Norovirus တၢင်းပဵၼ်ၽႄႈလၢမ်းတီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ

ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ် Norovirus

Norovirus (ၼူဝ်ႇရူဝ်ႇဝၢႆးရၢတ်ႉ) ႁဵတ်းႁႂ်ႈ​​ပေႃႇပဵၼ်မႃးလွင်ႈၸဵပ်းယဵၼ်းတီႈႁူင်းၶဝ်ႈ လႄႈ ဝၢႆးသေ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ယဝ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်း ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် တေ​​ဢေႇ 12-48 ၸူဝ်ႈမူင်း ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းႁဝ်းၵမ်ႈပႃႈၼမ်​​တေထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈဢႁႃႇရတၢင်းၵိၼ်မီးၵွင်ႉ လႄႈ မီးၽၢင်ႁၢင်ႈငၢႆးၵၼ်ဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ​​ဢေႃႉ​​ဢေႃႉႁၢၵ်ႈႁၢၵ်ႈ ႁၢႆႉႁႅင်း၊ ၸဵပ်းမူတ်ႈတီႈတွင်ႉ၊ တွင်ႉၵႂႃႇ၊ လူမ်ႈမႆႈ​​ဢေႇ ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်တေႁၢႆႉႁႅင်း တီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ၊ ၵူၼ်းထဝ်ႈ။  ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶၢတ်ႇထၢတ်ႈၼမ်ႉလႆႈ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈထုၵ်ႇလီၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉၵိူဝ်၊ တႃႇ​​တေတႅၼ်းတၢင်ၼမ်ႉလႄႈ ထၢတ်ႈၵိူဝ် ဢၼ်လူႉလႅဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ​​တေၸၢင်ႈလႆႈထႅမ်ၼမ်ႉၵိူဝ်တီႈလွတ်ႇလိူတ်ႈ ၼႂ်းၵူၼ်းပဵၼ်မၢင်ၸိူဝ်းဢၼ်မီးၾၢင်ႁၢင်ႈႁၢႆႉႁႅင်းၼႆယဝ်ႉ။

တၢင်းပဵၼ် Norovirus ၽႄႈလၢမ်းၼႂ်းၶၢဝ်းၵတ်း ထူပ်းႁၼ်လႆႈၸွမ်း ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ႁူင်းလႅမ်း၊ ၶႅမ်ႉ (Camp)၊ ႁူင်းယႃ ဢမ်ႇၼၼ် တီႈႁပ်ႉလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ႁိူဝ်းဢႅဝ်ႇလႄႇ၊ လူတ်ႉဢႅဝ်ႇလႄႇ  ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းၶွၼ်ႈၼမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၵၢၼ်တိတ်းၸပ်း တၢင်းပဵၼ် Norovirus

Norovirus တိတ်းၸပ်းလႆႈလၢႆလၢႆတၢင်း မိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၼမ်ႉဢၼ်မီးၸိူဝ်ႉမႅင်း ပိူင်လူင်မၼ်း တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်သုၵ်းဢမ်ႇသုၵ်း  မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၵိၼ်ပၢင်ႇလၢႆႇ၊ မၢၵ်ႇမႆႉ၊ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ဢၼ်သုၵ်ႈလၢင်ႉဢမ်ႇမူတ်းသႂ် ႁူမ်ႈပႃးတိူဝ်ႉၸပ်းၼိူဝ်ႉၼင်ၵူၼ်းပဵၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ယိပ်းတိူဝ်ႉၺႃးၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီးၸိူဝ်ႉမႅင်း​​သေ ဢဝ်မိုဝ်းၶဝ်ႈသူပ်း ၵမ်ႈၼမ်တီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ Norovirus ၽႄႈလၢမ်းလႆႈဝႆးၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ လႄႈ ၸၼ်ႉငဝ်ႈ ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈမူင်ႈမႅင်းၶဝ်ႈတီႈၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်​​တေယူႇတီႈသႆႈဢွၼ်ႇ လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ​​ပေႃႇပဵၼ်မႃးၾၢင်ႁၢင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ တွင်ႉၶူၼ်ႉၶႂ်ႈႁၢၵ်ႈ လႄႈ လွင်ႈၸုပ်ႇဢဝ်ၶႆမၼ်း၊ ထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇမၢၼ်ႇမႃးယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ၽႄႈလၢမ်းတၢင်းပဵၼ်

Norovirus ၼႆႉ လၢမ်းၸူးၵၼ်​​ၵေႃႉ​​တေႃႇ​​ၵေႃႉ တိတ်းၸပ်းလႆႈငၢႆႈ လူၺ်ႈၵၢၼ်ယိပ်းတိူဝ်ႉဢႁႃႇရတၢင်းၵိၼ်၊ ၼမ်ႉၵိၼ် လႄႈ တိတ်းၸပ်းၸွမ်းလူမ်း  ၵၢၼ်ထူၺ်ႈၸႂ်လႆႈ  မိူၼ်ၼင်ႇ ထူၺ်ႈၸႂ်ၸမ်ၵူၼ်းပဵၼ်ဢၼ် ၶီႈၸၢမ်။ မိူဝ်ႈၽွင်းၵူတ်ႇထတ်းၽၢႆႇလူင်ၼၼ်ႉ​​တေထူပ်းႁၼ်ဝႃႈမီးၸိူဝ်ႉမႅင်းဢၼ်ယူႇလႆႈႁိုင်ပဵၼ်ပၢတ်ႈ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉၵူၼ်းပဵၼ်​​တေဢမ်ႇမီးၾၢင်ႁၢင်ႈသင်ယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ယူတ်းယႃ

Norovirus ၼႆႉ​​တေယူတ်းယႃၸွမ်းၾၢင်ႁၢင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢႆ ပၼ်ယႃ​​ၵေႈဢႆ လႄႈ သင်ဝႃႈၽၢႆႈၼမ် ၶၢတ်ႇထၢတ်ႈၼမ်ႉၸိုင် ပၼ်ၼမ်ႉၵိူဝ် တႄႇၵႂႃႇ။

လွၵ်းလၢႆး​​ႁေႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ် Norovirus

* ထုၵ်ႇလီၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ႁုင်တူမ်ႈသုၵ်းလီ လႄႈ သုၵ်ႈလၢင်ႉမၢၵ်ႇမႆႉ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်ႁႂ်ႈမူတ်းသႂ်

* ငိူင်ႉဝႄႈၼမ်ႉလႄႈတၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇမူတ်းသႂ်

* ၵူၼ်းပဵၼ် ထုၵ်ႇငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈႁဵတ်းတၢင်းၵိၼ်ပၼ်ပိူၼ်ႈ၊ ၵိၼ်ပၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မႆႈ ဝႆႉ​​ၸေႃႉၵၢင် သုၵ်ႈလၢင်ႉမိုဝ်း လူၺ်ႈသပျႃႇ ထူႁႂ်ႈႁိုင်မွၵ်ႈ 15 ၸၵၢၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ – လၢဝ်ၽွင်း

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင် – siphhospital