ပၢင်ၵႅဝ်ႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း  NCA ၶွပ်ႈတဵမ် (8) ပီႊတဵမ် ၸတ်းတီႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ

ပၢင်ၵႅဝ်ႈတႃႇမၢႆတွင်း ၼႂ်းဝၼ်းၶွပ်ႈ (8) ပီႊတဵမ် လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း National Ceasefire Agreement ( NCA )  ၼၼ်ႉ လႆႈၸတ်းႁဵတ်း ၵႂႃႇတီႈ ဝဵင်းလူင်ၼေႇပျီႇတေႃႇသေ ၽူႈမီး ပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်း တပ်ႉမတေႃႇ၊  ၽူႈၼမ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ၊ ပူၵ်ႉၵူဝ်ႇၵေႃႉၵိုင်ႇထိူၵ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ လႄႈ ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ႁူမ်ႈပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇ လၢႆမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းဝၼ်းထီႉ 15 October 2023 ၊ လိူၼ်သိပ်းဢဵတ်းမႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ ၊ ပီႊတႆး (2117) ၼီႈ ၼႆႉ ယွၼ်ႉၶွပ်ႈတဵမ်ဝၼ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း NCA ၼႆလႄႈ လွင်ႈဝႃႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ NCA တိုၵ်ႉလိပ်းၶီး ဢမ်ႇပႆႇလုလႅဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ၽၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇ ( ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ) လႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လႆႈၶတ်းၸႂ် ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပဵၼ် ပၢင်ၵႅဝ်ႈဝၼ်းမၢႆတွင်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်း NCA မႃး ၼင်ႇမီးတီႈပွင်ႇလွၼ်ႉမွၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈမၢႆတွင်း ဝၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ NCA ၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်း (6) ၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ( RCSS )  ၊ မုၵ်ႉၸုမ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း ( PNLO ) ၊ ၸုမ်းတီႇမူဝ်ႇၵရႅၵ်ႉတိၵ်ႉ လႃးႁူႇ ( LDU ) ၊ တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်း ( DKBA ) ၊ တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်း ( ငမ်းယဵၼ် )  KNU-KNLA (PC)၊ ပႃႇတီႇပူတ်းပွႆႇမိူင်းရၶႅင်ႇ ( ALP ) သေ လႆႈႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃး ၼႂ်းဝၼ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ မၢႆတွင်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ NCA ၶွပ်ႈ (8) ပီႊတဵမ်  ။

ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈသပ်းလႅင်းၼႄ ဝၼ်းတႄႇလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းႁူမ်ႈၵၼ် ဝၼ်းထီႉ 15 October 2015  ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ၊ ဢၼ်ပႃးၽူႈၼမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၽၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇ ၊ ၽၢႆႇသၽႃးၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းမႃး ၊ ပိုၼ်းပဵၼ်မႃး လွင်ႈလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ၵိုတ်းတိုၵ်း ၸိုင်ႈမိူင်း National Ceasefire Agreement ( NCA )  ဢၼ်လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 2 ပီႊ တင်းၽၢႆႇၵေႃႇမတီႇၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၊ ၽၢႆႇၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁူမ်ႈၵၼ်တႅမ်ႈပဵၼ်မႃး လႄႈ ပဵၼ်လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ဢၼ်ၸၼ်ႉသုင်ပဵၼတၢင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ( NCA ) ၼႆႉ ပဵၼ် လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ၵိုၵ်းပိုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၼိုင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ပၢင်လူင် ( 1947 ) သေ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် တႃႇထုၵ်ႇမေႃၽေႃးၵႂၢမ်းၵၼ် ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ( Nation Bulding ) လႄႈ တႃႇၵေႃႇတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႉတရႄႇ ( State Bulding ) ပႃး ၊ လႆႈၸီႉၸမ်ႈၼႄပႃး လွင်ႈၶွင်ႉၶမ် ၵၢၼ်ၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ NCA  ဝၢႆးလင် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၼႂ်းပီႊ 2021 လိူၼ် February ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း လွင်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼမ်တိူဝ်းမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႆႉ လွင်ႈလႆႈယိပ်းမၼ်ႈဝႆႉ   လွၼ်ႉၵႅၼ်လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ NCA (3) ၶေႃႈ −  ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ၼႆႉ ႁႂ်ႈဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းၵႄႈလိတ်ႈ၊ ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃး ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်မီးတီႈပွင်ႇလႄႈ ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ တင်းမူတ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး၊ ႁႂ်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႈ ဢမ်ႇဝၢႆး လႄႈ လႆႈတိုၵ်းသူၼ်း ပႃးလၢႆၽၢႆႇႁႂ်ႈလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃငဝ်းလၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇႁၢင်ႈႁၢႆႉလိူဝ်ၵဝ်ႇ ၊ ယူႇတီႈ တီႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ႁႂ်ႈလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် ငဝ်းလၢႆး တႃႇၵႄႈလိတ်ႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း၊ ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉ တင်းသဵင်ႈ၊ ႁႂ်ႈလူတ်းယွမ်းၵိုတ်းယိုတ်း ပၼ်ႁႃ ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉယၢမ်း လဵဝ်သေ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်လႆႈထူပ်းၺႃး ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈၸႂ်ႉလၢႆးငမ်းယဵၼ် ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉ ၵႄႈလိတ်ႈ ၵႂႃႇၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်းဝၼ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ မၢႆတွင်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ( NCA ) ၼႆႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း ( RCSS/SSA ) ၊  ၊ ၼႃႇယၵ မုၵ်ႉၸုမ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း လုင်းၶုၼ်ဢူၵ်ႉၵႃႇ ၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃႉၵဝ်ႇ ႁူမ်ႈတုမ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်း ( KNU ) ၸေႃးမူႇတူးၸေးၽူဝ်း ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ တပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ABSDF  ယႄးပေႃႇ တၢၼ်ႇၶႄး ဢိၵ်ႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸၼ်ႉသုင်တၢင်တူဝ်မုၵ်ႉၸုမ်းၽႂ်မၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃး ဝႃႈၼႆ။

ပၢင်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ၵိုတ်းတိုၵ်း ပတ်ႉပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ( NCA ) ၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းဝၼ်းထီႉ 15 October 2015 ၊ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ( 8 ) ၸုမ်း ၊ ၽၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ ၊ ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်း တပ်ႉမတေႃႇ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလႆႇ၊ ၽၢႆႇသၽႃးၸိုင်ႈမိူင်း ၊ ၽၢႆႇပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၊ ပူၵ်ႉၵူဝ်ႇၽူႈၵိုင်ႇထိူၵ်ႈၶဝ်ႈပႃး ၊ ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ( UN ) ၊ ၸုမ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်း ( EU ) ၊ မိူင်းထႆး မိူင်းၶႄႇ မိူင်းဢိၼ်းတီႈယႃး မိူင်းၵျပၢၼ်ႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း