ယိူင်းဢၢၼ်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ႁဵတ်းတႃႇ သုၼ်ႇတူဝ်ႁႃႉ? ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ?

ၶၢဝ်းသၢင်းၵျၢၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၽွင်းလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉယႃၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ မိူင်းထႆး။ ၽွင်းလူဝ်ႇလႆႈ သိူဝ်းမူၼ်ႈတင်းတူဝ်တင်းၸႂ်။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶၢဝ်ႇပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ပွတ်းလၢႆးၶႃႈ မိူင်းၼွင်ၼႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၶိုၼ်ႈမႃးၶိုၼ်း။ ႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ႁူႉဝႃႈ တိုၼ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸုမ်းတေႃႇၸုမ်းၵူၺ်းၼႆယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ ၸိူဝ်ႉၼၼ် လူဝ်ႇလႆႈၵွၵ်းတူၺ်းပိုၼ်းလၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶေႃႈၸုၵ်းမၼ်ႈၶဝ် (2) ၸုမ်း ၼႆႉယူႇႁိုဝ်။

ၶႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃႇတိ မိူင်းၵိုင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဢၼ်လႆႈႁၼ်သိုၵ်း SSPP ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၼႂ်းၽွင်းၶၢဝ်း ၶဝ်လေႃႇလမ်း RCSS/SSA ၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး မီးၽွင်ႈယူႇ၊ ဢမ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး လၢတ်ႈၵႂၢမ်း တၢင်ႇၶိူဝ်း ဝ ၊ လွႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၢင်ႈၼမ်ဝႆႉ။
ၵွပ်ႈၼၼ် ၶႃႈထတ်းႁၼ်လႆႈဝႃႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး တဵမ်တူဝ် ၼင်ႇပၢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ။ သိူဝ်ႈၶူဝ်းပဵၼ် မိၵ်ႈမၢႆ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဢၼ်ယိပ်းၵမ်ၸိူၵ်ႈမၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းတေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပႅတ်ႈလၢႆးၼိုင်ႈ။ ၶဝ်တႄႉဝႃႈ ၶဝ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၼႆယူႇ တီႈတေႉၼႃႈလိၼ်ၵုမ်းၵမ် ဢၼ် ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ဢၼ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႇ မိူင်းၵိုင် ၵေးသီး လၢႆးၶႃႈ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ပၢင်လူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ် သိုၵ်းဝ ၵေႃႉၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ လႄႈ ဢဝ်ၸိုဝ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢပ်ႈမၼ်းၵူၺ်း။ ႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢိမ်ႇတေႉဢိမ်ႇဝႃႈယဝ်ႉ လွင်ႈလၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဝူၼ်ႉပွတ်း ႁၼ်သုၼ်ႇတူဝ်ၼၼ်ႉ လီၵူဝ်ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈ မိူင်း တေၸၢင်ႈၸူမ်ႁၢႆၵႂႃႇတေႉတေႉ။

ၶၢဝ်ႇဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလပ်ႉၼႂ်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ႇၸိုင်ႈတႆး ၶဝ်ႁဵတ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈ တၢင်းတြႃးတေႃႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ တေဢဝ်သင်မႃးတႅၵ်ႈၼႄၵၼ်၊ လၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈ ၶႃႈၼေႃႈ မိူင်းတႆးႁဝ်းပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ပွတ်းတွၼ်ႈလီလႆႈမႆႈၸႂ်ႈ မိူင်းတႆးႁဝ်းတႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။ ၼႃႈလိၼ်မိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ဝ ၵေႃႈ ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈမႃးယူႇ၊ သိုၵ်းပလွင်ႈ (လွႆ) ၵေႃႈ တိုၼ်းၶိၼ်ပဵၼ် ၸေႊမိူင်းပလွင်ႈၶဝ် ၊ ၶၢင် ၶႅၼ်းၼႃႇ တိုၼ်းဝႃႈ ပဵၼ် ၵိင်ႇၸေႊမိူင်းၶၢင် ၼႆမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်လႂ်ၵမ်း လဵဝ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းဝႃႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ် တေလႆႈမေႃယူႇႁူမ်ႈၸွမ်းၵၼ် တေလႆႈမေႃ တူၺ်းထိုင်ၵၼ်ၼႆၼၼ်ႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ယူႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸွင်ႇသမ်ႉမီးၼမ်ႉၸႂ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် SSPP ၶဝ်ဝူၼ်ႉၼၼ်ႉႁိုဝ်? လၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈမၼ်းၵေႃႈ တိုၼ်းဢၢၼ်းယႃႉ မိူင်းတႆး ယွၵ်းယွႆၼၼ်ႉယဝ်ႉဝႃႈ။

ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SSPP ယၢမ်ႈလၢတ်ႈၼႂ်းၶၢဝ်ႇ လႄႈ ပၢင်ဢုပ်ႇၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်?

ပူၼ်ႉမႃး ပီႊ 2017 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၸၢႆးသု ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ႁႂ်ႈပၼ်ၸုမ်းၶဝ် (SSPP) ၵေႃႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵႄႈၶၢႆ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၵႂႃႇ၊ ႁႂ်ႈသိုၵ်း RCSS/SSA ထွႆဢွၵ်ႇမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇသေ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽၢႆႇမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ၼႆဝႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃး ယိုတ်ႈယိုတ်ႈယႂ်းယႂ်း၊ ထိုင်တီႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလူင် လေႃႇတိုၵ်း RCSS/SSA ပွတ်း ႁူးသူၼ်၊ ၵျႂၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵိုင်၊ လွႆႁူၼ်း၊ ၵေးသီး ထိုင် လၢႆးၶႃႈ ပွတ်း ပၢင်လူင် သၼဵၼ်း ၵုၼ်ပွၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်း ၶိုၼ်းၽေႃႇသၢင်ႈမႃးထႅင်ႈ ၼႂ်းလိူၼ် April 2023 ၽွင်းၶၢဝ်သၢင်းၵျၢၼ်ႇ ၼႆႉ ပွတ်းမိူင်းၼွင် လၢႆးၶႃႈ ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ပၢႆးၽေးသိုၵ်း ၊ ဢမ်ႇလႆႈမူၼ်ႈသိူဝ်း ၽွင်းသၢင်းၵျၢၼ်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈတိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း ပၢႆတႅမ်ႈၶၢဝ်ႇၼႂ်း SSPP info ၶဝ်ဝႃႈ RCSS/SSA ၼႆႉ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်း ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်းၼႆထႅင်ႈ၊ တီႈတႄႉ ဢၼ်ၶဝ်တိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ဢဝ်တၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်တေႉမၼ်းလႄႈ ၶဝ်ၵူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၸင်းၶဝ် ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝႃႈ ၽႂ်ပေႉၵေႃႈ မၼ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈလၢတ်ႈ၊ ထၢင်ႇႁၢင်ႈၽူႇလူမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈသု ဝႃႈ ၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼႆႉ ပေႃးၶဝ်ဢမ်ႇထွႆယဝ်ႉၵေႃႈ တေၵႃႈလႆႈ ၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းသေ ၵႄႈလိတ်ႈ၊ သမ်ႉပၢႆလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈလႄႈ ၵႃႈလႆႈတိုၵ်းယိုဝ်း ၼႆ (ၸဝ်ႈသုတွပ်ႇ ၶၢဝ်ႇမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး)။

ပေႃးမႃးႁုပ်ႈသေ တူၺ်းၸွမ်းၸုမ်းၶူဝ်းၶဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းလေႃးလႄး ၊ ပဵၼ် ဝ မႃးဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၵုမ်းၵမ်လႄႈ တူဝ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဝၢၼ်ႈႁႆးသမ်ႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယူႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ၶွင်ပိူၼ်ႈဝႆႉလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈႁိုဝ်၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတႅပ်းတတ်းပၼ်လႆႈ ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ၼင်ႇ ၶေႃႈၸုၵ်းမၼ်ႈ မီးဝႃႈ − ႁႅင်း (3) ႁႅင်းၼၼ်ႉ တေႉတေႉလႆႈ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ဢၼ်ဝႃႈ ႁဵတ်းပၼ်တႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၊ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းၽိတ်းပိူင်ႈ လုမ်းလုမ်းၶႃႈယဝ်ႉ။

ပၢၼ်ပၵပ မႃးယုင်ႈၸွမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ၽွင်ႈ 1970 – 1989 ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ယွၼ်ႉၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႂ်း SSPP ႁၵ်းလင် ၶိုၼ်းၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် SSPP မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈၸၢႆးလဵၵ်ႉ၊ ၸဝ်ႈသႅင်သိုၵ်း၊ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉယွင်ႁူၺ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇမိူင်း၊ ၸဝ်ႈၸၢမ်မႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႄႈ သိုၵ်း ဝ ပၵပ ၸင်ႇမႃးၽႅဝ်မိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၊ ပွတ်းၵၢင် ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင် ပေႉၵိၼ်၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇ လႆႈၵူၼ်း ဢဝ်တၢႆ လူလၢႆ ၵၼ်ႉၸၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး။ ပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းလႆႈႁၼ် ဝ ၶၢမ်ႈၶူင်း မႃး တင်းတူၵ်းၶူင်း ၼုင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းဝ တဵမ်တူဝ် ၶဝ်မႃး ပွတ်းမိူင်းယေႃ၊ ၼုင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်း SSA သေ မႃးတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်း SSPP ပၵ်းတပ်ႉ ဝႆႉ ၸွမ်းမိူင်းၵိုင် ၊ သၼဵၼ်း ပၢင်လူင် ၊ လၢႆးၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း တိုၼ်းႁူႉႁၼ်ၵၼ် သိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃ လႄႈ သိုၵ်းလေႃးလႄး ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းသၢင်ႈလွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈ တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး တဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ် ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ပွတ်းသၼဵၼ်း ၊ ထုင်ႉယိူင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။

ၼႂ်းၶၢဝ်ႇ ဝႅပ်ႉသႆႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈ လႆႈႁၼ်ဝႃႈ ပေႃးၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢမ်ႇမီးဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်း RCSS/SSA ယဝ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးၵေႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်း မီးဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းၸုမ်း RCSS/SSA ၼႆ ၸင်ႇၵွႆႈဢုပ်ႇၸုမ်း RCSS/SSA ဝႃႈၼႆ ( https://www.federaljournalmm.org/fj-mm-13039-2/ ) ။ တီႈလႆႈႁၼ်ၵၢင်ၸႂ် ၸုမ်း SSPP ၶဝ်ဝႆႉၵၢၼ်ပႅင်းၸင်းၼိူဝ် သုၼ်ႇတူဝ်ၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်း RCSS/SSA ႁႅင်းလႄႈ ဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပဵၼ်ယႂ်ႇ ၊ ပဵၼ်ၸႂ် ဢတ်ႉတ ႁႅင်းယႂ်ႇ တေလႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼႆ။

ၶူမ်ယဝ်ႉၶူမ်ထႅင်ႈ

ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၶမ်ဝႆႉၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ယွၼ်ႉဢတ်ႉတ ၶွင်ၸုမ်းလေႃးလႄးၶဝ်လႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆး ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈပဵၼ်တီႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ လႄႈ တၢႆတၢင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ ၵွၼ်ႇၸင်ႇထုၵ်ႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉသမ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇ ၵၢၼ်ၵုမ်းၵမ် ၵူၼ်းတၢင်ႇၶိူဝ်း ယူႇၽၢႆႇလင်သေ လႆႈလူမ်ႉတၢႆ ၵႄႈပၢင်တိုၵ်း တႆးတေႃႇတႆး (ဢၼ်ပိူၼ်ႈ ၵေႃႉၵမ်ၸိူၵ်ႈၶဝ်) ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း ပဝ်ႉမၢႆ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼၼ်ႉ လီၶေႃးၶူမ်တေႉတေႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း တေလႆႈတၢႆယဝ်ႉတၢႆ ထႅင်ႈၵႃႈႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉ။
မုင်ႈမွင်း ႁႂ်ႈၵေႃႉႁၢၼ် SSPP/SSA ႁူႉႁၼ်လွင်ႈပဵၼ်တေႉမီးတေႉ သေၵမ်း / ၶၢဝ်းသွၼ်းၼမ်ႉၼႆႉ ႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉ ၵတ်းၸိုၼ်ႈယဵၼ်ၸႂ်သေၵမ်းၶႃႈ

ပၢႆၵမ်− မွၵ်ႇမူၺ် (လွႆလဵင်း)
ဝၼ်းထိ − 14 / 04 / 2023

*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶေႃႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း။