ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ

ဢိတင်ႇ မေႇ ပုၺ်ႇၺင်ႇ ၼိပ်ႉပႃႇၼသ်ႉသ ပၸ်ႉၸယေႃး ႁေႃးတု ! ဢိတင်ႇ မေႇ ပုၺ်ႇၺင်ႇ- ၵၢၼ်မုၼ်ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်းႁဵတ်းၼႆႉ၊ ႁေႃတု- ႁႂ်ႈပဵၼ်၊ ၼိပ်ႉပႃႇၼသ်ႉသ ပၸ်ႉၸယေႃ- လွင်ႈၵမ်ႉယၼ်ပၸ်ႉၸႆတႃႇ ႁူပ်ႉႁၼ်တၢင်းၵတ်းယဵၼ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ (သေၵမ်း)ၶႃႈ။

ၸၢဝ်းပုတ်ႉထႁဝ်းၵူႈၸဝ်ႈၵူႈၵေႃႉ မိူဝ်ႈမီးၵၢၼ်ႁဵတ်းတၢင်းလီၵုသူလ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ပဵၼ်ၵႂၢမ်းသူးဝၢၼ်း(သုတွင်း)တႃႇၽဝတူဝ်ၵဝ်ႇတႃႇ‌သေႇ သိုပ်ႇသိုပ်ႇၵၼ်မႃး- ၸိူင်ႉၼႆ။

မၢင်တီႈသမ်ႉမီး- ဢိမိၼႃႇ ပုၺ်ႇၺၵမ်ႇမေႇၼ ဢႃႇသဝၵ်ႉယင်ႇ ဝႁင်ႇ ႁေႃးတု ! ဢိမိၼႃႇ ပုၺ်ႇၺၵမ်ႇမေႇၼ – ၵွပ်ႈလႆႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မုၼ်လီဢၼ်ၼႆႉလႄႈ ဝႁင်ႇ ႁေႃးတု – ႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈႁူပ်ႉလႆႈ(ၶဝ်ႈထိုင်လႆႈ)၊ ဢႃႇသဝၵ်ႉၶယင်ႇ – ၺၢၼ်ႇဢၼ်ပၢၵ်ႈၸဵတ်ႉပႅတ်ႈလႆႈၵိလေႇသႃႇၼႂ်းၸႂ်တင်းလူင်(ၼၼ်ႉသေၵမ်း)ၶႃႈ။ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းသူးဝၢၼ်း(သူးယွၼ်း/ယွၼ်းသူး) ႁႂ်ႈႁူပ်ႉလႆႈ ၺၢၼ်ႇဢႃႇသဝၵ်ႉၶယသေႁူပ်ႉႁၼ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ- ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။

ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼသ်ႉသ ပၸ်ႉၸယေႃး တင်း ဢႃႇသဝၵ်ႉၶယင်ႇ ဝႁင်ႇ ထွႆႈၵႂၢမ်းသွင်ၶေႃႈၼႆႉ တီႈပွင်ႇမၼ်းမိူၼ်ၵၼ်ၵွႆး၊ ႁႂ်ႈထိုင်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇသေၵမ်း- ၼႆၼၼ်ႉၵွႆး။

ၵႂၢမ်းသူးယွၼ်း(ယွၼ်းသူး)ၼႆႉ ၼႂ်းသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထ ဢမ်ႇမီးသေတႃႉ တႃႇပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ်သတ်ႉထႃႇ ၸိူဝ်းႁဝ်းၸၢဝ်းပုတ်ႉထၼၼ်ႉ ၶူးလူင်ဢတ်ႉထၵထႃႇလႄႈ ၽူႈႁူႉၶဝ်ၸဝ်ႈ လႆႈၶူင်တႅမ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉသေ ၸိူဝ်းႁဝ်းၸၢဝ်းပုတ်ႉထ လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းသိုပ်ႇသိုပ်ႇၵၼ်မႃး ဢဝ်ပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ်သတ်ႉထႃႇ- ၸိူင်ႉၼႆ။

ၸိူဝ်းႁဝ်းၸၢဝ်းပုတ်ႉထၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်ႈၸႂ်/ပွင်ႇၸႂ်/ယုမ်ႇယမ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မီးထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈ(ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ မိူင်းၵူၼ်းမိူင်းၽီ မိူင်းသၢင်)၊ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈပဵၼ်မိူင်းဝႆႉႁင်းမၼ်း(မိူၼ်တႆးႁဝ်းၵႆႉၵႆႉဝႃႈ- မိူင်းမိူင်းၶမ်းမႁႃႇ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ၊ မိူင်းဢမ်ႇထဝ်ႈဢမ်ႇတၢႆ၊ မိူင်းတဵင်ႈၼိမ်သဝ်း- ၼႆၼၼ်ယူႇ)။

ၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶူးလူင်ဢတ်ႉထၵထႃႇၶဝ်လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ- ပေႃးလႆႈပဵၼ်ၽဢရၼ်တႃ ယဝ်ႉ(ၵိလေႇသႃႇမွတ်ႇယဵၼ်ယဝ်ႉ) ၵေႃႈ ၶၼ်ႇထႃႇတူဝ်ၶိင်းတိုၵ်ႉမီးယူႇလႄႈ ပဵၼ်သဢုပႃႇတိတေႇသၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ။ ဝၢႆးတၢႆယဝ်ႉ (ၶၼ်ႇထႃႇတူဝ်ၶိင်းမွတ်ႇယဵၼ် ယဝ်ႉ)ၼၼ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်ဢၼုပႃႇတိတေႇသၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ- ၼႆ။ ၶူးလူင်ဢတ်ႉထၵထႃႇမၢင်ၸဝ်ႈသင်ႇဝႆႉဝႃႈ- သဢုပႃႇတိတေႇသၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈၸႂ်ၵိလေႇသႃႇမွတ်ႇယဵၼ်လႄႈ ႁွင်ႉ- ၵိလေႇသႃႇၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ။ ဢၼုပႃႇတိ တေႇသၼိပ်ႉပၢၼ်ႇသမ်ႉ ၵွပ်ႈမွတ်ႇယဵၼ်ပႃးၶၼ်ႇထႃႇတူဝ်ၶိင်းလႄႈ ႁွင်ႉ- ၶၼ်ႇထၼိပ်ႉပၢၼ်ႇဝႃႈၼႆႉဝႆႉ ၼႂ်းထမ်းဢၽိထမ်ႇမႃႇလႄႈ ၸိူဝ်းႁဝ်းၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ၸင်ႇယုမ်ႇယမ်သိုပ်ႇသိုပ်ႇၵၼ်မႃးဝႃႈ- ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆႉ ၽဢရႁၼ်တႃၶဝ်ၸဝ်ႈ တၢႆယဝ်ႉၸင်ႇလႆႈ၊ တၢႆယဝ်ႉၸင်ႇထိုင်၊ ပဵၼ်တီႈယူႇဢၼ်ၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ ထႃဝွၼ်း၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈထဝ်ႈလွင်ႈတၢႆ ပဵၼ်ၽဝဢၼ်ႁၢမ်းလွင်ႈတုၵ်ႉၶ ၶၢၼ်ၸႂ်တၢင်းလူင်- ၼႆၵၼ်။

ၼႆႉ ၸိူဝ်းႁဝ်းၸၢဝ်းပုတ်ႉထ လိုမ်းပႅတ်ႈသၽႃႇဝၶွင်ထမ်းဢၼတ်ႉတ ဢၼ်မီးဝႃႈ- ပေႃးမီးလွင်ႈပဵၼ်ၵေႃႈ ႁူႉမီးလွင်ႈလူႉ၊ ပေႃးၵိူတ်ႇၵေႃႈ ႁူႉတၢႆ၊ ပေႃးပဵၼ်ၵေႃႈ ႁူႉလူႉ- ၼႆၼၼ်ႉသေ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇထဝ်ႈ ဢမ်ႇတၢႆ ဢမ်ႇပဵၼ် ဢမ်ႇလူႉ၊ တင်ႈယူႇထႃဝွၼ်း၊ ၸၢမ်ႇပူၺ်ႈတၢင်းသုၶသိူဝ်းမူၼ်ႈ (သၼ်တိသုၶ) ယူႇၸိူင်ႉၼၼ်- ဝႃႈၼႆၵၼ်လႄႈယုမ်ႇယမ်သိုပ်ႇမႃး တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ(ၼိရပၢၼ်ႇ) ဢၼ်ပုတ်ႉထၶမ်းၸဝ်ႈႁေႃးလၢတ်ႈဝႆႉၼႆႉ- ၼႂ်းၵွင်ထမ်းသင်ႇယုတ်ႉတၼိၵၢႆ၊ သၵႃႇထႃႇဝၵ်ႉၵ၊ ရေႃးႁိတတေႇဝသုတ်ႉတ ၼၼ်ႉမီးဝႃႈ -“ၶုၼ်ၽီရေႃးႁိတဢိူၺ်း! လေႃးၵလူင်ၼႆႉလႂ်၊ လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈလေႃးၵပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉလႂ်၊ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇဢၼ်ပဵၼ်တီႈလေႃးၵ မွတ်ႇယဵၼ်ၼၼ်ႉလႂ်၊ သဵၼ်ႈတၢင်းလွၵ်းလၢႆးဢၼ်တေႁူပ်ႉႁၼ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉလႂ် (တင်းသီႇယိူင်ႈၼႆႉ) မီးယူႇၼႂ်းတူဝ်ၶၼ်ႇထႃႇႁဝ်း ဢၼ်ယၢဝ်းဝႃးၼႃၶိုပ်ႈၼႆႉၵွႆး”- ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ ၼႂ်းၵွင်ထမ်းၶုတ်ႉတၵၼိၵၢႆ၊ သုတ်ႉတၼိပႃႇတ၊ ပႃႇရႃႇယၼဝၵ်ႉၵ၊ ထေႃးတၵမႃႇၼဝသုတ်ႉတၵေႃႈမီးဝႃႈ-“ၸၢႆးထေႃးတၵ ! တထႃႇၵတ တေႁေႃးပၼ်မႂ်းထမ်းၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈမွတ်ႇယဵၼ်ၵိလေႇသႃႇ ဢၼ်တၢမ်တူဝ်မႂ်းတေ ႁူပ်ႉႁၼ်လႆႈၼႂ်းၽဝၸူဝ်ႈပၼ်ၼႆႉၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉၼႃႈ(ထွမ်ႇဢဝ်လီလီတႃႉ)”- ၼႆ။ ၼႂ်းၵွင်ထမ်းသင်ႇယုတ်ႉတၼိၵၢႆ ၶၼ်ႇထဝၵ်ႉၵ၊ ဢတ်ႉတတီႇပသုတ်ႉတၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽဢရႁၼ်တူၼ်ဢၼ်ဢဝ်ၺၢၼ်ႇပၺ်ႇၺႃႇ ယၵ်ႉႁၼ်သၽႃႇဝ ရုပ်ႈၼၢမ်ႇၶၼ်ႇထႃႇဝႃႈ ဢမ်ႇမၼ်းတဵင်ႈ၊ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸွမ်းၸႂ်ၽႂ်ၼႆၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈၵိလေႇသႃႇမွတ်ႇယဵၼ်ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉလႄႈ လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈၽူႈႁူပ်ႉႁၼ် ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ(ၽူႈၵူၼ်းတတင်ႇၵၼိၽူႇတ)- ၼႆ။

ၼႂ်းၵွင်ထမ်းဢင်ႇၵုတ်ႉတရၼိၵၢႆ တိၵၼိပႃႇတ၊ သၼ်တိတ်ႉထိၵ ၼိပႃႇၼသုတ်ႉတၼၼ်ႉၵေႃႈမီးဝႃႈ -“ပြႃႇႁမၼဢိူၺ်း ! ပေႃးပၢၵ်ႈပႅတ်ႈလႆႈၸႂ်ရႃၵ တေႃးသ မေႃးႁၼႆၵေႃႈ တေဢမ်ႇဝူၼ်ႉလွင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉ ၵႅၼ်းၸႂ်မႆႈၸႂ်သင်ယဝ်ႉ၊ လွင်ႈတုၵ်ႉၶၵႅၼ်းၸႂ် ဢိၵ်ႇတင်းလွင်ႈမႆႈၸႂ်ဢၼ်ပဵၼ်မႃး ယွၼ်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၼႆႉယဝ်ႉဢိူဝ်ႈ တူဝ်ၵဝ်ႇႁူပ်ႉႁၼ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇသိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃဢၼ်ဝႃႈၼၼ်”- ၼႆယူႇ။

ထွႆႈၵႂၢမ်းထမ်းပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉ ပုတ်ႉထၶမ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းလီယဝ်ႉ၊ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆႉ မီးၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်းၵွႆး၊ ဢမ်ႇမီးတၢင်းၼွၵ်ႈတူဝ်ၶိင်း ႁဝ်းၼႆၼၼ်ႉ။ တႃႇတေႁူပ်ႉႁၼ် ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆႇ ၶမ်းၸဝ်ႈၸီႉၼႄဝႆႉ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းသၢႆၵၢင်ဢမ်ႇပဵၼ်သီႇလ သမႃႇထိလႄႈပၺ်ႇၺႃႇ ၼၼ်ႉႁႂ်ႈလႆႈ- ၼႆယူႇ။ ၽႂ်ႁဵတ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းသၢႆၵၢင်ၵေႃႈ မၼ်းႁူပ်ႉႁၼ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉ- ၼႆ။

ၼႂ်းၵွင်ထမ်းၶုတ်ႉၼၵၼိၵၢႆ ဢိတိဝုတ်ႉ တၵပႃႇလိ၊ ၼိပႃႇၼထႃႇတုသုတ်ႉတ ၼၼ်ႉဝႃႈ -“ဢရႁၼ်ၶဝ်ဢိူၺ်း ! ထၢတ်ႈၼိပၢၼ်ႇ မီးသွင်ပိူင်၊ သဢုပႃႇ တိတေသ လႄႈ ဢၼုပႃႇတိတေႇသ။ ၼႂ်းၽဝၸၢတ်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈဢရႁၼ်တႃၶဝ်ၼႆႉ မွတ်ႇယဵၼ်လႆႈၵိလေႇသႃႇတင်းမူတ်းယဝ်ႉ၊ ၼၼ်သေတႃႉ ၵွပ်ႈတိုၵ်ႉယူႇၸွမ်း ဢိၼ်ႇတရေႇ 5 ယိူင်ႈယူႇသေ တိုၵ်ႉလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸၢမ်ႇပူၺ်ႈ လွင်ႈဢႃႇရူမ်းလီ/ႁၢႆႉ ဢိၵ်ႇတင်ႈလွင်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းတင်းလွင်ႈၶၢၼ်ၸႂ်ယူႇလႄႈ ႁွင်ႇဝႃႈ- သဢုပႃႇတိတေႇသၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ ၽဢရႁၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၵွပ်ႈမွတ်ႇယဵၼ် ၵိလေႇသႃႇတင်းမူတ်းယဝ်ႉလႄႈ ပဵၵ်ႉဝႃႈ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈၸႂ်ႁပ်ႉႁူႉဝေႇတၼႃႇလီ/ႁၢႆႉ ယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးရႃႇၵတၼ်ႇႁႃႇၸပ်းပႅၼ်းယဝ်ႉသေ ဢႃးရူမ်းလီ/ႁၢႆႉ ဢၼ်ႁပ်ႉႁူႉၼၼ်ႉၵေႃႈ မွတ်ႇယဵၼ်လူၺ်ႈဢမ်ႇမႃး ပဵၼ်လွင်ႈၵဝ်းၸႂ်လႆႈထႅင်ႈယဝ်ႉလႄႈႁွင်ႉဝႃႈ- ဢၼုပႃႇတိတေႇသၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆယဝ်ႈ”- ၼႆ။ ၼိပ်ႇပၢၼ်ႇ မီးပိူင်လဵဝ်ၵွႆး ဢမ်ႇမီးသွင်ပိူင်။ သမ်ႉႁူပ်ႉႁၼ်လႆႈၼႂ်းၽဝၸူဝ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵွႆး၊ ဢမ်ႇၶၢမ်ႈၵႂႃႇၽဝၸၢတ်ႈတၢင်းၼႃႈ။ ယူႇတီႈၽွင်းႁပ်ႉႁူႉဢႃးရူမ်းလီ/ႁၢႆႉ လူၺ်ဢိၼ်ႇတရေႇတင်းႁႃႈလႄႈ ဢမ်ႇၸပ်းပႅၼ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမႃးၵဝ်းၸႂ်လႆႈထႅင်ႈပေႃးသွင်လႄႈ ‌ဢဝ်ၸွမ်းပၺ်းၺတ်ႉဝႃႈ- ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ မီးသွင်ပိူင်ၼႆၼၼ်ႉၵွႆး- ၼႆယူႇ။

တႅမ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းသိၼ် လိူၼ် 10 လပ်း ၾၢႆႇမိူင်းတႆး၊
ဝၼ်းသဝ် ထီႉ 24/09/2022

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း