ၵျႃႇပၢၼ်ႇတေၵိုတ်းဝႆႉ ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်လွင်ႈမုၼ်းလႅင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းထီႉ 25 February 2021 (လိူၼ်သမ်မႂ်ႇ 14 ၶမ်ႈ ပီႊတႆး 2115 ၼီႈ) ၼႆႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Asahi Shimbun Daily ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၵျႃႇပၢၼ်ႇ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉ ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈမုၼ်းလႅင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၽွင်းမိူဝ်ႈ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းလၢႆလၢႆမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်လွၵ်ႇငိူတ်ႈဝႃႈ တေဢဝ်တၢင်းၽိတ်း မိူင်းၼႂ်းဢေးသျႃး ဢၼ်ထုၵ်ႇသိုၵ်းယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Asahi Shimbun Daily လႆႈဢၢင်ႈဢိင်ၶေႃႈမုၼ်းလႅင်ၶၢဝ်ႇ တီႈၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လၢႆလၢႆတီႈသေ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵျႃႇပၢၼ်ႇ တေႁွင်ႉဢဝ်ၶိုၼ်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ပူၵ်းပွင်လွင်ႈမုၼ်းလႅင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ (Official Development Assistance − ODA) ဢၼ်မီးယူႇတီႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ပၼ်တၢမ်တၢင်းၽိတ်း လႄႈ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၵေႃႈ ယင်းတေတိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၸုမ်းၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႃလၢႆးတၢင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းသေ ႁႃဢဝ်ၶေႃႈတွပ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ် တေထိုင်ယိုင်းမၢႆတီႇမူဝ်ၶရေႇသီႇ ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၶၢဝ်ႇၼႆႉသေ Katsunobu Kato ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၸုမ်းၽွင်းလူင် လၢတ်ႈတီႈပၢင်သပ်းၸႅင်ႈ ၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၵျႃႇပၢၼ်ႇတေၵိုတ်းဝႆႉ ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်လွင်ႈမုၼ်းလႅင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇမီး ၶေႃႈတွပ်ႇဢၼ်တႅၵ်ႇလႅင်းမၼ်း ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၶၢဝ်ႇဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ ၵူၺ်းၼႃႇ တေၸၢင်ႈမီး လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတင်း ပေႃႇလသီႇမူႇပိူင်ၽွင်ႈယူႇဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၵေႃႈ တေဝႆႉသတိ လႄႈ ပႂ်ႉတူၺ်းၸွမ်းၶိုတ်းၶိုတ်းၸမ်ၸမ် ယူႇဝႃႈၼႆ။

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Kyodo News ၵေႃႈ ဢၢင်ႈဢိင်ၶေႃႈမုၼ်းလႅင်ႇၶၢဝ်ႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေ ယင်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉ မိူၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ယူႇဝႆႉၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ဝူၼ်ႉထတ်းသၢင်ႈတူၺ်း တႃႇတေၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉ လွင်ႈၸွႆႈထႅမ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူၼ်ၵၼ်ယူႇဝႃႈၼႆ။

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Reuters ၵေႃႈ ယင်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႃႈ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉၵႂႃႇ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 1 February 2021 ၼၼ်ႉ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းလၢႆလၢႆမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ဢမေႇရိၵၢၼ်ႇ တႄႉ ၼႄၵၢင်ၸႂ်ဝႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈၼႆႉ ၵမ်းလဵဝ်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ဢၼ်မီး ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႃး ပီႊယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၼႄၽၢင်ႁၢင်ႈ ဢၼ်တႅၵ်ႇလႅင်း ၼိူဝ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ ၼႆႉဝႃႈၼႆ။

ၵျႃႇပၢၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈၸွႆႈထႅမ်ယႂ်ႇလူင် (donor) တႃႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆပီႊ မႃးၼႆႉၵေႃႈ ၶွမ်ႇပၼီႇယႂ်ႇလူင် မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ယင်းမုင်ႁၼ်ဝႃႈ ၼႂ်းဢေးသျႃးၼႆႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပဵၼ်တီႈလွၵ်းၵၢတ်ႇၵႃႉၶၢႆ ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇသေ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵျႃႇပၢၼ်ႇၵေႃႈ ယင်းၵူဝ်လႄႈမႆႈၸႂ်ဝႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တေမီးၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတင်းမိူင်းၶႄႇ တိူဝ်းလိူဝ်သေမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇယူႇဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၸုမ်းပႂ်ႉပႃးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း၊ ၸုမ်းတႃႇမီး လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းတြႃး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁူမ်ႈပႃး ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းထႅင်ႈလၢႆလၢႆၸုမ်းၵေႃႈ လႆႈယိုၼ်လိၵ်ႈထိုင်ပႃး Toshimitsu Motegi ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇတိတ်းတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇသေ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉ ယင်းလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ ႁႂ်ႈၵျႃႇပၢၼ်ႇ ပၼ်ႁႅင်းဢီး ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး လူၺ်ႈလၢႆးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇ  လႄႈ ၼပ်ႉထိုဝ်ပႃး လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ဝႃႈၼႆ။

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း