တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၸၢင်ႈၸပ်းမႃးလႆႈမိူဝ်ႈႁူမ်ႈၵႃႇမ

တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၸၢင်ႈတိတ်းၸပ်းမႃးလႆႈ မိူဝ်ႈႁူမ်ႈၵႃႇမၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃး ၸိူဝ်ႉမႅင်း HIV ၵူၺ်း ယင်းမီးထႅင်ႈ တၢင်းပဵၼ်မၢင်မဵဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ−

1. Syphilis

တေမီးၽၢင်ႁၢင်ႈ တုမ်ႇလႅင်ဢွၵ်ႇၸွမ်း တီႈဢၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၸၢင်ႈၶဝ်ႈလႆႈ တေၸၢင်ႈထူပ်းလႆႈ ၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇ၊ သူပ်း၊ ႁူးၵူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တေဢမ်ႇၸဵပ်းသႅပ်ႇသင်လႄႈ တေႁၢႆၵႂႃႇၼႂ်း 1-5 ဝူင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိူဝ်ႉမႅင်းယင်းတေယူႇၼႂ်းလိူတ်ႈသေ သင်ပွႆႇၵႂႃႇၼႆ ၸၢင်ႈမီးတုမ်ႇသီၶွၼ်ႇဢွၵ်ႇၸွမ်း ၽႃႇမိုဝ်း၊ ၽႃႇတိၼ် ၵူၺ်းဢမ်ႇၶူမ်း၊ ႁုတ်းတေၸၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃးလႆႈၸွမ်း ၵိင်ႇႁႄႉ၊ ႁူးၵူၼ်ႈ၊ ငဝ်ႈၶႃ လႄႈ ၶူၼ်ႁူဝ်တေၸၢင်ႈႁူင်ႈပဵၼ်ယုမ်ပဵၼ်ယွမ်ႇ၊ သင်ဝႃႈမၼ်းႁၢႆႉႁႅင်းမႃးတိၵ်းတိၵ်း ၸိူဝ်ႉမႅင်းတေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉထိုင်လႆႈ ႁူဝ်ၸႂ်လႄႈလွတ်ႇလိူတ်ႈ၊ ဢွၵ်းဢေႃ၊ တႃမွတ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် လုပ်ႇႁၵ်းငၢႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးယူႇယဝ်ႉ။

2. ၼွင်ၼႂ်း

ၶူမ်းၶူမ်းၵၢႆးၵၢႆးၸွမ်းၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇလႄႈ တေသႅပ်ႇမိူဝ်ႈၽၢႆႈဢွၼ်ႇ၊ မီးၼွင်လိူင်လိူင်ဢွၵ်ႇမႃးၸွမ်းလွတ်ႇယဵဝ်ႈ၊ သင်ပဵၼ်ၽူႈယိင်း တေၸၢင်ႈမီးပႃးလိူတ်ႈၶၢဝ်လႄႈ လိူတ်ႈလႅင်ဢွၵ်ႇမႃးၽိတ်းသၽႃႇဝ။

3. ၼွင်ၼႂ်းပွမ်

မၼ်းတေၸဵပ်းယဵၼ်းၸွမ်းလွတ်ႇယဵဝ်ႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်တိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼွင်ၼႂ်းတႄႉ ၽၢင်ႁၢင်ႈမၼ်းသမ်ႉ တေၶႂ်ႈငၢႆးၼင်ႇၼွင်ၼႂ်း၊ မီးၼွင်လႆဢွၵ်ႇမႃးတီႈၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇလႄႈ ၸဵပ်းသႅပ်ႇမႆႈ မိူဝ်ႈၽၢႆႈဢွၼ်ႇ၊ ၽူႈၸၢႆးတေၸၢင်ႈၸဵပ်းမူၺ်ႈတီႈၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇ။ ၽူႈယိင်းတေၸၢင်ႈပဵၼ်ယဵဝ်ႈၵႅတ်း၊ လိူတ်ႈၶၢဝ်၊ ႁူဝ်ၼဝ်ႇၸဵပ်း မီးလိူတ်ႈဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈႁူမ်ႈၵႃႇမ။

4. Chancroid

ပဵၼ်တုမ်လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇလႄႈ ပေႃးပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး တေမီးၸွမ်းပၢႆၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇ ၼၼ်ႉသေ တေၸဵပ်းႁႅင်း၊ ပေႃးပဵၼ်ၽူႈယိင်းတေဢမ်ႇပေႃးၸဵပ်း ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽႄႈလၢမ်းတေႃႇၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉလႆႈငၢႆႈ၊ ပဵၼ်ယွၼ်ႉတွမ်ႇၼမ်ႉလိူင်တီႈငဝ်ႈၶႃယႂ်ႇ လႄႈ ပေႃးတဵၵ်းတေၸဵပ်း ပေႃးမၼ်းတႅၵ်ႇၵႂႃႇပဵၼ်ၼွင်ၼႆ ၶဝ်တေႁွင်ႉမၼ်းဝႃႈ LGV ၼႆယဝ်ႉ။

5. LGV

တၢင်းပဵၼ် LGV (Lymphogranuloma Venereum = LGV) မီးႁွႆးၸဵပ်းတီႈၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇ တွမ်ႇၼမ်ႉလိူင်တီႈငဝ်ႈၶႃယႂ်ႇ မီးၼွင်လႆဢွၵ်ႇမႃးလႄႈ ယင်းတေၸဵပ်းၸွမ်းလွတ်ႇယဵဝ်ႈ၊ တေၸၢင်ႈမီးၼွင်ဢိၵ်ႇတင်းလိူတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး တီႈႁူးၵူၼ်ႈ မိူဝ်ႈၼဵင်ႇၽၢႆႈလူင်ယူႇၼၼ်ႉ။

တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်တိတ်းၸပ်းၸွမ်းလွင်ႈႁူမ်ႈၵႃႇမၼႆႉ ၸၢင်ႈထူပ်းလႆႈတီႈ ၼႂ်းၵူၼ်းဢႃႇယုမွၵ်ႈ 10-24 ပီႊ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် တွၼ်ႈတႃႇငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်လႄႈ ႁႄႉၵင်ႈၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပႃးတွင်ႉလႆႈ မိူဝ်ႈဢမ်ႇပႆႇၶႂ်ႈမီးလုၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈႁူမ်ႈၵႃႇမၼၼ်ႉ လီလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းထူင်ယၢင်ၵႂႃႇ ယူႇယဝ်ႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ−လွႆသွမ်ႇ

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင်မႃးတီႈ−sanook