မၢၵ်ႇပၵ်ႉမီးၽွၼ်းလီတေႉယူႇႁိုဝ်?

ပေႃးမႃးလၢတ်ႈထိုင်မၢၵ်ႇပၵ်ႉၼႆ တေဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉၸၵ်းလီယူႇ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မၢၵ်ႇပၵ်ႉ ၼႆႉ ပဵၼ်ၽၵ်းမဵဝ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉၼႂ်းသူၼ်သေ ပဵၼ်ၽၵ်းမဵဝ်း ဢၼ်မီးၸွမ်းႁိူၼ်းၵေႃႈဝႃႈလႆႈယူႇလႄႈ လွင်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇပၵ်ႉၼႆႉ တေမီးၽွၼ်းလီ တေႃႇပၢႆးယူႇလီၶွင်ၵူၼ်းႁဝ်းလၢႆလၢႆၽၢႆႇ ယွၼ်ႉတီႈၼႂ်းမၢၵ်ႇပၵ်ႉၼၼ်ႉ မၼ်းတေမီး Vitamin လႄႈ ထၢတ်ႈလၢႆလၢႆမဵဝ်းသေ ယင်းမီး Calories တႅမ်ႇ သမ်ႉၶိုၼ်းမီးသၢၼ် Antioxidants သေ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းမႃးတူၺ်းၽွၼ်းလီ ၶွင်မၢၵ်ႇပၵ်ႉၵၼ်ဢိတ်းၼိုင်ႈၶႃႈ။

1. ႁႄႉၵင်ႈသၢႆတႃလူႉ

တီႈၼႂ်းမၢၵ်ႇပၵ်ႉၼၼ်ႉ မၼ်းတေမီး Vitamin-A ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈသၢၼ် Beta Carotene ပဵၼ်သၢၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇပၵ်ႉၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး သီလိူင်၊ သီလႅင် ႁိုဝ် သီမၢၵ်ႇၸွၵ်း ၵွပ်ႈၼၼ် Vitamin-A မၼ်းၸင်ႇမီးသုၼ်ႇၸွႆႈလုမ်းလႃးသၢႆတႃလႄႈ ႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းႁူၺ်ႇတႃ မိူၼ်ၼင်ႇ− တႃမူဝ်းမိူဝ်ႈယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉၼႆယူႇ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉယဝ်ႉ တီႈၼႂ်းမၢၵ်ႇပၵ်ႉၼၼ်ႉ ယင်းမီးပႃး Lutein လႄႈ Zeaxanthin ဢၼ်မီးသုၼ်ႇၸွႆႈလူတ်းယွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ပၼ်ႁႃ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသၢႆတႃ မိူဝ်ႈဢႃႇယုယႂ်ႇ ၶိုၼ်ႈမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ− တၢင်းပဵၼ်ၽိဝ်ၼင်တႃ လႄႈ တႃတေႃႈ သေဢမ်ႇၵႃး ယင်းမီးပႃး Vitamin-C, E တီႈၸွႆႈတေႃႇသူႈ Radicals ဢၼ်တေမႃးႁဵတ်းႁၢႆႉႁူၺ်ႇတႃ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

2. ၸွႆႈသၢင်ႈလွင်ႈႁႄႉၵင်ႈတူဝ်ၶိင်း

မၢၵ်ႇပၵ်ႉၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ်သဵၼ်ႈသၢႆၶွင် Vitamin-A ဢၼ်မီးၽွၼ်းလီတေႃႇၶူင်ႉ သၢင်ႈတူဝ်ၶိင်းလႄႈ သုၼ်ႇၼိုင်ႈတီႈၼႂ်းၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ် လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈတူဝ်ၶိင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ Vitamin-A ၼၼ်ႉ မၼ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွင်သႄးလ်မဵတ်ႉလိူတ်ႈၶၢဝ် ဢမ်ႇၼၼ် လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈတူဝ် ၶိင်းၵႅၼ်ႇၶႅင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းၵူၼ်းႁဝ်းတေႃႇသူႈၸွမ်းၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်လႆႈ လီသေဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်ပဵၼ် Vitamin-C ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းၸွႆႈယူတ်းယႃတၢင်းပဵၼ် ဝတ်းထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။

3. ၸွႆႈလူတ်းၼမ်ႉၼၵ်းလႄႈ ယွႆႈဢႃႇႁႃႇရ

မၢၵ်ႈပၵ်ႉၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ်ၽၵ်းမဵဝ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်မီး ယႂ်းဢႃႇႁႃႇရ (Fiber) တင်းၼမ်။ ၵွပ်ႈလွင်ႈၵိၼ် Fiber ၼႆႉ မၼ်းတေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းဢိမ်ႇလႆႈႁိုင်လႄႈ ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းလွင်ႈၵႆႉတွင်ႉမႆႈလႆႈလီယဝ်ႉ ဢမ်ႇၵႃး ယင်းၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ လွင်ႈယွႆႈဢႃႇႁႃႇရႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီသေ ႁႄႉၵင်ႈပႃးပၼ်ႁႃလွင်ႈပဵၼ်တွင်ႉပိၵ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၶေႃႈလီၶွင်မၢၵ်ႇပၵ်ႉထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ မီး Calories တႅမ်ႇသေ သမ်ႉမီးထၢတ်ႈၼမ်ႉ သုင် ၵွပ်ႈၼၼ် မၢၵ်ႇပၵ်ႉ 245 Grams မီးႁႅင်းဢေႇလိူဝ် 50 Kcal  လႄႈ တေမီးၼမ်ႉယူႇမွၵ်ႈ 90% ယွၼ်ႉၼၼ် ၵိၼ်တႅၼ်းတၢင်ၶဝ်ႈလႄႈ ဢႃႇလူး ဢၼ်မီး ႁႅင်းသုင်ၼၼ်ႉ ၼႆယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၽွၼ်းလီမၢၵ်ႇပၵ်ႉၶေႃႈၼႆႉၼႆႉ လႅပ်ႈတေမႅၼ်ႈ ၸႂ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လူတ်းၼမ်ႉၼၵ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵျိူၵ်ႈဢွၵ်ႇလဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း ၼၼ်ႉယူႇ။

4. ၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ်ပၢႆးယူႇလီၶွင်ၽိဝ်ၼင်

သၢၼ် Beta Carotene ၼင်ႇ Vitamin-A, Lutein လႄႈ Zeaxanthin ၼႆႉ မီးၽွၼ်းလီ တေႃႇၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင် လူၺ်ႈတေႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၽိဝ်ၼင်တီႈသႅင်လႅတ်ႇ လႄႈ သႅင် UV ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင်ၼုမ်ႇၼုတ်းလႄႈ မီးလွင်ႈၸိုၼ်ႈပၢင်ႇၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်မီးပၼ်ႁႃႁွႆးမၢၼ်ႉလမ် ယွၼ်ႉသႅင်လႅတ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႁၼ်လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉယဝ်ႉ ယင်းမီး Vitamin-C တီႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ Collagen ဢၼ်ပဵၼ် Protein မဵဝ်းၼိုင်ႈ တီႈဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇတေႃႇၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင် ၵွပ်ႈၼၼ် သင်ၸိူင်ႉႁဝ်းၶၢတ်ႇ Collagen ပေႃးၼႆၸိုင် တေၸၢင်ႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင်မႃးလႆႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ် ႁွႆးမၢၼ်ႉလမ်ၸွမ်းၼႃႈ၊ ၽိဝ်ႁႅင်ႈ လႄႈ ဢၼ်မီးလွင်ႈၸိုၼ်ႈပၢင်ႇ ၸႃႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

5. လူတ်းယွမ်းတၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႇသႃႇ

တေမီးယူႇလၢႆလၢႆၵေႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇႁူႉၸၵ်းၽွၼ်းလီမၢၵ်ႇပၵ်ႉ ၵဵဝ်လူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ မႃးဢွၼ်တၢင်း။ တီႈတေႉမၼ်းယဝ်ႉ မီးၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈဢႃႇႁႃႇရဢၼ်မီး Beta Carotene သုင်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ တေၸၢင်ႈၸွႆႈလူတ်းယွမ်း တိုဝ်ႉတၢင်းလွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႇသႃႇမၢင်ၸိူဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ− ၵႅၼ်ႇသႃႇႁူင်းၶဝ်ႈ၊ ၵႅၼ်ႇသႃႇၶေႃး၊ ၵႅၼ်ႇသႃႇတပ်းဢွၼ်ႇ၊ ၵႅၼ်ႇသႃႇမၢၵ်ႇၵႅဝ်း လႄႈ ၵႅၼ်ႇသႃႇတဝ်ႈၼူမ်း ၸႃႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၸွမ်းလူၺ်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်တေႃႇသူႈ Radicals သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသႄးလ်ၼႂ်းတူဝ် ၶိင်းမီးလွင်ႈလူႉသုမ်းလႄႈ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၵႅၼ်ႇသႃႇမႃးလႆႈ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ သၢၼ် Beta Carotene ၼႆႉ ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈသႄးလ် ယႃႇႁႂ်ႈ Radicals ႁဵတ်းႁၢႆႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၼႆႉယဝ်ႉ ၽွၼ်းလီမၢၵ်ႇပၵ်ႉၼႆႉ ယင်းမီးၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ်ပိုတ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄထႅင်ႈဝႃႈ ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်၊ လူတ်းယွမ်းလွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ပီး၊ ၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈၶူၼ်ႁူဝ်ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇပၵ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇၽွၼ်းလီ ၽၢႆႇၵၢၼ်ယူတ်းယႃတၢင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းၼႂ်း ၵၢၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉထႅင်ႈသေ ထုၵ်ႇလီလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်းမေႃယႃတႃႇသေႇ ဢၼ်လွင်ႈ ယႂ်ႇသမ်ႉပဵၼ် ၽူႈၸိူဝ်းမီးဢႃႇယုယႂ်ႇ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႄႈ မႄႈပႃးတွင်ႉ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၽွၼ်းလီမၢၵ်ႇပၵ်ႉ မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆသေတႃႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီ ၵိၼ်ႁႂ်ႈမၼ်းၵိုင်ႇတၢၼ်ႇၼၼ်ႉ လီတီႈသုတ်းလႄႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်လူၼ်ႉလိူဝ် သေဢမ်ႇၵႃး ထုၵ်ႇလီလႆႈဝႆႉသတိလွင်ႈၵိၼ်မၢၵ်ႇပၵ်ႉ ဢၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းပဵၼ် ၶဝ်ႈမုၼ်းတၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမၼ်းတေၸၢင်ႈမီးၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼမ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ − ၸၢႆးဢႅၼ်

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင် − https://www.pobpad.com