ပုတ်ႉထၶမ်းၸဝ်ႈၵူဝ်းတမ ၸွင်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းပႃႇလိ (1)

ႁူဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းထၢမ်ပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉ ၽူႈႁူႉၶဝ် ၸိူဝ်းႁူႉၸၵ်းၶႃႈႁဝ်းလီ ဢိၵ်ႇတင်းတူင်ႇ ဝူင်းၸၢဝ်းပုတ်ႉထၸိူဝ်းဢွၵ်းသုင်ၶဝ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ တေၸၢင်ႈဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းပွင်ႉၶၢင်းဝႃႈ-ဢၢႆႈထဝ်ႈၵေႃႉၼႆႉ သုၵ်းၵႄႇယဝ်ႉလႄႈ လိုမ်းၼႃႈလိုမ်းလင်မူတ်းယဝ်ႉယူဝ်ႉ၊ ယၢမ်ႈႁဵၼ်းထိုင်ၸၼ်ႉထမ်ႇမႃႇၸရိယ ဢၢၼ်ႇ တႅမ်ႈ လၢတ်ႈ ၽႃးသႃပႃႇလိလႆႈ ယင်းမႃးလၢတ်ႈဢွၵ်ႇၶေႃႈထၢမ်ပၼ်ႁႃၸိူင်ႉၼႆယူႇၼႆႉ- ၼႆယူႇႁိုဝ် ၶႃႈႁဝ်းဢမ်ႇလၢမ်းလႆႈ။

ၶႃႈႁဝ်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ- ၵွပ်ႈပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းပုတ်ႉထႁဝ်ႈ လီႁူႉဝႆႉပဵၼ် တၢင်းႁူႉပၢႆးဢွၵ်း ဢၼ်ၽူႈႁူႉပၢၼ်မႂ်ႇဢွၵ်းသုင်ၶဝ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉလဵပ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၼႆယူႇ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢၢၼ်ႇႁႂ်ႈသုတ်း ဝူၼ်ႉႁႂ်ႈၶဝ်ႈၸႂ်ပွင်ႇၸႂ်လီလီယဝ်ႉၸင်ႇဢဝ် ၺၢၼ်ႇတူဝ်ၵဝ်ထတ်းထွင်တူၺ်းၵူႈတႃႈသေ တႅပ်းတတ်းဝႃႈ- ၸႂ်ႈ ႁိုဝ် ပလၢတ်ႈ ၼႆၼၼ်ႉ တေသၢင်ႇထုၵ်ႇၵူႈၾၢႆႇၶႂ်ႈသိူဝ်ႇတၢင်းလူင်ႈၼႃႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၶဝ်ႈၸႂ်ဝႆႉဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ ၵၢၼ်တႅမ်ႈပိုၼ်းတင်းၵၢၼ် ၶူၼ်ႉၶႂႃႉလွင်ႈပိုၼ်း ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် တင်းဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈပိုၼ်းၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ ယႃႇၼႆၼၼ်ႉၶႃႈ။ ၵၢၼ်တႅမ်ႈပိုၼ်း (တႅမ်းသမႅင်း ႁိုဝ် ရႃႇၸဝၢင်ႇ)ၼႆၼႆႉ ဢၢၼ်ႇပိုၼ်း လဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်း ဢၼ်ပိူၼ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉသေ သင်ဢဝ် ဢၼ်ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းထုၵ်ႇၸႂ်၊ ဢၼ်ၽူႈတႅမ်ႈၶၢတ်ႈလၢမ်းဝႃႈ လႅပ်ႈပဵၼ်ၼႆတႄႉ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ တႅမ်ႈၸွမ်းလၢႆးဝူၼ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉပိုၼ်း(သမႅင်း သုတေႇသၼ)သမ်ႉ ပိုၼ်းၼိုင်ႈလွင်ႈၼၼ်ႉ ဝၢင်းၽႅၼ်ပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ်တွၼ်ႈ ယဝ်ႉသွၵ်ႈႁႃသၵ်ႈသေႇႁႂ်ႈလႆႈၸုမ်ႇၵူႈ ၼင်ႇၵႃႈႁႃလႆႈ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းပပ်ႉပိုၼ်း၊ ၼႂ်းၽိုၼ်မၢႆၸွႆႈတွင်း၊ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ဢၼ်ၽူႈႁူႉၶဝ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉဝႆႉလီယဝ်ႉ၊ လၵ်းထၢၼ်တၢင်းသဝ်ႁိၼ်၊ တၢင်းၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈၵူၼ်းလႄႈဢွင်ႈ တီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းၶွင်ပိုၼ်ႈ/ၶိူဝ်းႁဝ်းတႅမ်ႈဝႆႉ၊ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉဝႆႉႁူမ်ႈတင်း လႄႈလေႃႈတွင်ႈတဵဝ်းႁႃလဵပ်ႈႁဵၼ်း ထၢမ်ထွမ်ႇ ယွၼ်းထဵင် လူၺ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇ- ၸိူင်ႉၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇၸဵင်ပီ 21 ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ႁူႉၵၼ် ပွင်ႇၸႂ်ၵၼ် ၶႂ်ႈတူဝ်ႈၸွတ်ႇယဝ်ႉလွင်ႈၼႆႉ ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။

ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်းတေယိပ်းဢဝ်မႃႈလၢတ်ႈၼႄၼႆႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၽႃးသႃပႃႇလိ၊ မိူဝ်ႈပၢၼ်ပုတ်ႉထၽြႃးၸဝ်ႈၵူဝ်းတမႁဝ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမီးၸႂ်ႉယဝ်ႉ၊ ပေႃးဢမ်ႇပႆႇမီးၸႂ်ႉ၊ သမ်ႉမီးမႃးမိူဝ်ႈလႂ် ? ၽူႈၵူၼ်းၵေႃႉလႂ်ပဵၼ်ၵေႃႉၶူင်ဢွၵ်ႇ၊ ၶူင်ဢွၵ်ႇမႃး တႃႇၸႂ်ႉတီႈလႂ်လႄႈမီးၽွၼ်းလီဢီႈသင်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးၽွင်းၼၼ်ႉ ပႆႇမီးၽႃးသႃပႃႇလိၼႆ ပုတ်ႉထၶမ်းၸဝ်ႈၸႂ်ႉၽႃးသႃသင် (ၸႂ်ႉၽႃးသႃၵူၼ်းၶိူဝ်းလႂ်သေ ႁေႃးလၢတ်ႈသင်ႇသွၼ်ဝေႇၼေႇယျၶဝ်လႃႇ ဢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇ။

ၵွပ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶွင်ၽူႈႁူႉ ၽူႈမီးဢွၵ်းသုင် ၵေႃႉၼိုင်ႈဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေ သွၵ်ႈတဝ်ၶူၼ်ႉႁႃသၵ်ႈသေႇၼႂ်းလၢႆလၢႆပၢႆးသေ လၢတ်ႈဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈမီႈၽူႈႁူႉ ၽူႈၵျႅပ်ႉၶႅၼ်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးၽႃးသႃ ႁူမ်ႈတင်းၽႃးသႃပႃလိ ႁၼ်ၸွမ်းၵမ်ႉယၼ်ၸွမ်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄၶႆႈၼႄဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်လီလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁူႉဝႆႉၼၼ်ႉလွင်ႈၼိုင်ႈ ၶႃႈႁဝ်းၸင်ႇလႆႈဢဝ်မႃး သိုပ်ႇတၢင်ႇၼႄတီႈၼႆႈၼႆယူႇ။

“ပုတ်ႉထၶမ်းၸဝ်ႈၵူဝ်းတမ ၸွင်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းပႃႇလိ” – ႁူဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၶႆႈ ပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁူဝ်ၶေႃႈလူင်မၼ်း၊ ပဵၼ်ႁူဝ်ၶေႃႈယွႆႈႁူဝ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းႁူဝ်ၶေႃႈလူင် ပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈတီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇတင်းၽႃးသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ/လိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ မၼ်းၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်ၼင်ႇႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။

(သိုပ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းထႅင်ႈ မၢႆ – 2)

သႃၵိ (ၵဵင်းတုင်)