တေလႆႈတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်းထႅင်ႈလၢႆၸၢတ်ႈ ၸင်ႇလႆႈၸၢမ်ႇလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်(ၵွၼ်းၶေႃ)

တီႈတႄႉမၼ်း မိူဝ်ႈၽွင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းဢဝ်ငမ်းယဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ပေႃးလူဝ်ႇလႆႈႁၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလၼ်းၵၼ်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမီးႁႅင်းမႃးသေ ပဵၼ်တီႈပိူၼ်ႈဢၢၼ်းၼႃႇၵဵင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ပေႃးလူဝ်ႇလႆႈၸၢမ်ႇ လွင်ႈငၢမ်းယဵၼ်ယူႇယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၼ်ႁႃသမ်ႉ လၢမ်းမႃးထိုင်တႆးတေႃႇတႆးႁဝ်းၼႆႉ လီၸႂ်လဵၵ်ႉဝႆႉ၊ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လူင်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ်ဝႆႉ တႃႇလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇသဝ်းထင် ပဵၼ်တႃႇႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ လဵင်ႉသၢႆၸႂ်တႃႇယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇ ၵူၺ်းၵႃႈယၢမ်ႈၼႆႉသမ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းၼႆၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ပဵၼ်ဝႆႉလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း မၢင်ၸုမ်းပေႉတူဝ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မၢင်ၸုမ်းတူၵ်းတႅမ်ႇ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတိူဝ်းတွၼ်းသင်မႃး ယွၼ်ႉၼၼ်ၶႃႈလႄႈ တႃႇႁႂ်ႈမိူင်းတႆးၵတ်းယဵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ဝႆႉလွင်ႈယၢပ်ႇယူႇ။

တႃႇႁႂ်ႈမိူင်းၸိုင်ႈတႆးလူင်ႁဝ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လွတ်ႈလႅဝ်း မိူၼ်မိူင်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၼွၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ၵဝ်ၶႃႈထၢင်ႇတေဢမ်ႇၾၼ်ႁၼ် တၢႆတၢႆၵိူတ်ႇၵိူတ်ႇထႅင်ႈလၢႆသိပ်း ၸၢတ်ႈၵေႃႈ လွင်ႈဝႃႈ လွတ်ႈလႅဝ်း ၵတ်းယဵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ယင်းတေဢမ်ႇပႆႇလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၵၼ်လူးၵွၼ်ႇ၊ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်တႄႉ ဢၼ်မီးတႄႉမၼ်း ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆၵေႃႈ ၶႃႈထၢင်ႇတေဢမ်ႇၽိတ်း။

ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယူႇသဝ်းထင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼႆႉ ယိၼ်းဝႃႈၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈၸင်းမၢၼ်ႈၼႃႇ ၶႂ်ႈတိုၵ်းၶိုၼ်းမၢၼ်ႈ တႃႇဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်း တီႈမၢၼ်ႈၶဝ်ဢိူဝ်ႈ ၼႆႁင်းၽႂ်မၼ်း  ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်းၶိုၼ်းတႄႉ ပႆႇႁၼ်ၸုမ်းလႂ် တိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉတႄႉ လႄႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵုမ်ႇပဵၼ်ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် တိုၵ်းၵၼ်ၶိုၼ်းၵူၺ်း ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။

တႆးႁဝ်းၶႃႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဝူၼ်ႉသင်ယူႇ ထိုင်တီႈပိူၼ်ႈပေႃးဝၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ် ဢဝ်ႁူဝ်ႁဝ်းလေႃႇၵၼ်ၶိုၼ်းလႆႈ? တႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၵုမ်ႇဝႃႈၵဝ်မႂ်းၼႆၵူၺ်းလႄႈႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇဢမ်ႇပဵၼ်မႃး လွင်ႈဝႃႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လွတ်ႈလႅဝ်း ၵတ်းယဵၼ် ငၢမ်းယဵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၶႃႈယဝ်ႉ။

ပေႃးတေမႃးထၢမ်ၶိုၼ်းၸိူဝ်းၶဝ်ဝႃႈ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ် မီးဝႆႉလၢႆးလႂ်ၽွင်ႈ ၶဝ်ၵေႃႈတေႁၼ်ဝႃႈ ၵွပ်ႈဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆႉယူႇ၊ ပေႃးၶိုၼ်းထၢမ်တေႃႇထႅင်ႈ ၵွပ်ႈသင်လႄႈဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈ ‌‌ၶဝ်ၵေႃႈတေ‌မီးၵႂၢမ်း တွပ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၽႂ်မၼ်း ၵမ်းလဵဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ၊၊ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈၵူႈၵေႃႉ ၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ဢဝ်လွင်ႈၽႃႇၵၢင်ဝၢင်းၶိုင်ႈသေ ထတ်းထွင်တူၺ်းပေႃးၼႆ ၶႃႈႁဝ်းထၢင်ႇတႄႉ တိုၼ်းတေမီးၶေႃႈတွပ်ႇဝႆႉႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ၊ ဢၼ်ၶႃႈၶႂ်ႈမၢႆထိုင်တႄႉ မၼ်းၵေႃႈႁူႉၵႃႈတေလႆႈၵႄႈလိတ်ႈ တီႈတူဝ်ၽႂ်တူဝ်မၼ်း ၵႂႃႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ငၢမ်းယဵၼ် ၵတ်းယဵၼ် မၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းတေပဵၼ်မႃး ပေႃးလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ ၵွၼ်းၶေႃဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈတေယၢပ်ႇသင် လႃႇ။

မႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်လႆႈလႆလူင်းၵႂႃႇထိုင်ပၢင်ႇလၢႆႇယူႇၼၼ်ႉ ႁူႉၵႃႈ မၼ်းတိုၼ်းတေ လုၵ်ႉတီႈသုင်‌သုင်သေ လႆလူင်းမႃးၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ၊ ပေႃးဝႃႈ ႁိူၼ်းႁဝ်း ဝၢၼ်ႈႁဝ်း ဝဵင်းႁဝ်း မိူင်းႁဝ်း ယူႇတီႈတႅမ်ႇဝႆႉလူး ၸွင်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉတေၸၢင်ႈထူမ်ႈ လူၵ်ႈပႅတ်ႈၶႃႈႁိုဝ်? ၼႄႉၼွၼ်းၶႃႈ ၼမ်ႉတိုၼ်းတေလူၵ်ႈထူမ်ႈပႅတ်ႈ ဝၢၼ်ႈဝဵင်းႁဝ်း မိူင်းႁဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ၊ သင်ဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ လူင်းမႃးထူမ်ႈ လူၵ်ႈပႅတ်ႈ ဝၢၼ်ႈႁဝ်း ဝဵင်းႁဝ်း မိူင်းႁဝ်း ပေႃးၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၵႃႈတေလႆႈၵႅတ်ႇၶႄ ႁဵတ်းႁွင်ႈ တဵင်ၽၢႆ တတ်းပႅတ်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ မၢင်ၵေႃႉ မၢင်ၸုမ်း လိုမ်းလွင်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉသင် ႁဝ်းလႆႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃးသေ ဢဝ်ၼႃႈတီႈပၵ်းလၵ်းယူႇသဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပွၵ်ႉ ႁဵတ်းယွမ်ႇ ဢဝ်ဝၢၼ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် ဝဵင်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်သေ ဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ်တီႈပၵ်းသဝ်း ပဵၼ်တီႈပၵ်းၸုမ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၵုမ်းၵမ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇ ႁဵတ်းၶုၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းတႄႉတိုၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်မႃးလႃးလႃး၊ ၵႃႈပူၼ်ႉမႃး ယွၼ်ႉၸဝ်ႈၾႃႉႁဝ်းၶဝ် ၸႅၵ်ႇၽႄၵၼ် ၵုမ်းၵမ်ၼႃႈလိၼ်လႄႈ ပၼ်ႁႃမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်မႃး မိူင်းဢၼ်ယူႇတႂ်ႈၵုမ်းၵမ်မၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇပိူင်တႅၵ်ႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉတႄႉ။ တႆးႁဝ်းၶႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ် လီႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေလႆႈၵတ်းယဵၼ် ငၢမ်းယဵၼ် လွတ်ႈလဵဝ်း ဝႆးဝႆးၶႃႈယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်းလႆႈတႅမ်ႈမႃးၸိူင်ႉၼႆ ၸပ်းယိၼ်ႉမၵ်ႉၵၢၼ်မိူင်းၼႃႇဢမ်ႇၸႂ်ႉၶႃႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တႆးႁဝ်းၶႃႈ ပေႃးတေလႆႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇပူၼ်ႉၶွၵ်ႇၵၢၼ်မိူင်း ၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇလႆႈ ၶွၵ်းၶွၵ်းၶေႇၶေႇႁႃၶေႃႈမုၼ်း ဢၼ်တေၸၢင်ႈပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼၼ်ႉသေ ဢွၵ်ႇမႃးလၢတ်ႈ တႅမ်ႈၼႄၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။

တႅမ်ႈ − ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ

*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶေႃႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း။