ၽွၼ်းလီ သုတ်ႇမုၼ်းဝႆႈၽြႃး ပုတ်းပွႆႇၸႂ်သုၵ်ႉယုင်ႈ တူဝ်ၶိင်းဢၢင်ႇၵႃႇ လွတ်ႇၵၢင်းတၢင်းပဵၼ်

လွင်ႈသုတ်ႇမုၼ်းဝႆႈၽြႃးၼႆႉ ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၶဝ် တေၵႆႉလၢတ်ႈၵႆႉသွၼ်ႁဝ်း ႁႂ်ႈသုတ်ႇမုၼ်းႁေႃးထမ်း ဝႆႈၽြႃး ဢွၼ်တၢင်းတေၼွၼ်း ၵူႈၶိုၼ်းၼႆယူႇ။ ယွၼ်ႉမၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်း မီးသမႃႇထိ ပုတ်းပွႆႇပႅတ်ႈလွင်ႈၸႂ် သုၵ်ႉယုင်ႈ သေဢမ်ႇၵႃး ယင်းလႆႈပႃးၵုသူဝ်ႇလႄႈ ယင်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ လွင်ႈသုတ်ႇမုၼ်းဝႆႈၽြႃး မိူဝ်ႈတေၼွၼ်းၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼွၼ်းလပ်းလီ၊ ဢမ်ႇၾၼ်ႁၢႆႉၼႆယူႇ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉယဝ်ႉ လွင်ႈသုတ်ႇမုၼ်းဝႆႈၽြႃး ဢွၼ်တၢင်းတေၼွၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းယင်းမီးၽွၼ်းလီထႅင်ႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းတေဢွၼ်ၵၼ်မႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းၸွမ်းၵၼ်ဝႃႈ ၽွၼ်းလီသုတ်ႇမုၼ်းႁေႃးထမ်းတြႃး ဝႆႈၽြႃးၼၼ်ႉ တေမီးသင်လၢႆလၢႆၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

ၽွၼ်းလီ သုတ်ႇမုၼ်းဝႆႈၽြႃး ပုတ်းပွႆႇၸႂ်သုၵ်ႉယုင်ႈ တူဝ်ၶိင်းဢၢင်ႇၵႃႇ လွတ်ႇၵၢင်းတၢင်းပဵၼ်

  1. ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းလွင်ႈၸႂ်သုၵ်ႉယုင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈယူႇသႃႇၵတ်းယဵၼ်

ၵၢၼ်လွတ်ႈႁေႃးထမ်းတြႃး ဢွၵ်ႇမႃးလွႆးလွႆးၼၼ်ႉ ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွၵ်းဢေႃ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇသၢၼ်ၶေးမီး၊ သၢၼ်သိုဝ်ႇဢႃႇယူင်ႇ၊ သၢၼ်သိုဝ်ႇၾႆးၾႃႉ လႄႈ protein မၢင်မဵဝ်းဢွၵ်ႇမႃးသေ ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းၶိူင်ႇၶမ်ႉလႄႈ လူတ်းယွမ်းလွင်ႈဝူၼ်ႉၼမ် ၶမ်ၸႂ်သေ ၵႄႈပၼ်ႁႃလွင်ႈၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်းလႆႈ ၼႆယူႇ။

  1. ၸွႆႈယူတ်းယႃႁွႆးၸဵပ်း

လွင်ႈသုတ်ႇမုၼ်းႁေႃးထမ်းဢွၵ်ႇလွႆးလွႆးၼၼ်ႉ မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈသၼ်ႇဝႆ 25 Megahertz သေ တေတုမ်ႉတွပ်ႇႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းသူင်ႇလွင်ႈပၼ်ၾၢင်ႉၵႂႃႇတီႈဢွၵ်း ဢေႃ Thalamus ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွၵ်းဢေႃသုၼ်ႇၼႆႉ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇသၢၼ်ၶေးမီးလႄႈ သၢၼ်သိုဝ်ႇဢႃႇယူင်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉႁႄႈၵင်ႈ လွင်ႈဢွၵ်းဢေႃသျွၵ်ႉလႄႈ ၸွႆႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈဝူၼ်ႉၼမ်ၶမ်ၸႂ် ဢိၵ်ႇတင်း ၸွႆႈယူတ်းယႃႁွႆးၸဵပ်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃး ၼႆယူႇ။

  1. ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈ

မိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်လႆႈလၢတ်ႈမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉဝႃႈ လွင်ႈလွတ်ႈႁေႃးထမ်းတြႃးၼၼ်ႉ မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈသၼ်ႇဝႆသေ တုမ်ႉတွပ်ႇၶူင်ႉသၢင်ႈၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းႁႂ်ႈၶိူင်ႇၶမ်ႉ သေဢမ်ႇၵႃး လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းထွမ်ႇငိၼ်းၶိုၼ်းသဵင် လွတ်ႈႁေႃးထမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ တေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသႄးလ်ဢႃႇယူင်ႇ သူင်ႇသၢၼ်သိုဝ်ႇဢႃႇယူင်ႇ ဢၼ်မီးထၢတ်ႈ မိူၼ်ယႃႇၼွၼ်းလပ်းလႄႈ ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ ၶီငဝ်မွင်ၸႂ် ဢိၵ်ႇတင်း ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈထႅင်ႈ ၼႆယူႇ။

ၽွၼ်းလီ သုတ်ႇမုၼ်းဝႆႈၽြႃး ပုတ်းပွႆႇၸႂ်သုၵ်ႉယုင်ႈ တူဝ်ၶိင်းဢၢင်ႇၵႃႇ လွတ်ႇၵၢင်းတၢင်းပဵၼ်

  1. ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ၸႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီ

ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈမုၼ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လႆႈလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ လွင်ႈဢွၵ်ႇသဵင်ႈ “ဢူဝ်ႈ” ၼႆႉ မၼ်းတေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွင်ႁူဝ်ၸႂ် ႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီလႄႈ လွင်ႈဢွၵ်ႇသဵင်ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈသၼ်ႇဝႆၼၼ်ႉသမ်ႉ တေၸွႆႈတုမ်ႉတွပ်ႇ ၶူင်ႉသၢင်ႈလွင်ႈလႅၼ်ႈလႆၶွင်လိူတ်ႈသေ ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးသမႃႇထိ ၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်၊ လူတ်းယွမ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈ လႄႈ ၸွႆႈၵုမ်းထိင်းတၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈ သုင်လႆႈထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။

  1. ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽၢႆႈလူင်လႆႈလီ

သဵင်သုတ်ႇမုၼ်းသဵင် “ဢီႈ” ၼၼ်ႉ တေၸွႆႈတုမ်ႉတွပ်ႇႁႂ်ႈၶူင်ႉသၢင်ႈၽၢႆႈလူင် ႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူဝ်ႈလုၵ်ႈဢွၵ်ႇတေၽၢႆႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပေႃးဢွၵ်ႇသဵင် “သျီႇ” ယၢဝ်းယၢဝ်းၼႆ တေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ် ၶႂ်ႈၽၢႆႈဢွၼ်ႇႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ၼႆႉယဝ်ႉဢမ်ႇၵႃး လွင်ႈဢွၵ်ႇသဵင် “ဢိုဝ်ႈ” တေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပွတ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်လီလႄႈ သဵင် “ဢူႈ” ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းလူမ်းတေႃးသ၊ သဵင် “ဢွႆႈ” သမ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ လွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တႂ်ၶႅမ်ႉ ၼႆယူႇ။

ႁဵတ်းသင်လႄႈ လွင်ႈသုတ်ႇမုၼ်းသမ်ႉၶိုၼ်းယူတ်းယႃးတၢင်းပဵၼ်လႆႈ

မေႃယႃၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉႁဝ်းထွမ်ႇသဵင်သုတ်ႇမုၼ်းမဵဝ်းလဵဝ်ၼႆ တေလူတ်း ယွမ်းလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၶမ်ၸႂ်လႆႈမဵဝ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉၵူၺ်းထွမ်ႇသဵင်မၼ်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း လႄႈ သင်ၸိူဝ်ႉႁဝ်းဢွၵ်ႇသဵင်သုတ်ႇမုၼ်းၸွမ်းၼႆ တေမိူၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်သုတ်ႇမုၼ်း ယူတ်းယႃ လွင်ႈၸဵပ်းၶိုၼ်ႈၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ် လူၺ်ႈသဵင်လႄႈ မိူဝ်ႈႁဝ်းဢွၵ်ႇသဵင် သုတ်ႇမုၼ်းလွႆးလွႆး ပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 15 မိၼိတ်ႉၼႆ တေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်း မီးလွင်ႈယူတ်းယႃ ၼႆယူႇ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသုတ်ႇမုၼ်းႁေႃးထမ်းဝႆႈၽြႃး ဝၢႆးသေၵိၼ်ၶဝ်ႈယဝ်ႉၵမ်းလဵဝ်၊ ထုၵ်ႇလီလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉလိုဝ်ႈၸႂ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇတေသုတ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းတေၼွၼ်း ႁႃဢွင်ႈတီႈဢၼ်ယဵၼ်ႁူယဵၼ်ၸႂ်လႄႈ လွတ်ႈႁေႃးထမ်းတြႃး မဵဝ်းဢၼ်ပွတ်းပွတ်း ဢၼ်လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 10−15 မိၼိတ်ႉၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ပေႃးၼႆၸိုင် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းလႆႈႁပ်ႉသၢၼ် Serotonin ဢၼ်ပဵၼ်သၢၼ်သိုဝ်ႇဢႃႇယူင်ႇ မီးထၢတ်ႈမိူၼ်ယႃၼွၼ်းလပ်း ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတွင်းမၢႆလႆႈလီ၊ လူတ်းယွမ်းလွင်ႈဝူၼ်ႉၼမ် လႄႈ လွင်ႈၶီငဝ်မွင်ၸႂ်၊ လူတ်းယွမ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈသေ ပဵၼ်သၢၼ်လၵ်းၶွင် သၢၼ်သိုဝ်ႇဢႃႇယူင်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ− သၢၼ် Melatonin ဢၼ်မိူၼ်ယႃဢႃႇယုယိုၼ်းယၢဝ်း ယွၼ်ႉတေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဢႃႇယု လွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၶွင်သႄးလ်ဢႃႇယူင်ႇ၊ သႄးလ်တူဝ်ၶိင်း ယိုၼ်းယၢဝ်းလႄႈ သၢင်ႈပၼ်ႁႅင်းၶၢမ်ႇတူဝ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈသႄးလ်မီးလွင်ႈၸိုၼ်ႈပၢင်ႇ ၼႆယူႇ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ − ၸၢႆးဢႅၼ်

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင် − https://health.kapook.com

Facebook

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း