႅတ်ႉလႅၼ်ငၢႆႈ၊ မေႃလၵ်ႉ၊ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလွင်ႈ ၽွၼ်းႁၢႆႉယႃႈ မဝ်းၵမ်သေ၊ တေၶတ်းၸႂ်ဝႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၵဝ်ႇ လႄႈ ၵူၼ်းဢၼ်တေလၢတ်ႈ ဝႃႈၾၢင်ႁၢင်ႈၶဝ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵဝ်ႇ ၊ မေႃသိူင်ႇမေႃသိမ်းမႃး ၊ ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တေပဵၼ်ယႃႈယႃ ဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈ amphetamine – type stimulants မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢင်း(Hemp) ၊ ယႃႈၽိၼ်ႇၽိူၵ်ႇ၊ ယႃႈလမ်၊ ယႃႈမႃႉ လႄႈ မဵဝ်းမဝ်းမိင်း တင်းသဵင်ႈ ႁူမ်ႈပႃးလဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉၽွၼ်းလီၽွၼ်းႁၢႆႉမၼ်း တေဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်သေ မၢင်မဵဝ်းၼႆႉ ပေႃးၵိၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ တေတူင်ႉတူင်ႉတိုၼ်ႇတိုၼ်ႇ လႄႈ လႅတ်းသႅဝ်းမႃးၵမ်းလဵဝ် သေ ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈၵႆႉလႄႈ မၢင်မဵဝ်းၵေႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ၼိမ်၊ ႁိူဝ်ႉႁၢႆ၊ မၢင်မဵဝ်းၵေႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်လႅၵ်ႈလၢႆႈ လႄႈ မၢင်မဵဝ်းၵေႃႈ ၵိၼ်ယဝ်ႉတေ ငဝ်မိုင်ၵႂႃႇယူႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်းတိတ်းၸွႆးၸပ်းငၢႆႈ သင်ဝႃႈၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းဢၼ် မၢၵ်ႈမီး မီးၵူၼ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ တိတ်းၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ပဵၼ်ၶီႈၶႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်မႃးၼႆၸိုင် ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼႃႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေ တူၵ်းသေ ယူႇယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်မႃး၊ ပုၼ်ႈတႃႈၼႃႈႁိူၼ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉ ၵိၼ်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းၼႃႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသူၼ်ၸႂ်လွင်ႈယူႇသၢင်ႈၵိၼ်သဝ်း၊ သင်ဝႃႈၼႂ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈမီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်း ယႃႈမဝ်းၵမ် ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ် ပေႃးၼႆ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉၸၢင်ႈၵွတ်းၽၢၼ်မႃး မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းတႆးႁဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ တႃႇၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း သေဢမ်ႇၵႃး ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈဢမ်ႇၸွႆႈဝူၼ်ႉၸွႆႈ ႁဵတ်း ၵုမ်ႇမိုင်ႉႁႃၵႃႈယႃႈမဝ်းၵမ် တႃႇဝၼ်းလႂ် ဝၼ်းၼၼ်ႉသေယူႇသဵင်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း ၸၢတ်ႈပၼ်ၵူၼ်းၵႂႃႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။

ၼင်ႇႁိုဝ် တႆးတေမူၺ်ႉ၊ တေတၢႆ တေၸူမ်ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ႁဝ်းၼႆႉ ၽူႈၶဵၼ်လၢႆၽၢႆႇ ႁူမ်ႈၵၼ် ထႅၵ်ႇၸတ်ႉမိူင်းတႆး သူၼ်းၾႆးပၼ် မၢင်ၸုမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ သေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈတင်းၼမ် ၶၢႆၼႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း  ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ပေႃးတေဢမ်ႇယူႇလႆႈသေ  ၶၢႆႉ ပၢႆႈပႅတ်ႈႁိူၼ်း တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး  ဢၢၼ်းမႃးယူႇတႅၼ်းတီႈ ႁဝ်းတႆးၸိူဝ်းလႆႈပၢႆႈ ။

လီသေလၢႆတၢင်တႅၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်လႆႈယႂ်ႇမႃး ၵႄႈၵၢင်ယႃႈ မဝ်းသေ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉႁၼ်တၢင်းဢွၵ်ႇတူဝ်ၵဝ်ႇလႆႈၼၼ်ႉတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။

ပၢႆၵမ် − ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း