ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်း မီးၽွၼ်းလီၸိူင်ႉႁိုဝ်?

ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းၼႆႉ  ပဵၼ်ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်းမဵဝ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးယူႇၸွမ်းသူၼ်ၸွမ်းၼႃး ႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်းယူႇသဝ်းလႄႈ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇပႆႇႁူႉလွင်ႈၽွၼ်းလီမၼ်းဝႃႈ တီႈၼႂ်းၽၵ်း ၵၢတ်ႇလုင်းၼၼ်ႉ မၼ်းတေမီး Vitamin-C, K ၊ ယႂ်းဢႃႇႁႃႇရ လႄႈ သၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရ မဵဝ်းဢၼ်မီး ၽွၼ်းလီတေႃႇတူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်းတင်းၼမ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းသီၶဵဝ် ဢၼ်ႁဝ်းၵႆႉဢဝ်မႃး ႁဵတ်းၽၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ မၼ်းယင်းမီး ထႅင်ႈလၢႆလၢႆသီ မိူၼ်ၼင်ႇ− သီလႅင်၊ သီမၢၵ်ႇၶိူဝ်၊ သီၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၽွၼ်းလီသၢၼ် ဢႃႇႁႃႇရမၼ်းၵေႃႈ တေပႅၵ်ႇပိူင်ၵၼ်ၵႂႃႇ ၸွမ်းလူၺ်ႈ သီလႂ်သီၼၼ်ႉယူႇ။ ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းၼႆႉ ၵေႃႈ ပဵၼ်ၽၵ်းမဵဝ်းၼိုင်ႈ တီႈဢၼ်ၵိၼ်လိပ်းလႆႈသေ သမ်ႉၶိုၼ်းႁုင်တူမ်ႈလေႃးၽၵ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း တွၼ်ႈတႃႇၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ်သၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရတူဝ်ၶိင်းလႄႈ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းမႃးတူၺ်းၸွမ်းၵၼ်ဝႃႈ ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်း မီးၽွၼ်းလီသင်လၢႆလၢႆ။

1. လူတ်းယွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်း လွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်မၢင်ၸိူဝ်း

ၼႂ်းၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းၼၼ်ႉ မၼ်းတေမီး Vitamin-C ဢၼ်ၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ် သၢၼ် Antioxidants ဢၼ်ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈပၼ်သႄးလ် တီႈလႆႈထုၵ်ႇတင်း Radicals ႁဵတ်းႁၢႆႉသေ ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ လွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ− တၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႇသႃႇ၊ တၢင်းပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ် လႄႈ တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႆယူႇ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉယဝ်ႉ Vitamin-C ယင်းမီးၽွၼ်းလီတေႃႇတူဝ်ၶိင်းထႅင်ႈလၢႆလၢႆၽၢႆႇ မိူၼ်ၼင်ႇ− ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းၸုပ်ႇထၢတ်ႈလဵၵ်း တီႈၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်ၶဵဝ်း၊ မၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇ လႆႈလီသေ ၸွႆႈသၢင်ႈပၼ်ၵၢၼ်ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ Collagen ၶွင်တူဝ်ၶိင်း တွၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈႁွႆႈၸဵပ်းၸဵဝ်းႁၢႆလႄႈ ၸွႆႈသၢင်ႈပၼ်ပႃးႁႅင်းၶၢမ်ႇတူဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

2. ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၶူင်ႉသၢင်ႈၽၢႆႈလီ

လွင်ႈၵိၼ်ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈၸွႆႈႁႂ်ႈၶူင်ႉသၢင်ႈၽၢႆႈလီၶိုၼ်ႈမႃးလႆႈ ယွၼ်ႉၽၵ်း ၵၢတ်ႇလုင်း ပဵၼ်ၽၵ်းမဵဝ်းဢၼ်မီး Fiber ႁိုဝ် ယႂ်းဢႃႇႁႃႇရ။ ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇသမ်ႉပဵၼ် Fiber မဵဝ်းဢၼ်ၸိူမ်ႈပဵၼ်ၼမ်ႉဢမ်ႇလႆႈ (Insoluble Fiber) တီႈဢၼ်ၸွႆႈႁဵတ်း ဢမ်ႇႁႂ်ႈပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇ ၶီႈႁေႈ လႄႈ သမ်ႉၶိုၼ်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႆႉၽၢႆႈ ၵွပ်ႈၼၼ် ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်း ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် 89 Grams ၼၼ်ႉ တေမီး Fiber ယူႇ 2 Grams ၼႆယဝ်ႉ။

3. ၵုမ်းထိင်းလွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းၶွင်တူဝ်ၶိင်း

ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ လွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်သၽႃႇဝ ၶွင်တူဝ်ၶိင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ တွၼ်ႈတႃႈလွင်ႈႁႄႉၵင်ႈ ၵၢၼ်တိတ်းၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း လႄႈ ၸွႆႈႁႂ်ႈၵၢၼ်မုၼ်းလႅင်းၶွင်တူဝ်ၶိင်းဝႆး ၶိုၼ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းတီႈတူဝ်ၶိင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢင်ႈတေပဵၼ် ၶေႃႈပၼ်ၾၢင်ႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်မၢင်ၸိူဝ်းယူႇၼႆယဝ်ႉ။

ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းလႄႈ ၽၵ်းဢၼ်ပဵၼ်ၵုမ်ႇလဵဝ်ၵၼ်တင်း ၽၵ်းၵၢတ်ႇ လုင်းၼၼ်ႉ မၼ်းတေမီးသၢၼ် Antioxidants လၢႆမဵဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ− Sulforaphane လႄႈ Kaempferol ဢိၵ်ႇတင်းထႅင်ႈသၢၼ်တၢင်ႇၸိူဝ်း တီႈဢၼ်ၸွႆႈလူတ်း ႁိုဝ် ၵုမ်းထိင်းလွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းၶၢဝ်းယၢဝ်း ၶွင်တူဝ်ၶိင်းလႆႈ ယဝ်ႉၵေႃႈတေၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်း ၶွင်တၢင်းပဵၼ်မဵဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇ ၶွင်ႈတင်းလွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း မိူၼ်ၼင်ႇ− တၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႇသႃႇ၊ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်၊ တၢင်းပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ် လႄႈ တၢင်းပဵၼ်ၶီႈလူင်ၶီႈလိုမ်း Alzheimer ၸႃႉၵႂႃႇၸိူဝ်း ၼႆႉယဝ်ႉ။

4. လီတေႃႇႁူဝ်ၸႂ်

Cholesterol ပဵၼ်ၶႆမၼ်းမဵဝ်းၼိုင်ႈ တီႈထူပ်းႁၼ်လႆႈၼႂ်းလိူတ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်ႁူမ်ႈယူႇၼႂ်းၼမ်ႉလီ ႁေႃႇမူၼ်းမၢင်ၸိူဝ်း လႄႈ သႄးလ်ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်း ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၶွင် Cholesterol ၼမ်ႁႅင်းပူၼ်ႉတီႈ၊ ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇသမ်ႉ ပဵၼ် Cholesterol မဵဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇလီ (Low-Density Lipoproteins LDL) ၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ် ၶၵ်ႉၵၢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်း လွင်ႈၵိူတ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်လႆႈၼမ်ၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ် လွင်ႈၵိၼ်ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တၢင်းလိူၵ်ႈ တီႈဢၼ်ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူဝ်ၶိင်း လႆႈႁပ်ႉသၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရမၢင်ၸိူဝ်း တီႈဢၼ်ၸွႆႈလူတ်းယွမ်း ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ Cholesterol ဢၼ်ဢမ်ႇလီၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း မိူၼ်ၼင်ႇ−

• Fiber လွင်ႈၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရမဵဝ်းဢၼ်မီး Fiber ၼၼ်ႉ မၼ်းတေၸွႆႈလူတ်းယွမ်း လွင်ႈတေၸၢင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်တၢင်းႁူဝ်ၸႂ် လႄႈ လွတ်ႇလိူတ်ႈလႆႈ။ မီးၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရမဵဝ်းဢၼ်မီး Fiber သုင်ၼၼ်ႉ တေၸွႆႈလူတ်းယွမ်းပၼ် ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ Cholesterol ဢၼ်ဢမ်ႇလီ လႄႈ တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင် ႁူမ်ႈပႃး လွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆယူႇ။
• သၢၼ် Phytosterols ၼႆႉ ပဵၼ်သၢၼ်မဵဝ်းဢၼ် ထူပ်းႁၼ်လႆႈၼႂ်းၽၵ်းသေ မၼ်းတေ ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းလွင်ႈၸုပ်ႇ Cholesterol ဢၼ်ဢမ်ႇလီၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းလႄႈ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ် ပိုတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရ မဵဝ်းဢၼ်မီး သၢၼ် Phytosterols ၼႆႉ မၼ်းၸွႆႈလူတ်း ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ Cholesterol ဢၼ်ဢမ်ႇလီၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းပႃးၼႆယူႇ။
• သၢၼ် Anthocyanins ၼႂ်းၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းသီလႅင်ၼၼ်ႉ ထူပ်းႁၼ်ဝႃႈ မၼ်းၸွႆႈလူတ်း လွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းလႄႈ ယင်းမီးပႃးၶေႃႈမုၼ်းဝႃႈ ၸွႆႈလူတ်းယွမ်း ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ Cholesterol ဢၼ်ဢမ်ႇလီ၊ သမ်ႉၶိုၼ်းၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ် Cholesterol မဵဝ်းဢၼ်လီပၼ်တူဝ်ၶိင်းသေ လူတ်းယွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်း လွင်ႈၶၢတ်ႇလိူတ်ႈၼႂ်းႁူဝ်ၸႂ်လႆႈထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။

ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၽၵ်းၵၢတ်လုင်းၼႆႉ တေမီးၽွၼ်းလီတေႃႇတူဝ်ၶိင်းလၢႆလၢႆမဵဝ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီလိူၵ်ႈၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရ တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင်ထႅင်ႈလႄႈ ၸေး 5 မဵဝ်း တွၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းလႆႈႁပ်ႉသၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရဢၼ်ၸမ်ပဵၼ်ၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းတေၵိၼ်ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈလိူၵ်ႈမဵဝ်းဢၼ်မူတ်းသႂ်လႄႈ သုၵ်ႈ လၢင်ႉႁႂ်ႈမူတ်းသႂ် ဢွၼ်တၢင်းတေၵိၼ် တွၼ်ႈတႃႇႁဵတ်းႁၢႆႉပႅတ်ႈသၢၼ်ၶႄးမီးလႄႈ လိၼ်ဢၼ် ဢိူၵ်ႇၵူဝ်ႈယူႇၸွမ်းၽၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ − ၸၢႆးဢႅၼ်

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင် − ประโยชน์ของกะหล่ำปลี ผักยอดนิยมที่อุดมด้วยสารอาหารหลากหลาย – พบแพทย์ (pobpad.com)