တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈ (Osteoporosis) ၽေးၸမ်တူဝ်ဢၼ်ဢမ်ႇႁၼ်လႆႈ

တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းပဵၼ်တေဢမ်ႇႁူႉလႆႈ တေႃႇထိုင်မၼ်းပေႃးႁၵ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ထတ်းႁၼ်လႆႈဝႆးၼႆ တေၸၢင်ႈႁႄႉၵင်ႈလႆႈယူႇ။

ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈၼႆႉ လႆႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ၊ ၵူၼ်းပဵၼ်ၵေႃႈတိူဝ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း တီႈၵူၼ်းဢႃႇယုယႂ်ႇၶဝ်၊ လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ၽေးၸမ်တူဝ်ဢၼ်တဵတ်ႇယဵၼ် ၵေႃႈဝႃႈလႆႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵူၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁူႉတူဝ်ဝႃႈ တူဝ်ၵဝ်ႇတေမီးတၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈ၊ တေႃႇထိုင်ပေႃးလူမ်ႉသေ လုပ်ႇႁၵ်းၵႂႃႇ ၸင်ႇတေႁူႉ၊ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉ Bone mass ၼႂ်းလုပ်ႇႁဝ်းၼၼ်ႉ လူႉလႅဝ်ၵႂႃႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ လုပ်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈႁပ်ႉၼမ်ႉၼၵ်း ၸင်ႇႁၵ်းလႆႈငၢႆႈယူႇယဝ်ႉ။

မၢင်ၵေႃႉ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပွၵ်းလူင်း ဢမ်ႇယွမ်း 3 cm ၸွမ်းလူၺ်ႈလုပ်ႇတီႈသၼ်လင်ၼၼ်ႉ မၼ်းမၢင်ၼႃႇလႄႈ ႁူတ်းတူဝ်လူင်းၵႂႃႇၵမ်းဢိတ်းၵမ်းဢိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ လင်တေၸၢင်ႈၸဵပ်း မိူဝ်ႈလူမ်ႉလႄႈမိူဝ်ႈယုၵ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၼၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ဢၼ်လီမႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈၼႆႉ မီးတိုဝ်ႉတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုပ်ႇႁၵ်းငၢႆႈလိူဝ်သေၵူၼ်းယူဝ်းယူဝ်းယဝ်ႉ။ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈတိူဝ်ႉလွႆးလွႆး ၵူၺ်းၵေႃႈ တေၵိူင်းၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ယူႇ မိူၼ်ၼင်ႇမိူဝ်ႈ ဢႆ၊ ၶီႈၸၢမ်၊ ပလၢတ်ႈလူမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလုပ်ႇတီႈၵုမ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် သၼ်လင် ႁၵ်းလႆႈငၢႆႈသေ ပၢႆးယူႇလီၵေႃႈ တေဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႆႈယူႇယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈလုပ်ႇတီႈၵူၼ်ႈႁၵ်း ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈပေႃးၼႆ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းမႃး− 20% ၼႆ ၸၢင်ႈတၢႆလႆႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီႊ၊ 30% ၸၢင်ႈပဵၼ်တုၶိတ်ႉတၵႂႃႇ၊ 40% တေလႆႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈၸွႆႈတႃႇတူင်ႉၼိုင်ပႆလႆႈ၊ 80% ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈသင်လႆႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တိုဝ်ႉတၢင်းလုပ်ႇႁၵ်း ယွၼ်ႉလုပ်ႇၶွပ်ႈၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈၼမ်လႄႈ ထုၵ်ႇလီႁႄႉၵင်ႈ လုမ်းလႃး ၼင်ႇႁိုဝ်လုပ်ႇႁဝ်းပေႃးတေၵႅၼ်ႇၶႅင်ယူႇတႃႇသေႇ။

တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈၼႆႉ ထူပ်းႁၼ်လႆႈၵူႈသႅၼ်းၵူႈပၢၼ်လႄႈ ထူပ်းႁၼ်ၼမ်ၵေႃႈ တီႈၵူၼ်းဢႃႇယုယႂ်ႇ၊ သင်ႁူႉဝႃႈ ယွၼ်ႉသင်လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလုပ်ႇၶွပ်ႈၼႆ တေၸၢင်ႈၸွႆႈငိူင်ႉဝႄႈၵႄႈၶႆၵႂႃႇလႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈလွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈတၢင်း ပၢႆးယူႇလီ ႁႄႉၵင်ႈလွင်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈႁၢႆႉႁႅင်း တေႃႇလုပ်ႇၶွပ်ႈလႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၵူၼ်းဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈ

• ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ၽူႈယိင်းၼၼ်ႉ ၵႆႉပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ၼမ်လိူဝ်သေၽူႈၸၢႆး။ ဝၢႆးသေႁူဝ်လိူၼ်သုတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ႁူင်းၶႆႇဢွၵ်ႇဝႆႉ တင်းသွင်ၽၢႆႇၼႆ လုပ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈတေလူႉလႅဝ်ငၢႆႈမႃး ၽူႈယိင်းၼၼ်ႉ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းလုပ်ႇႁၵ်းလႆႈ 40-50% ယူႇယဝ်ႉ။
• ၼႂ်းလုပ်ႇႁဝ်းၼၼ်ႉ တေၵပ်ႉတဵမ်ႁႅင်းဝႆႉ မိူဝ်ႈဢႃႇယုႁဝ်းလႆႈ 30 ပီႊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇလွႆးလွႆးယဝ်ႉ ၽူႈယိင်း 100 ၵေႃႉၼႆႉ ပေႃးဢႃႇယုလႆႈ 60 ၸိုင် တေၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ 10 ၵေႃႉ လႄႈ မိူဝ်ႈဢႃႇယုလႆႈ 70 ၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ 20 ၵေႃႉ၊ သင်ဢႃႇယုလႆႈ 80 ၼႆ တေၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယူႇ 40 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။
• မိူၼ်ၼင်ႇၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းႁဝ်း ပေႃႈမႄႈႁဝ်း မီးတၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈ လႄႈ မီးလုပ်ႇႁၵ်းပေႃးၼႆ လုၵ်ႈၵေႃႈ တေၸၢင်ႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်းပဵၼ် လုပ်ႇၶွပ်ႈလႆႈ ယဝ်ႉ။
• ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်မီးသီၼိူဝ်ႉၼင်ၶၢဝ် လႄႈ ၵူၼ်းဢေးသျႃးၼႆႉ မီးတိုဝ်ႉတၢင်း တႃႇပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈလႆႈၼမ်ယူႇယဝ်ႉ။
• မိူၼ်ၼင်ႇဢီႈယႃမၢင်မဵဝ်း ဢၼ်ႁဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလုပ်ႇၶွပ်ႈမႃးလႆႈယဝ်ႉ။
• သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈလုပ်ႇယၢမ်ႈႁၵ်းပေႃးၼႆ တိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇတေပဵၼ် လုပ်ႇၶွပ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးသုင်လႆႈပဵၼ် 2.5 ပုၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။
• သင်ဝႃႈၵိၼ်လဝ်ႈ၊ ပီႇယႃႇ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ဝၢႆႇ ၼမ်လိူဝ် 3 ၵွၵ်း တေႃႇၼိုင်ႈဝၼ်းပေႃးၼႆ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈ လႆႈဝႆးယူႇယဝ်ႉ။
• လႅၼ်းယႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယႃႉလူႉ သႄးလ်ၼႂ်းလုပ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုပ်ႇမၢင်လူင်းလႆႈသေ ပေႃးဝႃႈလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈၼမ်ၼႆ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈလႆႈ 1.5 ပုၼ်ႈ ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
• ၵူၼ်းယွမ်ပူၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် လုပ်ႇၶွပ်ႈလႆႈလႄႈ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းလုပ်ႇတေႁၵ်းလႆႈ 2 ပုၼ်ႈ ပေႃးတႅၵ်ႈၵၼ်တင်းၵူၼ်းဢၼ် ဢမ်ႇယွမ်ပူၼ်ႉပီးပူၼ်ႉၼၼ်ႉ။
• ၵူၼ်းၵိၼ်ဢႃႇႁႃႇရ 5 မူႇ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ လိူဝ်သေတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူဝ်ၶိင်းဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉ ယင်းၶၢတ်ႇထၢတ်ႈဢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်လုပ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ Calcium ၊ Vitamin D ၊ Protein ၸိူဝ်းၼႆႉ။
• သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ် ဢမ်ႇၵႆႉဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းၼႆ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇတေပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈၼႆႉလႆႈလႄႈ ထူပ်းႁၼ်ဝႃႈ ၽူႈယိင်းဢၼ်ၼင်ႈႁိုင်လိူဝ် 9 ၸူဝ်ႈမူင်း တေႃႇၼိုင်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈလုပ်ႇႁၵ်းလႆႈလိူဝ်သေ ၽူႈယိင်းဢၼ်ၼင်ႈဢေႇလိူဝ် 6 ၸူဝ်ႈမူင်းတေႃႇၼိုင်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ 50 % ဝႃႈၼႆ။
• ၵူၼ်းဢၼ်ၵိၼ်ၵိူဝ်ၼမ်လိူဝ် 1 ၸေႃႉၼမ်ႉၼဵင်ႈ တေႃႇၼိုင်ႈဝၼ်းလႄႈ ၵေႃႇၾီႇလိူဝ် 3 ၵွၵ်းတေႃႇဝၼ်း၊ ၼမ်ႉဢတ်းလူမ်းၼမ်လိူဝ် 4 ဢႅပ်ႇတေႃႇဝူင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလုပ်ႇၶွပ်ႈလႆႈငၢႆႈ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈတၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေၵႂႃႇယႃႉပႅတ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ၸုပ်ႇထၢတ်ႈ Calcium သေ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ၸဵမ်းၵိူဝ် လႄႈ ၵေႃႇၾီႇၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ တေဢဝ်ထၢတ်ႈ Calcium ဢွၵ်ႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

လွၵ်းလၢႆးႁႄႉၵင်ႈ

• ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းပၼ်တႃႇသေႇ။
• ၵႆႉတူင်ႉၵႆႉၼိုင် ယိုတ်ႈသဵၼ်ႈယိုတ်ႈဢဵၼ်ပၼ်။
• ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မီးထၢတ်ႈ Calcium ၼမ် တၢင်းၵိၼ်မဵဝ်းပဵၼ်ပႃ၊ ၼူမ်း၊ ၵုင်ႈႁႅင်ႈ၊ ထူဝ်ႇလႅင် တႄႇၵႂႃႇ။
• ဢမ်ႇၵိၼ်လဝ်ႈ ဢမ်ႇလုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ။
• ၵုမ်းထိင်းၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ႁႂ်ႈၵိုင်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းတူဝ်ၶိင်း။
• ငိူင်ႉဝႄႉပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလူမ်ႉ။
• ၾၢင်ႉလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းဢီႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

တွၼ်ႈတႃႇၽူႈယိင်းဢၼ်ႁူဝ်လိူၼ်သုတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ လွင်ႈၵိၼ် Calcium ၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈၸွႆႈႁႂ်ႈလုပ်ႇၼၼ်ႉၵႅၼ်ႇၶႅင် ၵူၺ်းၵႃႈ တေၸွႆႈၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈလုပ်ႇလူႉလႅဝ်ၼၼ်ႉလႆႈယူႇ။

တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်တဵတ်ႇယဵၼ်ၵေႃႈဝႃႈလႆႈ ၵမ်ႈၼမ် တေဢမ်ႇမီးၽၢင်ႁၢင်ႈ လႄႈဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၶွပ်ႈ မိူဝ်ႈႁူႉတူဝ်ယဝ်ႉၵေႃႈ လုပ်ႇပေႃးႁၵ်းယဝ်ႉ။ ၽၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၵႆႉႁၼ်ၵေႃႈ လင်ၸဵပ်း ဢၼ်ပဵၼ်မႃးယွၼ်ႉလုပ်ႇမၢင်မႃးၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ မီးလွင်ႈၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈလုပ်ႇသၼ်လင်ႁူတ်းတူဝ် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလင်ငေႃးမႃးလႄႈ တူဝ်ပွၵ်းလူင်းလႆႈ၊ လိူဝ်သေလုပ်ႇသၼ်လင်ယဝ်ႉ လုပ်ႇလၢႆပွတ်းတွၼ်ႈၵေႃႈ တေထုၵ်ႇႁဵတ်းႁၢႆႉ လႆႈယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸွမ်းၶေႃႈမိုဝ်း၊ ၵုမ်ႇ ၸႃႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ−ထိူၼ်ႇလိုၵ်ႉ

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင်မႃးတီႈ https://www.pptvhd36.com/