WHO ပၼ်ၾၢင်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ 5,000 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်

ၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ(WHO) ဢွၵ်ႇမႃးပၼ်ၾၢင်ႉ လွင်ႈၵူၼ်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ မွၵ်ႈ 5,000 လၢၼ်ႉၵေႃႉၼၼ်ႉ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းတေၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် လူၺ်ႈၵၢၼ်ၵိၼ်ၶႆမၼ်း Trans ဢၼ်မီးၼႂ်းတၢင်းၵိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ၽူႈၵုမ်းၸီႉသင်ႇ ၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶႆမၼ်း Trans ၼႆႉ ပဵၼ်သၢၼ်ၶေးမီး ဢၼ်မီးသၢၼ်ၵွင်ႉႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇၵူၼ်းလႆႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီမီးယူႇၼႂ်းတၢင်းၵိၼ် လႄႈ ထုၵ်ႇလီဢဝ်မၼ်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈလႆႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၼမ်ထိုင် 5,000 လၢၼ်ႉၵေႃႉ တေၸၢင်ႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်း ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်လႆႈ ယွၼ်ႉၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မီးၶႆမၼ်း Trans ၼႆႉၼႆယူႇ။

မိူဝ်ႈၼႂ်းပီႊ 2018 ၼၼ်ႉ ၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ လႆႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ၸတ်းၵၢၼ်ၶႆမၼ်းၼႂ်းတၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင် ပီႊ 2023 ၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်း 500,000 ၵေႃႉ လႆႈလူႉသဵင်ႈတၢႆၵႂႃႇ ဢွၼ်တၢင်းသႅၼ်းပၢၼ်ၼၼ်ႉၵူႈပီႊပီႊ ၼႆယဝ်ႉ။

ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မီး 43 မိူင်း ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 2,800 လၢၼ်ႉၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ႁပ်ႉမိုဝ်းၸွမ်းပၼ်ႁႃလွင်ႈၼႆႉလႆႈယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းထႅင်ႈ 5,000 လၢၼ်ႉၵေႃႉ ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ယင်းဢမ်ႇပႆႇမီးပိူင်ၵၢၼ်ၵုမ်းထိင်းလႆႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

ၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ ယင်းလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ၼႂ်း 16 မိူင်း တႃႇ 9 မိူင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း လူႉသဵင်ႈတၢႆယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်လႆႈ သုင်သုတ်း ယွၼ်ႉၶႆမၼ်း Trans ၵွပ်ႈဢမ်ႇမီးပိူင်ၵၢၼ် ဢၼ်ၸတ်းၵၢၼ်လႆႈလီ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉတႄႉ တေမီးမိူင်း ဢေႃးသတြေးလီးယႃး၊ ဢႃႇသိူဝ်ႇပႆႇၵျၢၼ်ႇ၊ ပူႇတၢၼ်ႇ၊ ဢႄႇၵႂႃႇတေႃႇ၊ ဢီႇၵျိပ်ႉ၊ ဢီႇရၢၼ်ႇ၊ ၼေႇပေႃးလ်၊ ပႃႇၵိတ်ႉသ်တၢၼ်ႇ၊ ၵူဝ်းရီးယႃးၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႄႈ လႆႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင် ႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်လူတ်းယွမ်းၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ဢၼ်တေၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈပဵၼ်မႃးၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ၶႆမၼ်း Trans ၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉမၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၵွၼ်ႈ Margarine၊ Shortening ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်း Cookies, Cakes, donuts, hamburgers လႄႈ တၢင်းၵိၼ်မဵဝ်းဢၼ်မီးၼႂ်းလၢၼ်ႉ bakery၊ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉမၼ်းဢၼ်ဢဝ်မႃးၶူဝ်ႈၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇပိၵ်ႉဢိုတ်းပႅတ်ႈ သဵၼ်ႈလိူတ်ႈလႅင် ႁိမ်းႁွမ်းႁူဝ်ၸႂ်လႆႈ ယူႇယဝ်ႉ။

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း