တပ်ႉသိုၵ်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးသိုၵ်း လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇ

ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်လႆႈႁူပ်ႉၽေး သိုၵ်းသိူဝ် ၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေႁႃသေႃႉႁူမ်ႈၶႂ်ႈလွတ်ႈၽေးၶဵၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်း သိူဝ်လႄႈ ၵတ်းယဵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်တီႈမုင်ႈမွင်း ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ မိူၼ်ၵႂၢမ်းမီးဝႃႈ “ၼမ်ႉသႂ်တီႈလႂ် ၸႂ်လီတီႈၼၼ်ႈ” ၶႃႈယဝ်ႉ။

ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်သၢမ်ၸုမ်းဢူၺ်းလီ လႄႈ ၸုမ်းၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း သွင်လိူၼ်ပၢႆၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ် သိုၵ်းတေႃႇသိုၵ်းတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၵူၺ်းၼႆသေ တႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသၢင်ႈၵိၼ်သဝ်းၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႃႈတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၼမ်လႄႈဢေႇ ႁူႉမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး မိူၼ်ထုင်းၵႂၢမ်းမီးဝႃႈ “ ၵႂၢႆးတေႃးၵၼ် သၢင်ႈတေးၼႃး  ၊ မၢၵ်ႇမူႉ ၵႄႈႁိပ်ႇ ” ၼႆယဝ်ႉ။

ႁိူၼ်းယေးၶူဝ်းၶွင် ၊ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၊ သၢႆၸႂ်ၵူၼ်းလဵၵ်ႉၼုမ်ႇထဝ်ႈလုသုမ်းၸွမ်း လႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၊ ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်း ႁႃသဝ်းႁူမ်ႈတီႈလွတ်ႈၽေး မီးႁူဝ်ႁဵင် ႁူဝ်မိုၼ်ႇ ပဵၼ်ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း တုၵ်ႉယၢပ်ႇၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်တႄႉတႄႉ။

မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵၢၼ်ၵႂႃႇမႃး ဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း ဢမ်ႇလွတ်ႈၽေး ၊  ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၶၢတ်ႇ ၊ ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ တႃႇယူႇလွတ်ႈၽွင်းၶၢဝ်းၵတ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းယူႇမိူင်းလႂ် တၢင်းလႂ်ၵေႃႈ ၸွႆႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် ႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်လႆႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ယိုၼ်ႈသူင်ႇမႅင်ႇၸိုင် ပဵၼ်လွၵ်းလၢႆး ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵၼ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဝႆႉ လႄႈ ပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် လွင်ႈဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလဵဝ် ၵၼ် ဢမ်ႇပိုၼ်ႉပွႆႇၽႃႈၵၼ်။

ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၼႃႈသိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ တေယိုၼ်းယၢဝ်းၵႃႈႁိုဝ် ၼႆၼၼ်ႉ ပႆႇမီးၽႂ်ပၼ်ၶေႃႈတွပ်ႇ လႆႈသေ ပဵၼ်ၽွင်းပၵ်းတႃတူၺ်းၸွမ်းၵၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈသိုၵ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈယွၼ်းတိုၵ်းသူၼ်းလႄႈ ပၼ်တၢင်းၶႂ်ႈၸႂ်ဝႃႈ တႃႇဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈ ယူႇသဝ်း ၼႂ်းၵႄႈပၢင်သိုၵ်းၼၼ်ႉ −

• ႁႂ်ႈမီး သတိ − မေႃၾၢင်ႉထွမ်ႇ လွင်ႈတေမီးၽေးမႃး ( ငဝ်းလၢႆး ပၢင်တိုၵ်း  ၊ ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၊ မၢၵ်ႇဢၼ်ယိုဝ်းၸူးၵၼ် ……….. )
• ႁႂ်ႈမီး သမႃႇထိ လွင်ႈၸႂ်မၼ်ႈၼိမ် ၽွင်းလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၺႃးၽေးသိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်မႃး ၊ ႁႂ်ႈမေႃဝႆႉ ၸႂ်ၼိမ်ယဵၼ် ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈထိင်းၸႂ်ႁဝ်း၊ ပၢႆးၸႂ်ႁဝ်း ယူႇလီပိူင်ၼိုင်ႈ
• ႁႂ်ႈမီး လွင်ႈဝိရိယ တႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇလွတ်ႈၽေးဝႆႉ − တႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇလွတ်ႈၽေး ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ လီလႆႈႁဵတ်းဝႆႉ လုၵ်းပႅပ်ႉတႂ်ႈလိၼ် ဢမ်ႇၼၼ် လုၵ်းဢၼ်ႁႄႉၵင်ႈလႆႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈ ၊ မၢၵ်ႇလူင် ၊ ဢမ်ႇဝႃႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း ၵူႈတီႈတီႈ လူဝ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆႉ ပဵၼ်တႃႇလွတ်ႈၽေးတေႃႇ တူဝ်ႁဝ်း ၽွင်းငဝ်းလၢႆး ပႆႇၵတ်းယဵၼ်။
• ႁႂ်ႈမီး လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဝႆႉတႃႇၵိၼ်တႃႇယႅမ်ႉပဵၼ်မႃႇပဵၼ်ႁႅင်း တႃႇပၢႆးယူႇလီတူဝ်ၶိင်း ၵႅၼ်ႇၶႅင်ဢမ်ႇၶႆႈဢမ်ႇၼၢဝ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းငဝ်းလၢႆး ပႆႇၼိမ်သဝ်း ။

ၼင်ႇလၢတ်ႈမႃးၽၢႆႇၼိူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈလီ ဢမ်ႇဝႃႈပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မီးသၢႆငၢႆ ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈလီ ထုၵ်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၼ်ဝႆႉၶႃႈယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇ လႆႈငိၼ်းၶေႃႈၵႂၢမ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်  ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး  ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်ယူႇမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တေၸၢင်ႈယိုၼ်းယၢဝ်း ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တေပႆႇလႅပ်ႈယဝ်ႉငၢႆႈငၢႆႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပွတ်းႁွင်ႇႁဝ်း မီး သတိ သမႃႇထိ ႁႂ်ႈမေႃဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇႁဝ်း သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈငိူင်ႉဝႄႈပၢင်တိုၵ်း မႃးသေႃႉ ယူႇဝႆႉပွတ်းၸၢၼ်း ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼႆ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼၼ်ႉ ငိၼ်းလီ ႁပ်ႉတွၼ်ႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းယူႇ၊ ဢမ်ႇဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ်  ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ပွတ်းႁွင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ထူပ်းၽေးသိုၵ်း ၶႂ်ႈငိူင်ႉဝႄႈဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း မႃးတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ လွင်ႈၵႂႃႇမႃး လႄႈ တႃႇယူႇသဝ်းတေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၼၼ်ႉ သင် ၵပ်းသိုပ်ႇတီႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၸိုင် တေႁူႉလၢႆးတၢင်းမၼ်းလႆႈယူႇ ၶႃႈ။

ၼင်ႇႁိုဝ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈ  ဢၼ်ပဵၼ်ၼမ်ႉႁူၼမ်ႉတႃ ထူပ်းၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်း ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈလိူတ်ႇမႆႈ ယူႇၼႆႉ တေမီးႁႅင်းၸႂ် လတ်းၽႃႇၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းႁဝ်းပဵၼ် ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇငိူၼ်ႈၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ် မီးယူႇတီႈလႂ် တူၵ်းယူႇမိူင်းလႂ်ၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇဝႃႈလႆႈပွင်ပဵၼ်မႃႇၽႂ် ႁႅင်းမၼ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃသူၼ်းတုမ်ၵၼ် တိုၵ်းသူၼ်းၵၼ်  ယိုၼ်ႈသူင်ႇမႅင်ႇၶူဝ်းၶွင်၊ ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်ၵၼ် ၵႂႃႇသေၵမ်းၼႆ ၶႂ်ႈၽၢၵ်ႇၵႂၢမ်းပႃး ၼင်ႇၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

ယွၼ်းသူးထိုင် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ႁႂ်ႈၸဵဝ်းလွတ်ႈပူၼ်ႉၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၽေးႁၢႆႉၸႃႉ ၵူႈပိူင်ပိူင် သေၵမ်း………..။

ၵမ်ႉၵေႃႇၶမ်း ( မိူင်းၵိုင် )

မၢႆဝၼ်း − 2024  January , 04

*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶေႃႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း။