ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇယွမ်း 2 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ထူပ်းၽေးလူမ်းလႅင်ႉလူင်  မူဝ်ႇၶႃႇ (Cyclone Mocha)

ၽၢႆႇလၢမ်းၶၢတ်ႈ သၽႃႇဝၾိင်ႈၾႃႉ လုမ်ႈၾႃႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ လူမ်းလႅင်ႉလူင် မူဝ်ႇၶႃႇ (Cyclone Mocha) တေၽတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈလႄႈ မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉ သေ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 2 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ၸၢင်ႈလႆႈထူပ်းၽေးလႄႈ တေမီးၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႉလၢႆလၢႆ ပိုၼ်ႉတီႈ မိူၼ်ၵၼ်။

ၼႂ်းဝၼ်းတိတ်ႉ 14 May 2023 (လိူၼ်ႁူၵ်းလွင်ႈ 12 ၶမ်ႈ ပီႊတႆး 2117 ၼီႈ) ၼႆႉလူမ်ႉလႅင်ႉလူင်  မူဝ်ႇၶႃႇ (Cyclone Mocha)  လုၵ်ႉၼႂ်းၼႃႈၼမ်ႉ ပၢင်ႇလၢႆႇ ပင်းၵလႃးတဵတ်ႉ သေ တေၽတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၸိတ်ႉတူၺ်ႇ ၊ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ လႄႈ ၼႂ်းမိူင်းပင်း လႃးတဵတ်ႉ ဝဵင်းၵေႃႉပၸႃး၊ တေမီးႁႅင်းလူမ်းၽတ်ႉပဝ်ႇ 1 ၸူဝ်ႈမူင်း ႁႅင်းဝႆးထိုင် 175 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ ဢမ်ႇၼၼ် 107 လၵ်း  ၼႆ ၽၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၽူၼ်းလူမ်း မိူင်းဢိၼ်းတီးယႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

ၸွမ်းလူၺ်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလူမ်းလႅင်ႉလူင် Cyclone Mocha ၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ယူႇပွတ်းတွၼ်ႈ ၸမ်ၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းၸိတ်ႉတူၺ်ႇ လႄႈလၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ၼၼ်ႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ ၽၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇ ၊ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NUG လႆႈၸွႆႈၸတ်းၶၢႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၵ်ႇပၢႆႈႁၢင်ႇယၢၼ်တီႈလွတ်ႈၽေး  ၼႆယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉလူင် မူဝ်ႇၶႃႇၼႆႉသေ ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ပွတ်းတင်းမိူင်းရၶႅင်ႇ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ၼမ်ႉတေသုင်ၶိုၼ်ႈ 6 ပေႇထိုင် 8 ပေႇ လႄႈ လူမ်းလႅင်ႉလူင်ၼႆႉတေၽတ်ႉၶဝ်ႈ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း− 930,000 ၵေႃႉ ၊ ၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း ၵူၼ်းမိူင်း− 210,000 ၵေႃႉ၊ တိူင်းမၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်း − 170,000 ၵေႃႉ လႄႈ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၵူၼ်းမိူင်း − 440,000 ၵေႃႉ ၊ ႁူမ်ႈ 2 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ပၢႆတေၸၢင်ႈထူပ်းၽေးလူမ်ႉလႅင်ႉမူဝ်ႇၶႃႇ ၊  ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ တၢင်ႇၸႄႈမိူင်းလႄႈတိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တေထူပ်းၽေး လူမ်းလူင်ၽတ်ႉပဝ်ႇ သေ တီႈႁႅင်းလူမ်းၽတ်ႉဢေႇသုတ်း 1 ၸူဝ်ႈမူင်းတေႃႇ 40 လၵ်း   ၊ ၽူၼ်တူၵ်းႁႅင်း လိၼ်လူမ်ႇ လိၼ်ၵူၼ်ႇ  ၊ ၾႃႉၽႃႇၾႃႉလင် ဝႃႈၼႆ။

ၽၢႆႇပၼ်ၾၢင်ႉၽေးသၽႃႇဝလုမ်ႈၾႃႉ လႄႈ လွၵ်းပိူင်ႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ (Global Disaster Alert and Coordination SYSTEM) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ လူမ်းလႅင်ႉလူင် မူဝ်ႇၶႃႇ ၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉ ၼႂ်းၸၼ်ႉပၼ်ၾၢင်ႉသီလႅင် (RED ALERT) ၊ ပဵၼ်ၼႂ်းၸၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 2 May 2008 ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်း လူမ်းလႅင်ႉလူင်ၼႃႇၵိတ်ႉသေ ဢဝ်သၢႆၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း 130,000 ၵေႃႉပၢႆ လုႁၢႆတၢႆၸွမ်းလႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး လုသုမ်းၸွမ်းတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ ။

လူမ်ႉလႅင်ႉလူင် မူဝ်ႇၶႃႇ (Cyclone Mocha) ဢၼ်တိုၵ်ႉၽတ်ႉၶဝ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႃးၼႆႉ တေမီးႁႅင်းပဵင်းမွၵ်ႈ လူမ်းလႅင်ႉလူင်ၼႃႇၵိတ်ႉ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႂ်းပီႊ 2008 ၼၼ်ႉၼႆ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၽၢႆႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၽူၼ်လူမ်း လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း