ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ ဝၢင်းၽႅၼ်တေဢၢၼ်းပိုတ်ႇၸႄႈမိူင်းၶိုၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ

ၸွမ်ၸိုင်ႈ လႄႈ မေႃယႃဢၼ်မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် COVID-19  တီႈႁိူၼ်းႁေႃၶၢဝ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ ဝၢင်းၽႅၼ်ဝႆႉဝႃႈ တေဢၢၼ်းပိုတ်ႇပၼ်ၸႄႈမိူင်း 9 ၸႄႈမိူင်း ဢၼ်မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းဢေႇသေတၢင်ႇၸႄႈမိူင်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။

မေႃယႃဢၼ်မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် COVID-19  တီႈႁိူၼ်းႁေႃၶၢဝ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႇရိ ၵၢၼ်ႇ Dr. Deborah Birx လၢတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉဝႃႈ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်း 9 ၸႄႈမိူင်း ၼႆႉ ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ၼႂ်းၼိုင်ႈၸႄႈမိူင်း ဢမ်ႇထိုင်ၼိုင်ႈႁဵင်လႄႈ ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းၵေႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် တိူဝ်းၶိုၼ်ႈဢမ်ႇထိုင် 30 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် COVID-19 ၼႆႉသေ ပူၼ်ႉမႃး 4 ဝူင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 22 လၢၼ်ႉ လႆႈႁၢမ်းၵၢၼ်ႁၢမ်း ငၢၼ်းသေ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼမ်တႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။

တူဝ်ၸွမ်ၸိုင် ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ တူဝ်ႇၼႄႇ ထရမ်ႉ ဝၢင်းၽႅၼ်ဝႆႉတႄႉ ဝၼ်းထီႉ 1 May 2020 (လိူၼ်ႁူၵ်းမႂ်ႇ 10 ၶမ်ႈ ပီႊတႆး 2114 ၼီႈ) ၼႆႉ ဢၢၼ်းတေပိုတ်ႇမိူင်းၶိုၼ်း ပုၼ်ႈတႃႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ ပေႃးတေၸၢင်ႈငွၵ်ႈႁူဝ်မႃးၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆယူႇ ၵူၺ်းၼႃႇ မိူင်းၼိဝ်းယွၵ်ႉ ဢၼ်ၺႃးတၢမ်ႇၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ႁၢဝ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းၼၼ်ႉတႄႉ လွၵ်းလၢႆးၼႆႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇငၢႆႈ ဝႃႈၼႆ။  

တေႃႇထိုင်ႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းထီႉ 17 April 2020 (လိူၼ်ႁႃႈလွင်ႈ 10 ၶမ်ႈ ပီႊတႆး 2114 ၼီႈ) ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉယူႇသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 15 April 2020 (လိူၼ်ႁႃႈလွင်ႈ 8 ၶမ်ႈ ပီႊတႆး 2114 ၼီႈ) ၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်း တီႈၸုမ်းပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉ (WHO) လူၺ်ႈဢၢင်ႈလွင်ႈတၢင်းဝႃႈ ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ ပဵၼ်ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီၸုမ်းၼိုင်ႈ ယူႇၽၢႆႇတႂ်ႈ ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UN) ၼၼ်ႉသေ မီးလွင်ႉတူင်ႉၼိုင် ႁဵတ်းၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းၶေႃႈမုၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၽႄႈလၢမ်း ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် Coronavirus 2019 ၸိူဝ်ႉၽၼ်းမႂ်ႇ ဝၢႆးသေၵူတ်ႇထတ်းထူပ်းႁၼ် တီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ 

မိူဝ်ႈဝႃးဝၼ်းထီႉ 16 April 2020 (လိူၼ်ႁႃႈလွင်ႈ 9 ၶမ်ႈ ပီႊတႆး 2114 ၼီႈ) ၼႆႉၵူၺ်း ယူႇတီႈၸုမ်း 7 မိူင်း (G7) ၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈၼင်ႈပၢင်ၵုမ်ၵၼ်တၢင်းဢွၼ်ႇလၢႆး (Video Conference) သေ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လႄႈ ထတ်းသၢင်ႈတူၺ်းၽႅၼ်ၵၢၼ် ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉသေ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ ႁႂ်ႈမူၼ်ႉမႄးၶိုၼ်းယူႇဝႃႈၼႆ။ 

ဝႆးသေ ပၢင်ၵုမ် G7 ယဝ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇသေ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈဝႃႈ G7 ၼႆႉ သႂ်ႇပၼ်ငိုၼ်း ၼႂ်းၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉတေႃႇပီႊၼႆႉ ၼမ်သေပိူၼ်ႈလႄႈ လွင်ႈၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းတွင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းသေ လၢႆးၵႄႈပၼ်ႁႃ ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၽိတ်းပိူင်ၼမ်ႁႅင်းဝႆႉယူႇဝႃႈၼႆ။

လွင်ႈဢၼ်မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ တၢင်းပဵၼ် COVID-19 ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈတီႈတူဝ်သတ်းမႃးၵမ်း သိုဝ်ႈသေ မၼ်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၼႂ်းႁွင်ႈ Lab လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇသေ ဢွၵ်ႇမႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ တိုၵ်ႉၸွပ်ႇသွၵ်ႈႁႃသၢၵ်ႈသေႇ လၵ်းထၢၼ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။  

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း