ပၢင်တိုၵ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ထိုင်ၽႂ်ၼမ်?

ပၢင်တိုၵ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ တႄႇမႃးလူၺ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027 (Operation 1027) ဢၼ်ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး−ၶႄႇ၊ တေႃႇထိုင်ပေႃးဝႃႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း သိမ်းလႆႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ သႅၼ်ဝီ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ မိူင်းၵူဝ်း၊ ၵိဝ်ႇၵူတ်ႉ ပၢင်ႇသၢႆး၊ ၵုၼ်လူင်၊ ၵျိၼ်းသူၺ်ႇႁိူဝ်၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ် လႄႈ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းၵုမ်းယိပ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼႂ်း 8 ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027 ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်းၼႆႉ မၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလၢႆပိူင် မိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလွတ်ႈၽေး ဢမ်ႇမီး၊ ၵၢၼ်ၵႂႃႇမႃးၶဝ်ႈသူႇႁႃၵၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈ၊ ၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉတိုဝ်း လႄႈ တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶဝ်ႈ ၵိူဝ် ၽွင်ဝၢၼ် ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ၵႃႈၶၼ်သုင်ႁႅင်း၊ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ထုၵ်ႇတတ်းၶၢတ်ႇ၊ ၵူၼ်မိူင်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်း လူႉသုမ်းသၢႆၸႂ်ယွၼ်ႉမၼ်း လႄႈ လႆႈပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ႁူဝ်မိုၼ်ႇၵေႃႉ။

ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ယိုင်ႈမၼ်းႁိုင်မႃးၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇယၢပ်ႇၶၢၼ်ၵိၼ်းလိူဝ်မႃးထႅင်ႈၵူၺ်း၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်မုင်ႈမွင်းၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်လႄႈ သူင်ႇမိုတ်ႈမၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ငဝ်းလၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လုၵ်ႈ ၼႆႉတႄႉ မၼ်းပႆႇၵၢင်းယၢၼ် ၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်လႆႈလႃးလႃး၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းဢၼ်ႁဵတ်း တႃႇၽွၼ်းလီၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်းမီးၼမ်ၼႃႇ။

ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၽွၼ်းပၢင်တိုၵ်းလူၺ်ႈလွင်ႈဢွင်ႇပႄႉ

ဝၼ်းတႄႇပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027 ဝၼ်းထီႉ 27 October 2023 ၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ၊ မိူင်းၵူဝ်း၊ ၵိဝ်ႇၵူတ်ႉ ပၢင်ႇသၢႆး၊ ၵျိၼ်းသူၺ်ႇႁိူဝ်၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ၵုၼ်လူင် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဝၼ်းဢွၼ်တၢင်းၵူၺ်း ဢွင်ႇမၢၼ်ႁုပ်ႈသိမ်းလႆႈဝဵင်းၵျိၼ်းသူၺ်ႇႁိူဝ် လႅၼ်လိၼ် တႆး− ၶႄႇ။ သိုပ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း ဝၼ်းထီႉ 31 October 2023 ယိုတ်းသိမ်းလႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 70 တပ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းသိုဝ်ႇၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း ၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ယိုတ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ လႆႈ ၸမ် 150 တပ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ဝၼ်းထီႉ 12 November 2023 ၼႆႉ ၸုမ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း ယိုတ်းလႆႈ ဝဵင်းၵုၼ်လူင် လီငၢမ်း လႆႈၸႂ်ႉၵၢၼ်တိုၵ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်းသေ သိမ်းလႆႈတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶလယ 127 ၊ တပ်ႉ ၶမယ 312 ၊ တပ်ႉပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ လႄႈ လူတ်ႉၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း ၵႃးတႅင်ႉ၊ ၵႃးတၢင်ႇမၢၵ်ႇႁွၵ်ႉၵႅတ်ႉ၊ ၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်း တင်းၼမ်။

ၶၢဝ်းတၢင်းပိုတ်ႇသိုၵ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း တႄႇဝၼ်းထီႉ 27 October 2023  ထိုင် 14 November 2023 ၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ယူႇၽၢႆႇႁႅင်းၸႂ်တိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ၽၢႆႇဢွင်ႇပႄႉပၢင်တိုၵ်းဝႆႉယူႇ။

ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027 ယွၼ်ႈထိုင်ပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ?

တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 27 October 2023 မႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်လုၵ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႈလၢမ်းထိုင် မိူင်းၶၢင် မိူင်းၶျၢင်း မိူင်းရၶႅင်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈထုင်ႉပဵင်း မိူင်းယၢင်းလႅင် မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တပ်ႉမၢၼ်ႈ လႄႈ တပ်ႉပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ လႆႈတူၵ်းသုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇမၼ်းမႃးယဝ်ႉ ဢမ်ႇၵႃး မၢင်ဝဵင်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ႁုပ်ႈသိမ်း ၵုမ်းထိင်းလႆႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

မိူင်းယၢင်းလႅင် တီႈဝဵင်းလွႆၵေႃႇၼႆႉ ထုၵ်ႇၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄႇၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် (KNDF) ႁူမ်ႈလၢႆၸုမ်း ဝႅတ်ႉတိုၵ်းတႃႇသိမ်းလႆႈဝဵင်းလွႆၵေႃႇ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထီႉ 11 November 2023 ၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1111 ၼၼ်ႉမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝဵင်းလွႆၵေႃႇ မွၵ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇၸဵတ်းသိပ်း (70%) ၼႆႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵုမ်းၵမ်လႆႈဝႆႉသေ ပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉယူႇ။ လွင်ႈလီယုၵ်ႉယွင်ႈၸွမ်းၼႆႉ တီႈၼႂ်းၼႃႈသိုၵ်းသိမ်းဝဵင်းဝႆႉ ပႃးတူဝ် ၵႅမ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း KNDF ယူႇတႅဝ်းၼႃႈၸွမ်းၼႆ လႆႈႁၼ်မိူဝ်ႈၶဝ်ႁွင်ႉၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယွမ်းတူဝ် ဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တီႈၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇၵေႃႈ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA တႄႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 13 November 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသေ သိမ်းလႆႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ တပ်ႉပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉပဵၼ်လၢႆတပ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶေႃႈၵႂၢမ်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ပၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းပုတ်းၶၢတ်ႇတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီး 3 ၶေႃႈ − 1. တေယွမ်းတူဝ်ဝၢင်းၵွင်ႈၼႄႇ ၊ 2. တေပႅတ်ႈတပ်ႉသေထွႆပၢႆႈပႅတ်ႈၼႄႇ ၊ 3. တေတိုၵ်းၵၼ်ၼႄႇ ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်း 3 ၶေႃႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တပ်ႉပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ မီးသုၼ်ႇလိူၵ်ႈလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်လိူၵ်ႈၶေႃႈထီႉ 1 ၵေႃႈမီး ဢၼ်လိူၵ်ႈၶေႃႈထီႉ 2 ၵေႃႈမီး၊ ဢၼ်တိုဝ်သေ ၶၢမ်ႇတိုၵ်းၵေႃႈ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇၶဝ်ႈလူမ်ႇတိုၵ်း ႁုပ်ႈသိမ်းမိူၼ်ၵၼ်ၼႆယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ မီးပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၵေႃႈ ၽၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇ ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ဢမ်ႇဝႃႈ တၢင်းလိၼ် တၢင်းၼမ်ႉ ပိၵ်ႉဝႆႉၵူႈသဵၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇၵိၼ်းလွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉၵႂႃႇမႃးပႆ ၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်ၽၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ တေလႆႈဝႃႈ ၶဝ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉလူင်ႈၼႃႈယဝ်ႉ သင်မီးပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇမႃးၸိုင် တေလႆႈၽႅၼ်ႁပ်ႉမိုဝ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ် ထတ်းၼႄၼင်ႇၼႆ။

ၼႂ်းမိူင်းၶျၢင်းၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းရိၵ်ႉၶေႃးတႃႇ ဢၼ်တိတ်းၸပ်းမိူင်းဢိၼ်းတီးယႃးၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇၸုမ်း ၶျၢင်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶဝ်ႈတိုၵ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈသေ သိမ်းလႆႈဝဵင်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းတင်းမိူင်းမွၼ်း တီႈဝဵင်းၶျွင်းၼၶႂႃႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းယၢင်း KNLA ဢၼ် ပူဝ်ႇဢႄႇၸေးဝႃး ဢွၼ်ႁူဝ်တိုၵ်းၼၼ်ႉ သိမ်းလႆႈတပ်ႉမၢၼ်ႈလႄႈ တူဝ်လိပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိပ်းပၢႆသေ ၸႂ်ႉသိုၵ်းႁၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼပ်ႉယမ်ၸွမ်ပိဝ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းပႃး ၼႆတေလႆႈႁၼ်ၼႂ်းသိုဝ်ႇ ဢွၼ်လႆးမၢၵ်ႇမိူဝ်ၵႂႃႇတင်းၼမ်ယူႇ။

ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂ်ႈပဵၼ်ယႂ်ႇပဵၼ်ၶုၼ်မဵဝ်းလဵဝ်သေ ၶီႇၼိူဝ်ႁူဝ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႃး ပီႊယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ ထိုင်ၶိင်ႇပၢၼ်ၼႆႉ တေလႆႈပဵၼ်မိၵ်ႈမၢႆၽၢင်ႁၢင်ႈဢႃႇၼႃႇၶွင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈၵူၼ်ႇပင်းမႃးလွႆးလွႆးၼႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈထတ်းသၢင်ၼင်ႇၼႆသေ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈ ပေႃးဝႃႈ ၵူၼ်းထုင်ႉပဵင်း မၢၼ်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉယူႇၼႆတႄႉ ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႃႇတေလူႉလႅဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇ ပႃႈလူမ်ႉလႅဝ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ မၼ်းတိုၵ်ႉၵိုတ်းၵႆယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027

ဢဝ်ၸဵမ်ဝၼ်းတႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမႃးယဝ်ႉၼၼ်ႉ ပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁူဝ်ၵူၼ်းတႆးယူႇသဝ်းၼမ် ၸဵမ်ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း တေလႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼႆ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵူဝ်းၵၢင်ႉ။

ၼမ်ႉၶမ်း၊ မိူင်းၵူဝ်း၊ ပၢင်သၢႆး၊ ၵုင်းၵႅင်း၊ ၵုၼ်လူင်၊ သႅၼ်ဝီ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၼွင်ၶဵဝ် လႄႈ ၵျွၵ်ႉမႄး  ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်မီးၵိုၵ်းမိူင်းတႆးလႄႈ ႁူဝ်ၵူၼ်းတႆး ၼမ်သေပိူၼ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဢဝ်သဵၼ်ႈမၢႆ ၽၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဝႃႈတႄႉ လွင်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပိူၼ်ႈၵေႃႈတိုၼ်းတေတဵၵ်းမိပ်ႇဝႆႉ ႁႂ်ႈမၼ်းႁၼ်ဢေႇလိူဝ်တၢင်ႇၶိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်း မႃးသွၼ်ႈႁူမ်ႈယူႇၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၵေႃႉၼႆယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်လႆႈၶမ်ၵႄႈၽေးပၢင်တိုၵ်းသေ လူႉသဵင်ႈတၢႆၵႂႃႇၵေႃႈ မီးႁူဝ်သိပ်းၵေႃႉမၼ်း၊ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆး ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်လႆႈလူႉလႅဝ်ၸွမ်းထႅင်ႈၵေႃႈ ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝတ်ႉၵျွင်း တီႈႁူဝ်ပၢင် လႄႈ ဝတ်ႉၵျွင်းၵဝ်ႇၵႄႇ  တီႈၼွင်ပိဝ်၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မၢၵ်ႇတူၵ်းတိူဝ်ႉၺႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းသိုၵ်းၽၢႆႇလႂ် မႃးဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ယွမ်းႁပ်ႉတၢင်းၽိတ်းလႄႈ မႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးပၼ်သင်။ ဢၼ်ၶၢမ်ႇတၢမ်ႇႁၢႆႉၸႃႉသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းတႆး ဝၢၼ်ႈဝဵင်းတႆးၼႆ လႆႈႁၼ်သိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃၵၼ် ဝႆႉယဝ်ႉ။

ဢဵၼ်ႁႅင်းတႆး ၵႂႃႇမီးလႂ်မူတ်း?

တႆးႁဝ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ ဢဝ်လိူတ်ႈမၼ်းဝႃႈၵေႃႈ မၼ်းတိုၼ်းလႅင် လႄႈ ႁတ်းႁၢၼ်ဝႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃး ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းလိၼ်မိူင်းတႆးၼႆႉသေ ဢမ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇလၢတ်ႈသင် ဢမ်ႇတူင်ႉတိုၼ်ႇ သၢၼ်ၶတ်းသင်ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်လွင်ႈလီဢၢမ်းလူင်လၢင်ဝႆႉၼၼ်ႉၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႃႈ ၼိူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းတႆးတင်းသွင်ၸုမ်း တင်းပႃႇတီႇတႆးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၼ်းၸွမ်းၵွၼ်ႇ။

ဢၼ်ၶႂ်ႈႁၼ်သိုၵ်းတႆးသွင်ၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆၵေႃႈ တႅမ်ႈတၢင်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႇလၢႆး ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး၊ ဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးလီတႃႇသိုၵ်းတႆး တေလႆႈၸွႆႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈဝႃႈ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် တပ်ႉသိုၵ်းတင်းသွင်ၽၢႆႇၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်း တူဝ်ၵဝ်ႇ လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆးလႄႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈၵႄႈၼႂ်းမၼ်းလႆႈၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၶဝ်ၸဝ်ႈတိုၼ်းၸႂ်ဢမ်ႇလီ လႄႈ တိုၼ်းမီးၸႂ်ဢၼ်ၶႂ်ႈတွပ်ႇတႅၼ်းယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၶႅၵ်ႇလူလၢႆၸဝ်ႈႁိူၼ်း ဢမ်ႇဝႆႉၼႃႈဝႆႉတႃၸဝ်ႈႁိူၼ်း၊ ထိုင်တီႈပေႃးမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းမႃးဝႃႈ ဝၢႆးသိုၵ်းလွႆယိုဝ်းတၢႆ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းၸုမ်း SSPP တၢႆ ပွတ်းတင်းၸေႊလၢၼ်ႉယဝ်ႉၼၼ်ႉ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းလွႆ ႁႂ်ႈသိုၵ်း SSPP ထွႆဢွၵ်ႇၽၢႆႇၸၢၼ်းတၢင်းၵႃး ဝဵင်းလိူဝ်ႇ-လႃႈသဵဝ်ႈ မူတ်းမူတ်းၼႆၵွၼ်ႇ။

ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်သၢမ်ၸုမ်းၵေႃႇပၢင်ၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ သိုၵ်းလွႆၶဝ်တႅမ်ႈလၢတ်ႈၸွမ်းၼႂ်းၶၢဝ်ႇတႃႇသေႇဝႃႈ ပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း တႃႇၸႄႈမိူင်းပလွင်ႈ ၼႆၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၵူဝ်းၵၢင်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တႃႇၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵဝ်ႇမၼ်းသေ တႃႇသိုၵ်းရၶႅင်ႇတႄႉ မၢင်ႇၵိူဝ်းလႆႈၵၢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈတၢင်ႇပိူင်တီႈၼႂ်းသွင်ၸုမ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း တေလႆႈႁၼ်ၸိူင်ႉၼႆဝႆႉ။

မိူဝ်ႈလႆႈႁၼ် ပိူၼ်ႈႁႅမ်တၢႆၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ လူလၢႆဝၢၼ်ႈဝဵင်း၊ ထၢင်ႇလဵၵ်ႉသၢင်းၽႅပ်ႉယဵပ်ႇယမ်ႈၵၼ် ၸိူင်ႉၼႆၼၼ်ႉ ယူႇတီႈပဵၼ်ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈၶိူဝ်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ တေယူႇလွၵ်ႇယူႇလၢႆ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ၶိုၼ်း ၼႆ မၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ တိုၼ်းတေတူင်ႉတိုၼ်ႇၶွတ်ႇလိူတ်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်မႃးယူႇ ဢမ်ႇလၢႆးၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢႆးၼိုင်ႈ။

ဢဵၼ်ႁႅင်းတႆးၼႆႉ မိူၼ်ၵႂၢမ်း မႄႈၶူးၶိူဝ်းသႅၼ်လၢတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ “ႁဝ်းပႆႇႁဵတ်းသင် ႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်ၵူၺ်း ပိူၼ်ႈပေႃးၵူဝ်ႁဝ်းယဝ်ႉ” တေမႅၼ်ႈယမ်တႄႉတႄႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၶိူဝ်းတႆးၼႆႉ မၼ်းယႂ်ႇၼမ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတိုၼ်းတေသေႇယႃႉၵူႈၽၢႆႇၵူႈတၢင်းယူႇ။

ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၵႂႃႇမီးလႂ်မူတ်းယဝ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈၶွၼ်ႈႁႅင်းၵၼ်ၼႆ တေၵႂႃႇႁႃၶွၼ်ႈၵၼ်တီႈလႂ် လီဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉသွၼ်ႇတႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၸၢင်ႈ ၵႅတ်ႇၶႄၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈႁဝ်း ဢဝ်ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈႁဵတ်းမႃးပၼ်ၼႆႉယူႇ။

ဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇမီးဢဵၼ်ႁႅင်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉသေ ႁတ်းတေႃႇသူႈပုတ်းၶၢတ်ႇတေႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်သင် ၸိူဝ်းႁဝ်းမီးဢဵၼ်ႁႅင်းၼမ် တေဢမ်ႇႁတ်းတေႃႇသူႈ တုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းလႃႇ? တေပၼ်ပိူၼ်ႈထၢင်ႇ လဵၵ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်းသင်၊ လိူတ်ႈလႅင်ႁတ်းႁၢၼ်တႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၼႄပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တေဢၢၼ်းၵႂႃႇ ၼႄမိူဝ်ႈလႂ် ၶႂ်ႈယွၼ်းထၢမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ဢၼ်ၵႂႃႇတူၵ်းႁွတ်ႈၽႅဝ်ဝႆႉ ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်း ၼၼ်ႉယူႇၼႆ။

ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူၵ်းၵိၼ်းၼၼ်ႉ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၺ်း

ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်လႆႈႁၼ် တပ်ႉသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးဢဵၼ်ႁႅင်းၵႅၼ်ႇၶႅင်ယူႇၼႆႉ တေလႆႈႁၼ် ယွၼ်ႉဝႃႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်၊ ဢမ်ႇတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ရၶႅင်ႇ ဢွၼ်သိုၵ်းမႃးတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းမိူင်း တႆး မိူင်းၶၢင် လႆႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်။ ဢၼ်သိုၵ်းလွႆ ၶွၼ်ႈႁႅင်းသိုၵ်းၼမ်မႃးၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်၊ ဢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ ၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁႅင်းယႂ်ႇယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်၊ ဢၼ်မိူင်းလႃးႁိူဝ်ႈႁိူင်းယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉမီးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လႅတ်းသႅဝ်းမိူၼ်ၵၼ်။

တီႈဢၼ်သိုၵ်းတႆး မီးသွင်ၸုမ်းသေ ၵႅၼ်ႇၽႂ်ၶႅင်မၼ်းယူႇၼႆႉၵေႃႈ မီးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် လၵ်းလႅမ် လႅတ်းသႅဝ်းမိူၼ်ၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႆးႁဝ်းတႄႉ မၼ်းတိုၵ်ႉပဵၼ် သွင်တပ်ႉ သၢမ်ၵိူင်းဝႆႉလႄႈ ၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇႁတ်းၶဵင်ႇတႃႉတပ်ႉသိုၵ်းလႂ်တႄႉတႄႉ။

ၸွင်ႇႁဝ်းႁၵ်ႉမိူင်းႁဝ်းတႄႉတႄႉ?

မိူၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလိူတ်ႇမႆႈယူႇၼႆႉ ၸွင်ႇႁဝ်းသမ်ႉမေႃတူၺ်းလူ လုမ်းလႃးမၼ်းၶိုၼ်းႁိုဝ်? ပေႃးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၵေႃႉႁူးၵေႃႉတၢင်းၼႆ မၼ်းပဵၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈ ဢမ်ႇႁၵ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းတႄႉတႄႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးႁဝ်းႁၼ်ဝႃႈ ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈလႆႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တေၶတ်း ၸႂ်ငိူင်ႉဝႄႈၼင်ႇၵႃႈပဵၼ်လႆႈၼႆတႄႉ ယႃႇမုင်ႈမွင်းယဝ်ႉလႃႈ တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄဝၢၼ်ႈမိူင်းၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈမၼ်းမၼ်ႈၵိုမ်းတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ။

ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ပဵၼ်ဝႆႉ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁိမ်ၸိင်း ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈၸႅၵ်ႇၶႂ်ႈထႅၵ်ႇဝႆႉၼႆ တိုၼ်းလႆႈ ႁၼ်ႁူႉၵၼ်ဝႆႉယူႇ။ မိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇႁဝ်း ၵူၼ်းႁတ်းႁၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်မႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းတႆးၵၼ်လႄႈ ၶွၼ်ႈႁႅင်းဝႆႉ တီႈတပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ႁႅင်းဢၼ်မၼ်ႈ ၵိုမ်း တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈ ၵႅတ်ႇၶႄလႆႈၽႅၼ်ႇလိၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေလႆႈယူႇလၢႆတူၺ်းၵူၺ်းႁႃႉ?

ပၢင်တိုၵ်းၼႃႈမိူင်းပွတ်ႇႁွင်ႇၼႆႉ ပိူၼ်ႈမီးၶေႃႈမုင်ႈမွင်းလူင်တႃႇႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပိူၼ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်ၶၢဝ်းၼႃႈသေ ၸင်ႇၶိုင်သၢင်ႈပဵၼ်မႃး၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈႁိူၼ်းသမ်ႉ ၵေႃႉလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ လႄႈ ပၢႆႈၼီ လူႉသုမ်းၸွမ်း။

မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းၼႄဝႃႈ ၽႂ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁတ်းႁၢၼ်ၵေႃႈ ၼင်လိၼ်ၼႆႉတေပဵၼ်ၶွင်မၼ်း၊ ဢဝ်ႁူဝ်ၵူၼ်းဝႃႈၵေႃႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇၼမ်ပဵင်းႁဝ်း ဢဝ်တၢင်းၼမ်ႉၵတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႈ ႁဝ်းတေဢမ်ႇယွမ်းၽႂ် ၵွပ်ႈၼၼ် “တိုၵ်း ၽၼ်း ႁတ်း ႁၢၼ်” ၼႆၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈဢဝ်ၼႆ မၼ်းဢမ်ႇတိူဝ်ႉယမ် တေလႆႈႁဵတ်းၼႄၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေမီးၼမ်ႉၼၵ်းၵႃႈၶၼ်။

တႅမ်ႈ − သိူဝ်လႅင် လွႆၸၢင်ႉမိူင်းၵိုင်

မၢႆဝၼ်း − 17 / November / 2023

*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶေႃႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း။