သင်ၼမ်ႉၵၢမ်ႈလွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇၸိူမ်ႈ ၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်လၢၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ

မီးလၢႆးငၢၼ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႆႉဝႃႈ ၼမ်ႉၵၢမ်ႈတီႈလွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇ တေၸၢင်ႈၸိူမ်ႈၵႂႃႇထိုင် 75% သေ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမွၵ်ႈ 2,000 လၢၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ၼႆယူႇ။

ၸွမ်းၼင်ႇလၢႆးငၢၼ်း International Center for Integrated Mountain Development (ICIMOD) လၢတ်ႈဝႃႈ ၼမ်ႉၵၢမ်ႈဢၼ်မီးယူႇၸွမ်းလွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇ ပဵၼ်သၼ်ယၢဝ်းၵႂၢင်ႈ ၼႂ်းပွတ်းဢေးသျႃး 3,500 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတိူဝ်ႇ ၼၼ်ႉ လႆႈၸိူမ်ႈဝႆးၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း ၼင်ႇဢမ်ႇယၢမ်ႈမီးမႃးလႄႈ ပေႃးထိုင်မႃးပီႊ 2100 ၸိုင် တေၸၢင်ႈၸိူမ်ႈၵႂႃႇထိုင် 75% သေ ၼမ်ႉတေၸၢင်ႈထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ လွႆမူၺ်တေၸၢင်ႈလူမ်ႇ၊ ၼမ်ႉသႅၼ်ႈသႂ်ဢၼ်မီးယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၸၢင်ႈပၼ်ႁပ်ႉၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ထိုင်ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇသၢင်ႈသဝ်းလႄႈ ပိုင်ႈဢိင်ယူႇၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတၢင်းလွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇၸိူဝ်းၼႆႉမႃး၊ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈဢမ်ႇမီးၵၢၼ်လူတ်းယွမ်းလွင်ႈပွႆႇၵႅတ်ႉသ် ဝႃႈၼႆ။

လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ယင်းထူပ်းႁၼ်ထႅင်ႈဝႃႈ ၼမ်ႉၵၢမ်ႈတီႈလွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇၼႆႉ ၼပ်ႉဢဝ်ပီႊ 2010 မႃး ၸိူမ်ႈဝႆးၵႂႃႇထိုင် 65% ယဝ်ႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ လုမ်ႈၾႃႉမႆႈမႃး၊ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ႁႅင်းမႆႈသုင်ၶိုၼ်ႈမႃး 1.5-2°C ဢွၼ်တၢင်းပၢၼ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ပေႃးထိုင်မႃး ၼႂ်းပီႊ 2100 ၼမ်ႉၵၢမ်ႈတူဝ်ႈပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေၸိူမ်ႈႁၢႆၵႂႃႇ 30-50% ၊ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ႁႅင်းမႆႈသုင်ၶိုၼ်ႈပဵၼ် 3°C ၼမ်ႉၵၢမ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၸိူမ်ႈၵႂႃႇ 75% လႄႈ သင်ဝႃႈ 4°C တေၸိူမ်ႈၵႂႃႇပဵၼ် 80% ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ်ၵေႃႈပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉတႄႉတႄႉယူႇ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၼႂ်းၵၢၼ်ၵုမ်းထိင်းလွင်ႈပွႆႇၵႅတ်ႉသ်၊ ပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈမၼ်းၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁပ်ႉမိုဝ်းၸွမ်းမၼ်းလႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း