ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ

ၵၢၼ်ၽွၼ်ႉႁူမ်ႈဢၼ်ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်းသေလၢတ်ႈၵၼ်မႃး ၸူဝ်ႈပၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ 64 ပီ ၽၢၼ်ႇမႃးၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းတူၺ်းၽၢႆႇလင်ၶႃႈလူး တၢင်းၽိတ်းမီးတီႈၽႂ်။ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ 1958 ၸဝ်ႈၼွႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶတ်းၸႂ်ၸူႉဢဵၼ်ႁႅင်းၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ် မီးၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်မႃး၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈမႃး။ ၸဝ်ႈၼွႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ် မီးၵူၼ်းၽၢႆႇၼႂ်းႁၼ်သုၼ်ႇတူဝ်သေ ၶႂ်ႈသိမ်းဢႃႇၼႃႇၸဝ်ႈၼွႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမႃးပၼ်ႁႅင်းၸဝ်ႈၼွႆႉ လႄႈ ၸဝ်ႈၼွႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်လႆႈ 11 ပီသေ ယွၼ်းလိုဝ်ႈပႅတ်ႈ။

ၸဝ်ႈမႄႈ ၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ဢွၼ်ႁူဝ်တင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA 1964 ယိူင်းဢၢၼ်းၶွၼ်ႈတုမ် ဢဵၼ်ႈႁႅင်းတႆး။ မီးၵူၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်တႆးလၢႆလၢႆၵေႃႉ ဢဝ်သုၼ်ႇတူဝ်ပဵၼ်ယႂ်ႇ ဢမ်ႇႁၼ်လီ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းသေ ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူဝ်းပွတ်းႁွင်ႇ သူၼ်းဝႃႈ ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်ၼ်းၶမ်းဢမ်ႇလီ၊ ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းၸႂ်တူၵ်းသေ ပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းတေႃႇထိုင်သဵင်ႈၵၢမ်ႇ ၼႂ်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ပိူၼ်ႈ။

1984 ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ဢွၼ်ႁူဝ်ယွၼ်းလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်းတႆး ယိူင်းၸူး SSPP, SURA, SUA ႁႂ်ႈလႆႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်၊ ၼႂ်း SSPP မီးၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸၢမ်မႂ်ႇ တပ်ႉငဝ်ႈသိုၵ်းမၢႆ 2 ႁၼ်လီမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ၊ 1985 တပ်ႉသိုၵ်းႁူမ်ႈပွင်း ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ 3 တပ်ႉသိုၵ်းႁူမ်ႈၵၼ်တင်ႈၸိုဝ်ႈ SSRC/MTA ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇသုတ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁူမ်ႈၵၼ် လႆႈ 10 ပီ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ် ယွၼ်ႉယေႃးၵႃႇၵႅၼ်ႇသႃႇ။

ပီ 1991 ဝၢႆးမႃး ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇ ဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၸဝ်ႈၶုၼ်သႃႇ မုင်ႈႁၼ်ဝႆႉဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်း လူဝ်ႇပဵၼ်တႆးမႃးဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇၽိတ်ႈမွၵ်ႇ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ႁႂ်ႈမႃးဢွၼ်ႁူဝ်။ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉဢမ်ႇမႃးၵူဝ်တိတ်းၸိုဝ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ၵူဝ်ၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈ ၵူဝ်ၶုၼ်သႃႇ ၸႂ်ႉၵိၼ်ၼႆသေဢမ်ႇမႃး။

ၽိတ်ႈမွၵ်ႇ ၸဝ်ႈၽႃႉ ၸၢႆးလူင် ၵဵင်းတုင် မႃးဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆႉၵေႃႈဢမ်ႇမႃး၊ ၽိတ်ႈမွၵ်ႇႁႂ်ႈပႃႇတီႇ ႁူဝ်သိူဝ် မႃးဢွၼ် ႁူဝ်ၼႆႉၵေႃႈဢမ်ႇမႃး ၵုမ်ႇၵူဝ်ၶုၼ်သႃႇ ၸႂ်ႉၵိၼ်။ ၵူၺ်းသမ်ႉဢမ်ႇဝူၼ်ႉဢွၵ်ႇၼမ်ႉၵတ်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ဝႃႈ တေၸႂ်ႉၵိၼ် ၶုၼ်သႃႇ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆသေ ႁၼ်ၼႃႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးသေမႃးဢွၼ်ႁူဝ် သမ်ႉၵုမ်ႇယူႇတၢင်းၼွၵ်ႈသေ ဝူၺ်ႇၽၢၼ်ႇ ထတ်းသၢင်ၸွမ်းပၢင်ၼမ်ႉၼဵင်ႈၵူၺ်းလႄႈ မိူၼ်တင်းတင်ႈၸႂ်ႁႂ်ႈ SSRC တႅၵ်ႇၵၼ်သေ သူၼ်းၽၢႆးၼႂ်း ႁႂ်ႈတၢင်းႁၼ်ပိူင်ႈၽိတ်းၵၼ်သေ ႁႂ်ႈ SSRC/MTA တႅၵ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။

MTA တႅၵ်ႇ ဝၢင်းၶိူင်ႈပၼ်မၢၼ်ႈယဝ်ႉ တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႇသၢင်ႈၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်မႃး ၽၢၼ်ႇမႃး 28 ပီယဝ်ႉ။ ဢၼ်သေႉၼေး ၶုၼ်သႃႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵႃႉယႃႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ႁၢႆလႆႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၶႅၼ်းလိူင်ႇၼမ်မႃး။

သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶႅၼ်းလူလၢႆပႄႉၵိၼ် မီးႁႅင်းမႃး ၵွပ်ႈၼႆ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈလူႉလႅဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၽိတ်းၽႂ်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ တႆးလူဝ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလၢတ်ႈယဝ်ႉ၊ လူဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တႆးႁဝ်းထုၵ်ႇႁဵတ်းၼူၵ်ႉၸွၵ်ႇ ပႄႉၶႃးဢဝ်ၶႃး ၸၢင်ႉငႃးပႄႉတုမ်ၵေႃႈဢွင်းတုမ်သေ ႁဵၼ်းၼႄၼမ်ႉ ၼႄတူဝ်ႁင်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ ၵမ်ႉႁႅင်းပၼ်ၵၼ် ႁႂ်ႈႁူႉတူဝ်ဝႃႈၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႆႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းမီးၼိူဝ်ႁူဝ်တႆးၵူႈၵေႃႉ။

ဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈလူဝ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈယႃႉလူႉၼမ်ႉၸႂ်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ မႃးၵူႈပၢၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ၽႂ်ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်လႆႈယဝ်ႉ၊ မီးၵၢၼ်ႁဵတ်းၼႄၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်း ဢွၵ်ႇၼမ်ႉ ၼႄတူဝ်ၵူၺ်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း တေယုမ်ႇယမ်လႆႈ၊ ပိုၼ်းဢၼ်ၽၢၼ်ႇမႃး လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၾၢင်ႉပၼ်သတိၵၼ်ယဝ်ႉ။

သိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ
7 September 2023