UN လၢတ်ႈ ၵၢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းဢႃႇသီႇယၼ်ႇ တိူဝ်းၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ

ၼႂ်းပီႊ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵၢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမ တီႈၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃးပွတ်း ဝၼ်းဢွၵ်ႇ လႄႈ ပွတ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တိူဝ်းၼမ်လိူဝ်သေ ဢၼ်ယၢမ်ႈ တီႉၺွပ်းလႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈၼႆႉဝၼ်းထီႉ 29 May 2024 (လိူၼ်ႁူၵ်းလွင်ႈ 7 ၶမ်ႈ ပီႊတႆး 2118 ၼီႈ) ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈလုမ်းၽၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် လႄႈ ရႃႇၸဝတ်ႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (UNODC) လၢႆးငၢၼ်းလွင်ႈတီႉၺွပ်းလႆႈယႃႈမ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီႊ 2023 တီႈၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃးပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ လႄႈ ပွတ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၼၼ်ႉတင်းမူတ်း 190 တၢၼ်ႇ ၼမ်လိူဝ်သေဢၼ်ယၢမ်ႈတီႉၺွပ်းလႆႈ ဝႃႈၼႆ။

ယႃႈမဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပႅတ်ႇသိပ်းၵဝ်ႈ 89% ၼႆႉ လုၵ်ႉမႃးပွတ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ ၶမ်း လႅၼ်လိၼ် တႆး−ထႆး−လၢဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၽုၵ်ႈယႃႈလမ် လႄႈ မီးႁွင်ႈ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉၽိတ်းမၢႆမီႈ ဢၼ်ႁွင်ႉၵၼ်ဝႃႈ Super Lab ပဵၼ်တီႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸိူဝ်ႉၽၼ်း လႄႈ သၢၼ်ၶေးမီး တႃႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမ၊ ယႃႈဢၢႆႉသ် ဢိၵ်ႇတင်း ယႃႈၾိၼ်ႇၽိူၵ်ႇ ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉ ၼႂ်းလၢႆးငၢၼ်း UNODC ယင်းလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီႊ 2023 ၼၼ်ႉ လႆႈမီးၵၢၼ်ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်းယႃႈမ 98.3 တၢၼ်ႇ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်သၢင်ႉငိုၼ်း 1,100 လၢၼ်ႉတေႃႇလႃႇ လႄႈ ယႃႈဢၢႆႉသ်ထႅင်ႈ 90 တၢၼ်ႇ သေဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယင်းလႆႈသူင်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်း ၵူဝ်းရီးယႃးၸၢၼ်း၊ ဢေႃးသတြေးလီးယႃး၊ ၼိဝ်းသီႇလႅၼ်ႇ လႄႈ ၸိုင်ႈမိူင်းထႅင်ႈ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းပႄႇသိၾိၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၵႅမ်တူဝ်တႅၼ်း ၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃး−ပႄႇသိၾိၵ်ႇ ၶွင်လုမ်း UNODC လႆႈလၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမ တီႈသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်းၼၼ်ႉ တိူဝ်းၼမ်ႁႅင်းမႃး လႄႈ လၢႆးလႆႈၼမ်ႉမႅတ်ႈဢၼ်သူင်ႇမႃးၶိုၼ်း တီႈၼႂ်းၵုၼ် ဢေးသျႃးပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တင်း ပွတ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၼိုင်ႈပီႊလႂ် တေၸၢင်ႈမီးယူႇတီႈ 80,000 လၢၼ်ႉတေႃႇလႃႇဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။

UNODC ယင်းလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ လွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမၼႆႉ ၽႄႈလၢမ်းဝႆႉယူႇတီႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ လူၺ်ႈမီးၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃး ႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးသေ လႆႈမီးဢႃႇၼႃႇၸွမ်းသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၽိတ်းမၢႆမီႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၵႃႉၶၢႆယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ပၢင်တေႃႇ လွင်း Casino ၊ ၵၢၼ်ပႅတ်ႉလႅၼ်ၼိူဝ်ဢွၼ်ႇလၢႆး (ၵျႃးၽႅၼ်ႉ) Call center လႄႈ လွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း