ပီႊ 2023 တေမႆႈတိူဝ်းလိူဝ်သေ ပီႊ 2022

ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ မိူင်းဢင်းၵိတ်ႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းပီႊ 2023 ၼႆႉ တေမႆႈလိူဝ်သေ ပီႊ 2022 လႄႈ ပဵၼ်ပီႊဢၼ်ႁႅင်းမႆႈသုင်ႁႅင်းထပ်းၵၼ်မႃး 10 ပီႊယဝ်ႉ ဢၼ်ႁႅင်းမႆႈတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉသုင်ၶိုၼ်ႈမႃး ၽတ်ႉၽဵင်ႇ 1°C လိူဝ်လိူဝ် ၼႆယဝ်ႉ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ လိူတ်ႇမႆႈမႃးၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ ယွၼ်ႉၼမ်ႉမိုဝ်းၵူၼ်းႁဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးလႄႈ လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းမႆႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉ သုင်ၶိုၼ်ႈမႃးတိၵ်းတိၵ်း ယူႇယဝ်ႉ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဝႃႈ တေလူတ်းယွမ်း လွင်ႈပွႆႇၵႅတ်ႉသ်ဢၼ်ဝူၺ်ႇႁင်ႈ တႃႇၵုမ်းထိင်းႁႅင်ႈမႆႈ ႁႂ်ႈလူတ်းယွမ်းမႃး 1.5°C တႃႇငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ ၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လုမ်ႈၾႃႉႁဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉမႆႈၶိုၼ်ႈမႃးယူႇတီႈ 1.1°C ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈတႅၵ်ႈၼိူင်းၵၼ်တင်း ဢွၼ်တၢင်းပၢၼ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ၼႂ်းပီႊ 1750-1900 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူၼ်းႁဝ်း တႄႇၽဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်မႃးတင်းၼမ်လႄႈ ပွႆႇၵႅတ်ႉသ်ၶိုၼ်ႈၼႂ်းလူမ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉႁဝ်းၼၼ်ႉလိူတ်ႇမႆႈမႃးယူႇယဝ်ႉ။

ၼႂ်းပီႊ 2023 ၼႆႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ႁႅင်းမႆႈၽတ်ႉၽဵင်ႇ ဢၼ်ၶိုၼ်ႈသုင်မႃး ဢွၼ်တၢင်းပၢၼ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ 1.08°C လႄႈ 1.32°C ၼႆယူႇ။

ၼႂ်းပီႊ 2022 ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းမိူင်းဢင်းၵိတ်ႉၼၼ်ႉ မီးႁႅင်းမႆႈၶိုၼ်ႈသုင်ထိုင် 40°C လႄႈ မီးၾႆးမႆႈထိူၼ်ႇပႃႇယူႇလၢႆပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းယူးရူပ်ႇ ၼႂ်းဢေႃးသတြေးလီးယႃး ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်းႁႅင်းမႆႈၼၼ်ႉယူႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပႃႇၵိတ်ႉသ်တၢၼ်ႇ လႄႈ ဢိၼ်းတီးယႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးႁႅင်းမႆႈသုင်ထိုင် 51°C ယူႇယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် လဵပ်ႈႁဵၼ်းလၢႆပွၵ်ႈၵေႃႈ လႆႈႁူဝ်ႁုပ်ႈမိူၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ႁႅင်းမႆႈဢၼ်ၶိုၼ်ႈသုင်မႃးၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ယူႇတီႈလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ၊ ႁႅင်းမႆႈဢၼ်ၶိုၼ်ႈသုင်တိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ တေၵႂႃႇပၼ်ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ထိုင်ၵူၼ်းလႄႈသၽႃႇဝမႃးလႆႈ ႁူမ်ႈပႃးၽေးႁႅင်ႈလႅင်ႉ၊ လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ်ႁၢတ်ႇသၢႆးပၢင်ႇလၢႆႇ လႄႈ လွင်ႈပဵၼ်ၶႆႈပဵၼ်ၼၢဝ်ယွၼ်ႉႁႅင်းမႆႈၵေႃႈ တေတိူဝ်းၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း