ဢုပ်ႇလွင်ႈၶၢဝ်းတၢင်း (တွၼ်ႈသွၼ်/တွၼ်ႈလီ ဝူၼ်ႉမႄး ၵႄႈလိတ်ႈ လွင်ႈၶွင်ႈၶမ်)
ဝၼ်းထီႉ 01 October 2024 ၶီႇလႅင်းၵႃး ၶဵတ်ႉမီႇ လုၵ်ႉသီႇသႅင်ႇ ၵႂႃႇတူၼ်ႈတီး၊ ၵွၼ်ႇၼႃႈပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းတႄႉ ၵႃႈၵႃး သီႇသႅင်ႇ-တူၼ်ႈတီး ၼိုင်ႈၵေႃႉ ႁႃႈႁဵင်ပျႃးၵူၺ်း၊ ဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ လႆႈပၼ်ၵႃႈၵႃး ၼိုင်ႈၵေႃႉ ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ၊ ၼႆႉပဵၼ်ဢၼ်ၶႅၼ်းယူႇ ပေႃးပဵၼ်လႅင်းၵႃး ၶၢဝ်းတၢင်းမၢင်တီႈၼႆ လႆႈပၼ်ႁူဝ်သႅၼ်မၼ်းလၢႆလၢႆ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇဝႃႈ – တၢင်းႁူႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ မီးၼိုင်ႈၸလႄႇ၊ တၢင်းႁူႉ ၵႂႃႇလႄႇ မီးၼိုင်ႈၶႂၢႆး၊ တၢင်းႁူႉ ၼႂ်းလိၵ်ႈလၢႆး မီးၼိုင်ႈတၢင်၊ ၸူဝ်ႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းသေ လႆႈႁၼ် လႆႈငိၼ်း လႆႈထူပ်းမႃးၼႆႉ လႆႈထတ်းႁၼ်ဝႃႈ− မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မျၢၼ်ႇမႃႇ လုယဝ်ႉ၊ ၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်း လုတႄႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ တၢင်းယၢမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်မျၢၼ်ႇမႃႇလု၊ ပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်မိူင်း ႁူဝ်ၼႃႈ ဢၵျၢင်ႉလုယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းၵႃႉ ၵူၼ်ၶၢႆၵေႃႈ တၢင်ႇၵႃႈတၢင်ႇၶၼ်သုင်ပူၼ်ႉတီႈ ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၵႃႈယႂ်ႇလႄႈ ၵႃႈလူတ်ႉၵႃး တၢင်ႇၵူၼ်း တၢင်ႇၶူဝ်းၵေႃႈ ၵႃႈယႂ်ႇၸွမ်း ၼမ်ႉယႂ်ႇၵေႃႈႁိူဝ်းသုင် ၸိူင်ႉဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
မုၵ်ႉၸုမ်း ယိပ်းၵွင်ႈ တင်ႈလၢၼ်ႇ တင်ႈၵဵၵ်ႉသေ ပႂ်ႉၵဵပ်းငိုၼ်း ၸဝ်ႈၵႃးၵေႃႈ တိူဝ်းၼမ်မႃးထူၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းလုမ်း လဝၵ ၵေႃႈ မိပ်ႇငႅၼ်းၵိၼ်ငိုၼ်းပိူၼ်ႈထူၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းၸူၼ် ၽူႈလၵ်ႉ ၸၵ်ႉၶုတ်ႈၵေႃႈ လိူင်ႇထူၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ႁိူၼ်းဢၼ်လွတ်ႈၽူႈလၵ်ႉ လၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ့် လႅပ်ႈဢမ်ႇမီးသေႁိူၼ်း။ တေႃႈၼင်ႇ ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်း ယင်းတိုၵ်ႉမီးၽူႈလၵ်ႉ လၵ်ႉၵႅတ်းသၢႆၾႆး၊ သၢႆၾႆးဢၼ် ၶဝ်လၵ်ႉၼၼ်ႉ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇပႅတ်ႈသေ ဢဝ်သဵၼ်ႈတွင်းမၼ်း ၶၢႆပၼ်ၵူၼ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉလဵၵ်းယွၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်လွင်ႈဢမ်ႇတြႃး ၸွတ်ႇတူဝ်ႈ ၵူႈတီႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းလုယဝ်ႉ။
ဝၢႆးထိုင်တူၼ်ႈတီး ၶီႇၵႃးသိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈ ႁၢႆးဝူဝ်း ၵႃႈၵႃး လႆႈပၼ်သီႇမိုၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈထိုင်ႁၢႆးဝူဝ်းၼၼ့် တိုၵ်ႉၸဝ်ႉၼႃႇ ပိူၼ်ႈပႆႇပၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ် ဝၢႆးဝၼ်းသွင်မူင်းၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇပႆႇမီးလွင်ႈတူဝ်ထူပ်းၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ်ႁၢႆးဝူဝ်းလႄႈ ပိူၼ်ႈမႃးယွၼ်းတေႃႉထူင်ၶူဝ်းၵေႃႈ ပၼ်ၶဝ်တေႃႉၵႂႃႇ ထၢင်ႇဝႃႈပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်။ တီႈႁိမ်းၽၵ်းတူၽၢႆႇၼႂ်းၼၼ်ႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ထတ်းသၢႆမၢႆၵူၼ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပေႃးထတ်းသဵၼ်ႈမၢႆယဝ်ႉ လႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းသုမ်ႉၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ်၊ မိူဝ်ႈၽႅဝ်ၼႂ်းသုမ်ႉၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ်ၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ယွၼ်းတူၺ်းမၢႆၾၢင်သေ တႅမ်ႈပၼ်လိၵ်ႈၵမ်ႉထႅမ် ပၢႆးယူႇလီ ၽိူဝ်ႇတႅမ်ႈယဝ်ႉ ယွၼ်းငိုၼ်းၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ ၵႃႈတေႃႉထူင်ၶူဝ်းႁႃႈႁဵင်၊ ၵႃႈၽိုၼ်လိၵ်ႈသွင်ၽိုၼ်ႁႃႈႁဵင်၊ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးၽႅဝ်ၵဵင်းတုင် ပိူၼ်ႈတေတူၺ်း ၼႆဝႃႇ။
ၵမ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၽူဝ်မေး ၵႂႃႇတီႈၵွင်ႇတႃႇ Check in လႆႈၼႄမၢႆၾၢင် လႄႈ ဝႂ်ၶိူင်ႈမိၼ် ဢၼ်သိုဝ်ႉဝႆႉ ၼိူဝ် online ၶဝ်ၵေႃႈ ထုၵ်ႈပၼ်ဝႂ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပေႃးယဝ်ႉ လႆႈၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈၵွင်ႇတႃႇ လဝၵ၊ ၸုမ်းလဝၵ ၶဝ်ၵေႃႈ ထတ်းမၢႆၾၢင်၊ ဢိင်ႇထွင်ႇၸုၸယႃး လႄႈ ဝႂ်ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသေ ႁူႉဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈပဵၼ်တႆးဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈလႄႈ ၶဝ်ၶိုင်ႁႃ လၢႆးယွၼ်းငိုၼ်းၵမ်းလဵဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ တေလႆႈသႂ်ႇငိုၼ်း ၵွင်ၵၢင်ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ ၼႆဝႃႇ လိူၵ်ႈလိူၵ်ႈၼႂ်းထွင်း မီးငိုၼ်းသွင်ႁဵင်လႄႈ လႆႈထူၵ်းပၼ်ၸုမ်း လဝၵ ႁေယဝ်ႉ။
15:30 သၢမ်မူင်းၶိုင်ႈ လႆႈၶီႇႁိူဝ်းမိၼ် လုၵ်ႉႁၢႆးဝူဝ်း ၵႂႃႇၵဵင်းတုင်၊ မိူဝ်ႈယူႇၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သေ တူၺ်းလူင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ၼမ်ႉၼွင်း ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ထူၼ်ႈ သူၼ်ၼႃးပိူၼ်ႈ လႅပ်ႈလုသုမ်းၼမ်တႄႉတႄႉ။ 16:30 သီႇမူင်းၶိုင်ႈ ၽႅဝ်ၵဵင်းတုင် လိၵ်ႈၵမ်ႉထႅမ် ပၢႆးယူႇလီ ဢၼ်လႆႈၸၢႆႇၵႃႈမၼ်းႁႃႈႁဵင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇၼႄၽႂ်၊ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယွၼ်းတူၺ်း သုမ်းၺၢၼ်ႇဢၢႆႈၸွၵ်ႇႁေယဝ်ႉ။
ဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆ့ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၵဝ်ၶႃႈ လႆႈၸႂ် ယွၼ်ႉမၼ်းပဵၼ်ဝဵင်း ဢၼ်မီးၾိင်ႈငႄႈ ၾိင်ႈထုင်းတႆး။ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇၼႆ တၢင်းၵိၼ် ၾိင်ႈထုင်းတႆး ဝၢၼ်ဝၢၼ်မီးတင်းၼမ်၊ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းဝဵင်း လႆႈႁၼ်ႁိူၼ်းတႆး မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉတင်းၼမ်၊ ဝတ်ႉၵျွင်းပၢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်တိုၵ်ႉသၢင်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၵေႃႈ ႁၢင်ႈလီ၊ လီယွင်ႈယေႃး ႁွႆးမိုဝ်း မွၵ်ႇမိုဝ်း ပီႈၼွင်ႉတႆးၵဵင်းတုင်တႄႉတႄႉ။ သဵင်လၢတ်ႈ ပီႈၼွင်ႉၵဵင်တုင်ၵေႃႈ လီႁၵ်ႉၼႃႇ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈ” ၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ဢူး” လိုၼ်းသုတ်းပၢႆၵႂၢမ်းၶဝ်သမ်ႉ ၵႆႉဢဝ် “တိူဝ်ႈ” သေသုတ်း ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း “ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉလူင်” “ၶႃႈဢမ်ႇႁူႉလႄႇ” ၼႆၼၼ့် ၶဝ်တေလၢတ်ႈဝႃႈ “ဢူးဢမ်ႇႁူႉတိူဝ်ႈ” ၼႆ ဝၢၼ်ႁူၼႃႇ။
လွင်ႈၼပ်ႉထိုဝ်သႃႇသၼႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ယူပ်ႈယွမ်း မေႃၵူမ်ႈၵွမ်း ဝႆႈသႃ လူႇတၢၼ်း သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈတႄႉတႄႉ။ ၸိုဝ်ႈၶဝ် ၵမ်ႉၼမ် တေပႃး “တိပ်ႉ၊ ယီႈ” ၸၵႂႃႇ။ ဢၼ်လီလၢတ်ႈယွင်ႈယေႃး ဝဵင်းၵဵင်းတုင် မီးတၢင်းၼမ်သေတႃႉ ၵူဝ်လိၵ်ႈၼမ်ပူၼ်ႉလႄႈ တေၵိုတ်းလိုဝ်ႈ တီႈၼႆႈၵွၼ်ႇ။
02 October 2024 လုၵ်ႉၵဵင်းတုင် ၵႂႃႇမိူင်းလႃး သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းလႃးၼႆႉ လႆႈဝႃႈၵွႆၼမ်ႁႅင်းတႄႉ၊ ဢုၵ်းလုၵ်း ဢွၵ်းလွၵ်း ၼမ်ထူၼ်ႈ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးၶၢမ်ႈၶူဝ်ၼမ်ႉပိင်းသေ ၶဝ်ႈၼႂ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းလႃးတႄႉ ၶႅၼ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇလႄႈ လပ်းသိင်ႇ ၸင်ႇၽႅဝ် မိူင်းလႃး၊ မိူင်းလႃး(ၼႃႈတီႈ ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4) ၼႆႉ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ပၵပ သေ ဢွၼ်ႁူဝ်တႄႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈလဵဝ် ပီလဵဝ်ၵၼ်တင်းပီၵိူတ်ႇၵဝ်ၶႃႈၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉဢွၼ်ႇၵူၺ်း လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ် ဝဵင်းၵိုၼ်း ငိုၼ်းၶွၼ်ႈ၊ ႁိူၼ်းတိူၵ်ႈသုင်သုင် ပေႃႉၶပ်ႉယႆၵၼ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ၊ ၵၢင်ဝၼ်း တဵတ်ႇယဵၼ်သေ ၵၢင်ၶိုၼ်းမႃးသမ်ႉ ၾႆးလိူင်လႅင် ၶၢဝ်ၶဵဝ် သွမ်ႇၶွင်ႇ ထွင်ႇႁိူဝ်ႈလႅင်းၵႂႃႇသဵင်ႈ၊ ပေႃးမီးငိုၼ်းတႄႉ မိူၼ်ႁွတ်ႈမိူင်းၽီ မွၵ်ႇႁွမ်လိုၵ်းၵေႃႈ ႁွမ်ၸွတ်ႇၶၢင်ႈတၢင်း၊ ၾႆးလိူင်လႅင် ၶဵဝ်သွမ်ႇၶွင်ႇ ထွင်ႇလႅင်း ၼႂ်းၶွင်ႉ လႅင်းမိင်းမိင်းၵူၺ်းၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၵျေႃႇၸႂ်ထူၼ်ႈ၊ ငဝ်းလိူၼ်လႅင်း ၽၢႆႇၼွၵ်ႈ မိူၼ်ဢမ်ႇလီမူၼ်ႈသိူဝ်း။ ႁၼ်မိူင်းလႃး ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်း ၵိုၵ်းၼမ်ႉတႃယိုင်ႈ၊ ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ လႆႈပိုင်ႇၶႄႇ၊ ၾိင်ႈၵဝ်ႇၵႄႇ တႆးပေႃးႁၢႆ ။ ၶႄႇဢွၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတႄႉ တႆးၵေႃႈပႄႉၸႂ်ၸွမ်း ယွမ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢင်ႈၶႄႇ တႃႇႁႃသႄႇလဵင်ႉတွင်ႉ ၺႃးပွင်ႉၵေႃႈလႆႈၶၢမ်ႇ တႃႇလႆႈၸၢမ်ႇမီးငိုၼ်း။
ဝဵင်းဢၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ပူၵ်းပွင်ၼႃႈတီႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵတ်းယဵၼ်ၼႆႉ ႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်း တႄႉတႄႉ။ တေလႆႈဝႃႈ ႁဵတ်းၵေႃႉလၢဝ်းပၢၼ်းၶႄႇၼႆႉ ၸဵဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသေ သွၼ်ႈယူႇတႂ်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇမၢၼ်ႈယူႇ။
05 October 2024 လုၵ်ႉမိူင်းလႃး ပွၵ်ႈမႃးၵဵင်းတုင် သိုပ်ႇၵႂႃႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ မိူင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ၵတ်းယဵၼ် ဢမ်ႇမီးၽေးၶဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းသေတႃႉ သဵၼ်ႈတႃႈ သၢႆတၢင်းတႄႉ လူႉလႅဝ်ၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၵႃးလူင် ၵႂႃႇမႃးၼမ်၊ ၾူၼ်ၵေႃႈႁႅင်း သဵၼ်ႈတၢင်းလူႉယဝ်ႉ ဢမ်ႇမႄးၵမ်းလဵဝ်လႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ၶိုၼ်းမိူၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း မိူဝ်ႈပၢၼ် တၢၼ်းသူၺ်ႇပုၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းယူႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်မိူင်း။ ၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ-
1.ၾႆးၾႃႉမႃး 24 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ 2.ၼမ်ႉမႃး 24 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ 3.သဵၼ်ႈတၢင်း ၵႂၢင်ႈလီ၊ 4.ႁူင်းယႃ မီးၵူႈဝၢၼ်ႈ ၵူႈဝဵင်း၊ 5.ႁူင်းႁဵၼ်း မီးၵူႈဝၢၼ်ႈ ၵူႈဝဵင်း၊ 6.မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တမ်းၸႂ်၊ 7.မီးၵၢတ်ႇ၊ 8.မီးၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇလီ၊ 9.မီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း၊ 10.မီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း။ သိပ်းပိူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶႂ်ႈလႆႈ ၶႂ်ႈပဵၼ်လႄႈ ပဵၼ်ၼဵၼ် တႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ။
ၽွၼ်းလီ မီးၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်(10)ပိူင်−
1.ၾႆးၾႃႉၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႄႉ၊ ပေႃးၾႆးၾႃႉမႃး 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ၵူႈဝၢၼ်ႈ ၵူႈဝဵင်းၼႆ ဢိင်ၾႆးၾႃႉသေ ၵူၼ်းမိူင်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ ၽၢႆႇႁုင်တူမ်ႈ၊ ၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ် ႁူင်းၵၢၼ်လႄႈ ငိုၼ်းၶဝ်ႈတေၼမ် တေသႃႇၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ၊ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈတႅပ်းၽိုၼ်း ထိူၼ်ႇသၽႃႇဝ ဢမ်ႇလူႉ ဢုတုတေၽဵင်ႇပဵင်း။
2.ၼမ်ႉတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတႄႉ၊ ပေႃးၼမ်ႉမႃးတႃႇသေႇ ၵူၼ်းလႆႈဢၢပ်ႇ လႆႈၵိၼ်၊ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၽၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တေငၢႆႈ တႃႇႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း။ မိူင်းဢိတ်ႉသ်ရေးၼႆႉ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၶဝ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ယွၼ်ႉမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ႉ။
3.သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉၵႂႃႇငၢႆႈမႃးလီၼႆႉၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတႄႉ၊ ပေႃးတၢင်းၵႂၢင်ႈလီ ပဵၼ်တၢင်းသိူဝ်ႇယၢင် ၼႅၼ်ႈၼႃၼႆ ၵႂႃႇမႃးၸဵဝ်းၽႅဝ်၊ ၵႃးၼၢၼ်းလႅဝ်၊ သႃႇၵႃႈၼမ်ႉမၼ်း၊ သဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၵႃႉၶၢႆမိူင်း ႁိမ်းႁွမ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇၸူးၵူႈမိူင်း။ ပေႃးႁဵတ်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ႁႃငိုၼ်းငၢႆႈ ၶုၼ်မိူင်းၵေႃႈလႆႈၶွၼ်ႇၼမ်။
4.လွင်ႈၵိူတ်ႇထဝ်ႈပဵၼ်တၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵပ်းၵၢႆႇဝႆႉ ႁူင်းယႃလႄႈ တႃႇမီးႁူင်းယႃ ၵူႈဝၢၼ်ႈ ၵူႈဝဵင်းၼႆႉၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ။ ပၢႆးယူႇလီၼႆႉ ပဵၼ်သုၼ်ႇလၢပ်ႈလီ လိူဝ်သေပိူၼ်ႈ၊ ပေႃးယူႇလီ ၸင်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း ၸၢင်ႈသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၵူႈပၢႆးပၢႆး။ ႁူင်းယႃ မေႃယႃ ယႃႈယႃၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်း ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်မိူင်း ၵျႃႉတွၼ်းသေမၢၵ်ႇၵွင်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၵွၼ်ႇ။
5.ႁူင်းႁဵၼ်း တႃႇႁူလႅင်း တႃလႅင်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႄႉ။ ပေႃးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇသုင်ၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇယဝ်ႈ။ မိူင်းသိင်ႇၵပူဝ်ႇ ဢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ပေႃးငၢႆးမိူင်းၽီၼၼ်ႉ မီးၸၼ်ႉၸွမ် 40 လိူဝ်။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းသမ်ႉ ၸၼ်ႉၸွမ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီးဢမ်ႇတဵမ်သိပ်း၊ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႈၼမ်ထူၼ်ႈ။ လႆႈဝႃႈၵၢၼ်မိူင်း ယူပ်ႈယွမ်းႁႅင်းတႄႉတႄႉ။
6.ႁၢၼ်/ပလိၵ်ႈ ဢၼ်ထိင်းဝၢၼ်ႈဝဵင်းၵေႃႈ လူဝ်ႇမီးတႄႉ။ ၽေးၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် ၽေးပႅတ်ႉလႅၼ် ၽေးယႃႈမဝ်းၵမ် မဵဝ်းၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၶူဝ်းၶွင် သၢႆၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ့် ထုၵ်ႇလီမီးၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄပၼ်တႄႉတႄႉ။
7.ၵၢတ်ႇ တီႈၵႃႉၶၢႆၵေႃႈ လွင်ႈယႂ်ႇတႄႉ။ ပေႃးပိုတ်ႇၵၢတ်ႇလႆႈၵူႈဝၼ်း ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ ၸင်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ ၵူႈဝၼ်း။ လၢၼ်ႉ(ပွႆးယူင်ႇ/ပွဲရုံ) ဢၼ်ႁပ်ႉသိုဝ်ႉမၢၵ်ႇဝၢၵ်ႈ ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းၼႃးၵေႃႈ လီမီးတႄႉတႄႉ။ မိူင်းပိူၼ်ႈ မီးၵူၼ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉလႄႈ ၽုၵ်ႇသင်ၵေႃႈလႆႈၶၢႆ၊ မိူင်းႁဝ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းႁပ်ႉသိုဝ်ႉလႄႈ ၽုၵ်ႇသင်ၵေႃႈ သုမ်းလၢႆ။ ၵၢတ်ႇ/လၢၼ်ႉသိုဝ်ႉၶၢႆၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။
8.ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်း လႅင်းၽူင်း လႅင်းၼဵတ်ႇ ၶိူင်ႈတေႃႉသူင်ႇ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵႃး ရထႃး ႁိူဝ်း ႁိူဝ်းမိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈယူႇ။
9.ၵူၼ်းမိူင်း မီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း။
10.လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူႈၽႃႇသႃႇယဝ်ႈ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇလႆႈ ဢမ်ႇမီးၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇမီးလွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃး။ ပေႃးႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း 10 ၶေႃႈ ၼင်ႇလၢတ်ႈမႃး ႁိုဝ်တေမီးလွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တိုၵ်းတေႃး။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵတ်းယဵၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းတေမီးမၢၵ်ႈ ၶုၼ်မိူင်းလႆႈၶွၼ်ႇသၢၵ်ႈၼမ်တွၼ်း။
မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်း ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၸႅတ်ႈ ၶုၼ်မိူင်းၵေႃႈ ႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၵူၺ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းႁူႉၵၢၼ်မိူင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈ ပၢႆႈယၢၼ်ဝၢၼ်ႈ ယၢၼ်မိူင်းၼမ်တႄႉတႄႉ။ ၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈ လႆႈလႄႇဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ ၽႅဝ်ဝႆႉတႃႈၶီႈလဵၵ်း။
ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းတိတ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးလႄႈ ၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းထႆး၊ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလိၵ်ႈထႆး ၼမ်လိူဝ် လိၵ်ႈတႆးၵွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႈ မီးလၢႆလၢႆၶိူဝ်း။ ႁိူၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ႁိူၼ်းပၢၼ်မႂ်ႇလၢႆလၢႆ မိၵ်ႈမၢႆ ၾိင်ႈထုင်းတႆး ပေႃးဢမ်ႇႁၼ်။ ၸိုဝ်ႈပွၵ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းတႄႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၵႂၢမ်းတႆးၵမ်ႈၼမ်ယူႇ။ ယၢမ်ႈငိၼ်း ၶၢဝ်ႇပိူၼ်ႈသမ်ႉတႄႉ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈၼမ်ဝႃႈၼမ် ထိ 2 ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇ ၼႆဝႃႇ။ ၸွမ်းႁိမ်း ႁွမ်းၶႃႈယူႇဝႆႉၼႆႉၵေႃႈ ႁၼ်မႅၼ်ႈၵူၼ်းယွင်ႇယႃႈ ၼမ်တႄႉတႄႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁူႉယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈ၊ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႅတ်ႇၶႄ။
ၶၢဝ်းတၢင်းၶႃႈၵေႃႈ ၶင်ႉၶမ်ဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈလႄႇၼႂ်းဝဵင်းၸွတ်ႇၸေး ယွၼ်ႉၽုၼ်ႇမုၵ်ႉ ၼမ်ႁႅင်း။
ပၢႆၵမ်− သႅင်ပိုၼ်ႉမိူင်း
( ပွင်ႈလိၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈသဵင်တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ )