ႁူႉယဝ်ႉႁႃႉ မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉမီးၽွၼ်းလီၸိူင်ႉႁိုဝ်?

မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် မၢၵ်ႇၶိူဝ်ၶိူဝ်း (မီးထႅင်ႈလၢႆလၢႆၸိုဝ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်း) ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၽၵ်းမဵဝ်းၼိုင်ႈ တီႈဢၼ်ႁူႉၸၵ်း မိုတ်ႈႁူမိုတ်ႈတႃၵၼ်ယူႇယဝ်ႉလႄႈ တီႈၼႂ်းမၢၵ်ႇ ၵေႃႇလၶႃႉၼၼ်ႉ မၼ်းတေမီးသၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရလၢႆလၢႆမဵဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၽွၼ်းလီတေႃႇတူဝ်ၶိင်း ၵူၼ်းႁဝ်းသေ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသမ်ႉပဵၼ် Folate ဢမ်ႇၼၼ် Vitamin-B9 ၼႆႉ ပဵၼ်သၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရ မဵဝ်းဢၼ်ၸမ်ပဵၼ်တေႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်လႅင် လႄႈ မႄႈပႃးတွင်ႉသေ ယင်းမီးပႃးယႂ်းဢႃႇႁႃႇရသုင် ၵိုင်ႇတၢၼ်ႇတေႃႇၽူႈၸိူဝ်းဢၼ်ၵုမ်းထိင်းၼမ်ႉၼၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၽွၼ်းလီၵၢၼ်ၵိၼ်မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉ

မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉ ပဵၼ်ၽၵ်းဢၼ်မီးသၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရ မိူၼ်ၼင်ႇ− Folate ဢမ်ႇၼၼ် Vitamin-B9 လႄႈ ယင်းမီး Calories တႅမ်ႇ ၵွပ်ႈၼၼ် လွင်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈၸွႆႈလုမ်းလႃးပၼ်တူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်းယူႇလၢႆလၢႆၽၢႆႇ မိူၼ်ၼင်ႇ−

1. လီတေႃႇမႄႈပႃးတွင်ႉလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင်

မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇဢၼ်လႆႈလၢတ်ႈမႃးတၢင်းၼိူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉဝႃႈ မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉၼႆႉ မၼ်းမီးသၢၼ် ဢႃႇႁႃႇရ ဢၼ်ပဵၼ် Folate ဢမ်ႇၼၼ် Vitamin-B 9 ၵွပ်ႈမၼ်းပဵၼ် သၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရ ဢၼ် လွင်ႈယႂ်ႇတေႃႇတူဝ်ၶိင်းလႄႈ မႄႈပႃးတွင်ႉ ဢိၵ်ႇတင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင် သေဢမ်ႇၵႃး ယင်းပႃးတွၼ်ႈတႃႇၽူႈၸိူဝ်းမီးၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ်တေဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ Folate ၼႆႉ မၼ်း ပဵၼ်သၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရ ဢၼ်ၸမ်ပဵၼ်ၼႂ်းၵၢၼ်မုၼ်းလႅင်းပၼ်ဢွၵ်းဢေႃ လႄႈ ၶႆသၼ်လင် ၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင် ၼႆယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉ 100 Grams ၼႆႉ တေမီး Folate 93 Micrograms ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ 45% ဢၼ်တူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်း တေလႆႈႁပ်ႉ Folate တေႃႇၼိုင်ႈဝၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရမဵဝ်းဢၼ်မီး Folate တီႈဢေႇသုတ်း 400 Micrograms  တေႃႇၼိုင်ႈဝၼ်း ဢွၼ်တၢင်းတေပႃးတွင်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈတႄႇပႃးတွင်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်း တၢင်း 3 လိူၼ်ၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈၽိတ်းပိူင်ႈ ၵၢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်လွတ်ႇ သဵၼ်ႈဢႃႇယူင်ႇပိၵ်ႉတၼ် (Neural Tube Defect) ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းပဵၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈဢွၵ်းဢေႃ လႄႈ ၶႆသၼ်လင်ၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင် ဢမ်ႇမုၼ်းလႅင်းလႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈ ၼင်ႇတၢင်းပဵၼ် Spina Bifida သေ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်ၵေႃႈ ယင်းလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ လွင်ႈၵိၼ် Folate တေၸၢင်ႈၸွႆႈလူတ်းယွမ်း လွင်ႈၵိူတ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်တၢင်း ဢမ်ႇပႆႇထိုင်ၶိင်ႇမၼ်းလႄႈ တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈၸၢင် တီႈမႄႈပႃးတွင်ႉ ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၼႆယူႇ။

2. လီတေႃႇႁူဝ်ၸႂ်

လွင်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉၼႆႉ တေၸၢင်ႈၸွႆႈလူတ်းယွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် လွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ် တၢင်းပဵၼ် ႁူဝ်ၸႂ် လႄႈ လွတ်ႇလိူတ်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းမၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉၼၼ်ႉ မီး သၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရၼင်ႇ Fiber ဢမ်ႇၼၼ် ယႂ်းဢႃႇႁႃႇရ တီႈဢၼ်ပဵၼ်သၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရ ဢၼ်မီးၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ တေၸၢင်ႈၸွႆႈလူတ်းယွမ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ Cholesterol မဵဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇလီ၊ လူတ်းယွမ်းပႃး တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင် လႄႈ လွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းတီႈၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

3. ၸွႆႈၵုမ်းထိင်းထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈ

ၼႂ်းမၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉၼၼ်ႉ တေမီး Carbohydrate ဢေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ Carbohydrate ၼႆႉ ပဵၼ်သၢၼ်ဢႃႇႁႃႇရဢၼ်တေပိၼ်ႇလၢႆႈပဵၼ် ၵိူဝ်ဝၢၼ် ဢမ်ႇၼၼ် Glucose ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ဢၼ်ၸုပ်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႈ ၼႂ်းလိူတ်ႈၼၼ်ႉၼႆယူႇ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉယဝ်ႉ မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉ ယင်းမီးပႃး Fiber ဢမ်ႇၼၼ် ယႂ်းဢႃႇႁႃႇရ တီႈဢၼ်တေၸွႆႈလူတ်းယွမ်း လွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် လႄႈ လွတ်ႇလိူတ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ Fiber ၼႆႉ မၼ်းယင်း ၸွႆႈၵုမ်းထိင်းထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈ လူၺ်ႈၸွႆႈယွႆႈလႄႈ ၸုပ်ႇ Carbohydrate ၶွင်တူဝ်ၶိင်းသေ ယင်းၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူၼ်ဢိမ်ႇလႆႈႁိုင်ၶိုၼ်ႈမႃး ဝၢႆးသေ ၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရ တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉယဝ်ႉ လႄႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႆႉၵႆႉတွင်ႉမႆႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉယဝ်ႉ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉၼႆႉ တေၸၢင်ႈၸွႆႈၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွင် Enzyme မဵဝ်းၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ဢၼ်တေၸၢင်ႈ ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈၶွင်တၢင်းပဵၼ် ဢမ်ႇၼၼ် လွင်ႈၽိတ်းပိူင်ႈမၢင်ၸိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ− ၽၢင်ႁၢင်ႈ တိုဝ်တေႃႇ Insulin တၢင်းပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ် မဵဝ်းထီႉ 2 လႄႈ တၢင်းပဵၼ်ပီး ၸႃႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။

4. မီးသၢၼ် Antioxidants

Radical ၼႆႉ ပဵၼ် Atoms ဢမ်ႇၼၼ် Molecules တီႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသႄးလ်ၶွင်တူဝ်ၶိင်း မီးလွင်ႈလူႉသုမ်း လႄႈ ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈတၢင်းပဵၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ပၼ်ႁႃပၢႆးယူႇလီလၢႆလၢႆၽၢႆႇ မိူၼ်ၼင်ႇတၢင်းပဵၼ် ၵႅၼ်ႇသႃႇ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ပၼ်ႁႃႁွႆးမၢၼ်ႉတၢင်ႇၸိူဝ်းသေ ၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ တီႈၼႂ်းမၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉၼၼ်ႉ တေၵႆႉလႆႈထူပ်းႁၼ် သၢၼ် Antioxidant ယူႇမၢင်ၸိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ−

• Myricetin ပဵၼ်သၢၼ် Antioxidant မဵဝ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်ထူပ်းႁၼ်ဝႃႈ တေၸၢင်ႈၸွႆႈၵုမ်းထိင်းထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈ လူၺ်ႈၵၢၼ်တုမ်ႉတွပ်ႇ ႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်း ဝႆးတေႃႇ Insulin သုင်ၶိုၼ်ႈလႄႈ ယင်းတေၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် လွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႇသႃႇမၢင်ၸိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ− ၵႅၼ်သႃႇတပ်း၊ ၵႅၼ်ႇသႃႇၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင်၊ ၵႅၼ်ႇသႃႇတပ်းဢွၼ်ႇ၊ ၵႅၼ်ႇသႃႇလမ်းသႆႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး Myricetin ၼႆႉ ယင်းတေၸၢင်ႈ ၸွႆႈၵိုတ်းယိုတ်း သႄးလ် ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ Enzyme မၢင်ၸိူဝ်း တီႈပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႇသႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
• Vitamin-C ၼႆႉ ပဵၼ် Vitamin တီႈဢၼ်တူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်းလူဝ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ Collagen လႄႈ ယင်းၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈၽိဝ်ၼင် ဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇတင်းသႅင်လႅတ်ႇ UV ႁဵတ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽွၼ်းလီၶွင် Vitamin-C ၼႆႉသေ မီးၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ Vitamin-C ၼႆႉ တေၸၢင်ႈၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၽိဝ်ႇပၼ် ပၼ်ႁႃၽိဝ်ၼင် တၢင်ႇၸိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ− ပၼ်ႁႃႁွႆးမၢၼ်ႉ၊ ၼင်ႁိဝ်ႇယၢၼ်း၊ ႁွႆးမၢၼ်ႉလမ်၊ ၽိဝ်ၼင်ႁႅင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၽိဝ်ၼင်ၶဵင်ႈ တႅၵ်ႇ ၸႃႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉၼႆယူႇ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉယဝ်ႉ မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉၵေႃႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမႆႉမဵဝ်းၼိုင်ႈ တီႈဢၼ်မီး ၽွၼ်းလီတေႃႇ ၽူႈၸိူဝ်းၵုမ်းထိင်းၼမ်ႉၼၵ်း ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉ 100 Grams ၼႆႉ မီးႁႅင်း 19 Kcal ၵူၺ်းသေ သမ်ႉမီး Fiber ပႃးထႅင်ႈလႄႈ မၼ်းတေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဢိမ်ႇလႆႈႁိုင်၊ မီးၽွၼ်းလီတေႃႇ ၶူင်ႉသၢင်ႈလွင်ႈၽၢႆႈ၊ ႁႄႉၵင်ႈပၼ်လွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ၽၢင်ႁၢင်ႈတွင်ႉပိၵ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ လွင်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇၵေႃႇလၶႃႉ တေမီးၽွၼ်းလီတင်းၼမ်တင်းလၢႆ သေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈတႃႇတေမီးပၢႆးယူႇလီၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ လႄႈ တူဝ်ၶိင်းၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼၼ်ႉ တေလႆႈၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရ ႁႂ်ႈၸေး 5 မဵဝ်း သေဢမ်ႇၵႃး တေလႆႈလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီ လူၺ်ႈလွၵ်းလၢႆးတၢင်ႇၸိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ− လိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉႁႂ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ဢွၵ်ႇလဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းပုင်ႇမၢၼ်ႇ လႄႈ ငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ ဢိၵ်ႇတင်း လွင်ႈၵိၼ်လဝ်ႈ၊ ပီႇယႃႇ ၶိူင်ႈမဝ်းမိင်းတင်းလူင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ − ၸၢႆးဢႅၼ်

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင် − ฟักแม้ว ผลไม้แคลอรีน้อยที่มาพร้อมด้วยคุณประโยชน์หลากหลาย – พบแพทย์ (pobpad.com)