ၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇ မီးၽေးတေႃႇတၢင်းပဵၼ်ၵိုၵ်းတူဝ် တေႉယူႇႁိုဝ်?

သၢၼ်ၶႃးၾိၼ်း(Caffeine) ဢၼ်မီးၼႂ်းၵေႃႇၾီႇ တေသူင်ႇၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈတေႃႇ ၽူႈၸိူဝ်းမီးတၢင်းပဵၼ်ၵိုၵ်းတူဝ် ၼင်ႇ− တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်၊ တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်၊ တၢင်းပဵၼ်ႁူင်းၶဝ်ႈ၊ တၢင်းပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႉယူႇႁိုဝ်ၼႆ ႁဝ်းၶႃႈဢွၼ် ၵၼ်မႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း။

ၵေႃႇၾီႇ တင်း တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်

မေႃယႃၶဝ်ပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ သၢၼ်ၶႃးၾိၼ်း(Caffeine) ဢၼ်မီးၼႂ်းၵေႃႇၾီႇၼႆႉ တီႈတေႉမၼ်းယဝ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၵႂႃႇသုၵ်ႉယုင်ႈၸွမ်း လွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွင်တၢင်းပဵၼ် ႁူဝ်ၸႂ်ၼႆယူႇ။ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈၽိူမ်ႉထႅမ် ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈတေၵိူတ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်သေဢိတ်း ဢမ်ႇဝႃႈ တေပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ႁူဝ်ၸႂ်ၶၢတ်ႇလိူတ်ႈ၊ ႁူဝ်ၸႂ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ် ႁူမ်ႈပႃးတင်း ဢမ်ႇလႆႈၽိူမ်ႉထႅမ်ၶၵ်ႉၵၢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈထိုင်သၢႆ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆယူႇ။

ၸိူဝ်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၽူႈၵေႃႉပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇလႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီၵုမ်းထိင်းလွင်ႈၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇ ၼင်ႇဢၼ်ၵိုင်ႇတၢၼ်ႇလႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ၵေႃႇၾီႇ တင်း တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်

လွင်ႈၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇၼႆႉ မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင် ၶိုၼ်ႈႁႅင်း ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈတေႉ။ လွင်ႈၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁေႃႇမူၼ်း Catecholamines, Adrenaline, Epinephrine ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်ၶိုၼ်ႈႁႅင်းလႆႈ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းတေယူႇၸွမ်းပိုၼ်ႉထၢၼ်ပၢႆးယူႇလီၶွင်ၽႂ်မၼ်းလႄႈ မၢင်ၵေႃႉၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇ ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁေႃႇမူၼ်းၶိုၼ်ႈသုင် ၵူၺ်းၵႃႈ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ တေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်လႆႈယူႇ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁၢမ်ႈၽူႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်ၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇ ၼႆသေတႃႉ ထုၵ်ႇလီၵိၼ်ႁႂ်ႈမၼ်းၵိုင်ႇတၢၼ်ႇၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်ၼမ်ႁႅင်း ပူၼ်ႉတီႈသေဢမ်ႇၵႃး ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်ဢွၼ်တၢင်း မိူဝ်ႈတေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် မဵဝ်းဢၼ်လႆႈဢွၵ်ႇႁႅင်း ၼင်ႇ− ၵႂႃႇဢွၵ်ႇလဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၵ်းႁႅင်း ဢၼ်လႆႈၸႂ်ႉတူဝ်ၶိင်းဢွၵ်ႇႁႅင်းပူၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ၵေႃႇၾီႇ တင်း တၢင်းပဵၼ်ႁူင်းၶဝ်ႈ

ၵေႃႇၾီႇၼႆႉ မီးထၢတ်ႈဢၼ် တေၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇတုမ်ႉတွပ်ႇဢႅတ်ႉသိတ်ႉၼႂ်းႁူင်းၶဝ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်း ႁူင်းၶဝ်ႈၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တၢင်းပဵၼ်မဵဝ်းဢၼ် ၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးၼႂ်းႁူင်းၶဝ်ႈ လႄႈ ၶူင်ႉသၢင်ႈလွတ်ႇဢႃႇႁႃႇရ မိူၼ်ၼင်ႇ− ႁူင်းၶဝ်ႈၸဵပ်းယဵၼ်း၊ မီးႁွႆးမၢတ်ႇၸဵပ်း ၼႂ်းႁူင်းၶဝ်ႈ၊ ပဵၼ်ၵႅၼ်ႇသႃႇႁူင်းၶဝ်ႈ သေ သၢၼ်ဢၼ်မီးၼႂ်းၵေႃႇၾီႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ်လွင်ႈႁၢႆႉႁႅင်းၶွင် တၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ် မေႃယႃၶဝ်လႆႈဢွၵ်ႇပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၽူႈၵေႃႉပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ႁူင်းၶဝ်ႈ ႁိုဝ် တၢင်းပဵၼ်လွတ်ႇဢႃႇႁႃႇရ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇလႆႈယူႇ ၼႆသေတႃႉ ၽူႈၵေႃႉပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူင်းၶဝ်ႈ ဢၼ်မီးၽၢင်ႁၢင်ႈၼႄဢွၵ်ႇၸႅင်ႈလႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ− တိုၵ်ႉမီးၽၢင်ႁၢင်ႈလိူတ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းႁူင်းၶဝ်ႈ ႁိုဝ် မီးႁွႆးမၢတ်ႇၸဵပ်းၼႂ်းႁူင်းၶဝ်ႈၼႆ ထုၵ်ႇလီလူတ်းယွမ်းလွင်ႈၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇယူႇယဝ်ႉ။

ၵေႃႇၾီႇ တင်း တၢင်းပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ်

ၵေႃႇၾီႇၼႆႉ မၼ်းတေၵႂႃႇတုမ်ႉတွပ်ႇ လွင်ႈဢိတ်ႇဢွၵ်ႇၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ၽိူမ်ႉ ၶိုၼ်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းတေၵႂႃႇတုမ်ႉယွၼ်ႈႁေႃႇမူၼ်းၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၽူႈၸိူဝ်းၵုမ်းထိင်းထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း လႆႈလီမႃးယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇ ၼိုင်ႈမိူဝ်ႈၼိုင်ႈပွၵ်ႈလႆႈယူႇ၊ တေဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ထပ်းၵၼ်ႁႅင်းပူၼ်ႉ တီႈသေ တေဢမ်ႇလႆႈသႂ်ႇလေႃးပႃးၵိူဝ်ဝၢၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

ၵေႃႇၾီႇ တင်း လွင်ႈၶၢတ်ႇ Vitamin-B1

သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈတူဝ်ၶိင်းႁဝ်းမီးလွင်ႈၶၢတ်ႇ Vitamin-B1 ပေႃးၼႆၸိုင် ထုၵ်ႇလီၵိုတ်း ယိုတ်းလွင်ႈၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇၵမ်းလဵဝ်၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းတေၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇ လူတ်းယွမ်း ၵၢၼ်ၸုပ်ႇ ၶွင် Vitamin-B1 ၊ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ Vitamin-B1 ဢၼ်ပဵၼ် Vitamin မဵဝ်းတီႈဢၼ်ၸိူမ်ႈလႆႈၼႂ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၸွမ်းၽၢႆႈဢွၼ်ႇ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ Vitamin ၼႂ်းလိူတ်ႈလူတ်းယွမ်းလူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇၸိူင်ႉႁိုဝ် ယႃႇႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ?

1. ဢမ်ႇၵိၼ်ၼမ်ႁႅင်းပူၼ်ႉတီႈ၊ ဢမ်ႇၵိၼ်ပူၼ်ႉလိူဝ် 300 Milligrams ႁိုဝ် 3 ၵွၵ်း တေႃႇဝၼ်း။
2. ဢမ်ႇသႂ်ႇၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼမ်ပူၼ်ႉတီႈ ယွၼ်ႉမၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵေႃႇၾီႇၼၼ်ႉ မီး Carbohydrate လႄႈ ၶႆမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ Cholesterol ဢိၵ်ႇတင်း Triglycerides ၽိူမ်ႉသုင်ၶိုၼ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၽူႈၸိူဝ်းဢၼ်ၶႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈၵိၼ်ၵေႃႇၾီႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈလူတ်းဢဝ်ၵမ်း လွႆးလွႆးသေ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵိုတ်းၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉမၼ်းတေၸၢင်ႈသူင်ႇ ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈပၼ်တူဝ်ၶိင်းလႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇ− ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ၶႆႈႁူဝ်ၸီး ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ − ၸၢႆးဢႅၼ်

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင် − https://www.sanook.com/health/33637/