ယႃႇၸူႇၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၵိူင်းၸူးတင်းလႂ်ၽႂ်ႁိုဝ်တေႁူႉ

ပေႉငိၼ်းမွင်ၸႂ်ၸွမ်းတႆး လွင်ႈဢၼ်တႆးဢမ်ႇမေႃႁၵ်ႉၵၼ် ဢမ်ႇမေႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇၵၼ်ၸွမ်း တႆးႁဝ်းၶႃႈ ယၢမ်းတေႃႈလဵဝ်ၵူၺ်းၶႃႈယဝ်ႉ၊ ပေႃးၵုမ်ႇပဵၼ်ယူႇၸိူင်ႉလၢႆးၵဝ်ႇၵဝ်ႇၵူၺ်းတႄႉ ၵွႆပၢႆ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃး တႄႉ တႆး / မိူင်းတႆး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေၵိုတ်းၸိုဝ်ႈမၼ်းၵူၺ်း လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်တေႉ ၼႂ်းမိူင်း တႆးႁဝ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လႄႈ ငဝ်းလၢႆးတႆးႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယူႇယၢမ်းတေႃႈလဵဝ် ပိူၼ်ႈႁူႉထိုင်လႂ် ဢၢႆထိုင်တီႈၼၼ်ႈ ၸွမ်းတႆးၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် တႄႉတႄႉၶႃႈယဝ်ႉ။

မၼ်းယူႇတီႈၽႂ်တႄႉတႄႉ မၼ်းပဵၼ်ယွၼ်ႉၸုမ်းလႂ်တႄႉတႄႉ တႆးႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉ ႁဵတ်းသင် တႄႉတႄႉ ၊ ယႃႇၵုမ်ႇယူႇငဝ်မိုင်ဝႃႈဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼႆႉ ႁေဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁဝ်းသဵင်ႈၵႂႃႇလၢႆလၢႆ ဢွၼ် ၵၼ်ႁႃလွၵ်းလၢႆးၶပ်းၶိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ဝၼ်းၼိုင်ႈၸၢင်ႈတေထိုင်လႆႈယိူင်းမၢႆႁဝ်းယူႇ ။

ပေႃးၼပ်ႉသၢင်ႈတူၺ်း ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်မိူင်း ယႃႇၸူႇၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ယၢမ်းမိူဝ်ႈ လဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းလီၸႂ်လဵၵ်ႉႁႅင်းၼႃႇ ယႃႇၸူႇ ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁဝ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ၵိူင်းၸူးတင်းလႂ် ၵိူင်းၸူး ၸုမ်းလႂ်ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းသၼ်လွႆ ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၸွၵ်ႉထိူၼ်ႇႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ထၢင်ႇတေ ပႆႇလၢမ်းၶၢတ်ႈလႆႈ ဝႃႈ ၵူၼ်းလဵၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ ၸၢင်ႈဝႃႈႁိုဝ်ၶႃႈၼေႃႈ ၵၢပ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ် ၽႂ်ယိပ်းၵွင်ႈမၼ်းပဵၼ်ၶုၼ်ၼႆၼႃႇ ယိပ်းၵွင်ႈမႃးသေ ၽႂ်မေႃယွင်ႈၵူၼ်ႈပၼ်ႁႅင်းၵေႃႈ မွပ်ႈဢၢပ်ႈ ပၼ်လွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ ႁွင်ႉၶျႃႉပၼ်သူး လွင်ႈဢၼ်တေၸၢင်ႈၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ဢမ်ႇၼပ်ႉသၢင်ႈၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇမေႃၼပ်ႉယမ်ၵၼ်မိူၼ်ပီႈမိူၼ်ၼွင်ႉလႄႈ လိူဝ်သေလႆႈတုၵ်ႉ တူၵ်းသုမ်း တုၵ်ႉၶ တုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ႁဝ်းၸၢင်ႈတေလႆႈသင် ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈ တႆးႁဝ်းၶႃႈ မီးလွင်ႈတႅၵ်ႇၸတ်ႉၵၼ် တႆးႁဝ်းၸင်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈဢႃႈသူပ်း တၵ်းသဵင်တေႃႇပိူၼ်ႈလႆႈလႄႈ ပိူၼ်ႈႁိုဝ်သွၼ်ႇသၢင်းၵိၼ်တႆးႁဝ်းၶႃႈလႃႇ ပိူၼ်ႈႁိုဝ်တေဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းတေႃႇၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း  မိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၸမ်ယွၵ်းယွႆမႃးယဝ်ႉ ဢဝ်ယႃႇၸူႇၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း သေၸင်ႈတူၺ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး။

ပေႃးႁဝ်းၽွမ်ႉၵၼ်           ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ၊ ပေႃးႁဝ်းယၢႆႈၵၢၼ်ယၢင်ႈၽႂ် ယၢင်ႈမၼ်း တိုၼ်းဢမ်ႇတၼ်းၽူႈၶဵၼ်လႆႈ။

ယႃႇၸူႇၵၢၼ်မိူင်းၸိုင်ႈတႆး ၵိူင်းၸူးတင်းလႂ်

ယႃႇၸူႇၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းႁၼ်ထိုင် သုၼ်ႇတူဝ်ၶႃႈတႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလီ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵေႃႈလီ ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶူဝ်းၶဵဝ်ဝၢၼ်ႈႁႆး SSPP ၼႆႉသမ်ႉ ၵိူင်းၸူးဢူၺ်းလီၵမ်ႉပႃႈၼမ် ဢဝ်ဢူၺ်းလီပဵၼ်ယႂ်ႇ ၶႅၼ်ၼႃႈတီႈ ဢဝ်ဢူၺ်းလီပဵၼ်ထီႉ 1 ဝႆႉယူႇလႄႈ ပၼ်ႁႃ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်တႆးႁဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇပိုတ်ႇၽၵ်းတူဝႆႉသေ ၶိူင်ႁႃလၢႆး တႃႇတေပိုတ်းယိုဝ်းတႆးႁဝ်းမႃး ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ထိုင်မႃးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈ ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇလၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပိူင်လၢႆမဵဝ်း၊ ႁဵတ်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃးၵေႃႈ မီးတင်းႁၼ်ပိူင်ႈၵၼ် တေၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလႂ် တေပႆသဵၼ်ႈလႂ်တေႉတေႉၵေႃႈပႆႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃး ( တႃႇဢဝ်ၵွၼ်းၶေႃႈၼၼ်ႉဢေႃႈ ဢၼ်ၶႃႈၶႆႈဝႃႈပႆႇႁူႉ တႅတ်ႈတေႃးၼႆႉ) တွၼ်ႈတႃႇမုၵ်ႉၵေႃၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ တေႁူႉတႅတ်ႈတေႃးႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ ၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵေႃႈယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်ႁဝ်းႁႃး မိူၼ်ႁိူဝ်းဢမ်ႇမီးတႃႈ တႃႇတေၵိုတ်းလိုဝ်ႈ မိူၼ်တေဢဝ်မိူ င်းတႆးလူင်ႁဝ်း လွင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉၸႅဝ်ႈ ဢဝ်လူမ်းထွင်းပဝ်ႇဝႃႈသေ ဝင်ႇဝိူဝ်ႈၵႂႃႇတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ ၊ ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းယိူင်းမၢႆတႄႉတႄႉပႅတ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈယူႇတီႈ     မေႃၶွၵ်းၶွၵ်းၶႄႇၶႄႇလွင်ႈလီ မႃးဢုပ်ႇလၢတ်ႈ

ယႃႇဢဝ် ဢၢတ်ႉတ ၼမ်းၼႃႈ ၸႂ်ႉသဵင်ဝၢၼ်တေႃႇၵၼ် ၽႂ်ၵေႃႈႁူႉၵျိူၵ်ႈ

လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ 3 ပၢၼ်ၸဵတ်းသႅၼ်း ၽွင်းမိူဝ်ႈႁဝ်းလုၺ်းယူႇၼၼ်ႉ

လုၺ်းႁႂ်ႈထိုင်ၽင်ႇသေၵမ်း           ႁႂ်ႈမိူၼ်ယိူင်းဢၢၼ်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆးသေၵမ်း။

ပေႃးႁဝ်းမႃးၵွၵ်းတူၺ်း ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တႆးႁဝ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ၽႂ်ၵေႃႈဝႃႈၽႂ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ ၽႂ်ၵေႃႈဝႃႈၽႂ်ၵျႃႉ လိူဝ်ၵၼ်လႄႈ ၵွႆပၢႆဝၢႆးၼႆႉမႃးၸိုင် ၼႄႉၼွၼ်းၶႃႈ ပိူၼ်ႈတေမႃးၵျႃႉပၼ်ႁဝ်းႁႃးၼၼ်ႉၵူၺ်း ၾႆးၼႂ်းႁိူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ ၸမ်တေမွတ်ႇမႃးၸိုင်  ပိူၼ်ႈၶတ်းၸႂ်ၶိုင် ၶိုၼ်းမႃးသူၼ်းၾႆးပၼ်တိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း/ဝၢၼ်ႈမိူင်း တႆးႁဝ်းၶႃႈ ၸမ်တေယဵၼ်းပဵၼ်တဝ်ႈၽွင်မႃးၵမ်းလွႆးလွႆးၶႃႈယဝ်ႉ။  မိူၼ်ၼင်ႇ ပၼ်ႁႃမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်းၶိုၼ်းပေႃးၼႆ တႃႇၸုမ်းၶူဝ်းၶဵဝ် ဝၢၼ်ႈႁႆး SSPP တေမႃးၵူၼ်ႇပင်း ယႃႉလုပႅတ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်း  RCSS/SSA ႁႂ်ႈပေႃးၸူမ်ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေ ဢမ်ႇပဵၼ် ၵႂႃႇလႆႈလွင်ႈၼႆႉ ၊  ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တေလုလႅဝ်ၵူၼ်ႇပင်းၵႂႃႇလႆႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉႁဝ်း ၽိတ်းၵၼ် တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၵၼ် ၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်ၶိုၼ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း ဢၼ်တေၸၢင်ႈၵူၼ်ႇပင်း လုလႅဝ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈတင်းသွင်ၸုမ်း ၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၵွႆပၢႆဝၢႆးမႃး ႁဝ်းႁႃးပီႈၼွင်ႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈငွၵ်ႈႁူဝ်ၶိုၼ်ႈမႃး ယွၼ်းဢဝ်သုၼ်ႇလႆႈႁဝ်းထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ ပွင်ႇၸႂ်လႄႈပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း။

တႆးႁဝ်းၶႃႈ လီၶွၼ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် လီၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ လီယွမ်းမႃႇၼၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေႃႇၵၼ်ယဝ်ႉ လီယွမ်းမူႇပိူင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈႁႃဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လီဝူၼ်ႉႁႃၶိုင်ပွင် တႃႇၸိူဝ်ႉတႃႇၶိူဝ်းႁဝ်း ႁႂ်ႈပေႃးၶိုတ်းပဵင်းပိူၼ်ႈ ႁႂ်ႈမီးမႃးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းမိူၼ်ပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉလီၶိုင်ဝႆးဝႆး ယွၼ်ႉသင် လႄႈဝႃႈၼၼ်ပေႃးၼႆ ယွၼ်ႉဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း မုင်ႈမွင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ယဝ်ႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇပႆႇၽေႃႇ ၼမ်ႉၼႄတူဝ် ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလႆႈ ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၽွင်းယၢမ်းတေႃႈလဵဝ် ပဵၼ်ၽွင်းဢၼ် တေလႆႈယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇလိုၵ်ႉ သိူင်ႇတူဝ်လပ်ႉၶဵဝ်ႈငႃးဝႆႉလႄႈ ၼင်ႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶဝ် မုင်ႈမွင်းၼၼ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးႁိုဝ်? လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလီဝူၼ်ႉ ၶႆႈၸႂ်ႁႅင်းတႄႉတႄႉ ။

သိုၵ်းတႆး တႄႇတႅၵ်ႇၸတ်ႉမႃး ဢၼ်ႁႅင်းႁႅင်းမၼ်း မိူဝ်ႈပီႊ 2020 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇသိုၵ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ RCSS/SSA သမ်ႉဢဝ်သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ဝႆႉထီႉ 1 ၽၢႆႇတၢင်း SSPP ၶူဝ်းၶဵဝ်ၶဝ်သမ်ႉဝႃႈ ဢဝ်ၼႃႈတီႈသွၼ်ႉၵၼ် မိူဝ်ႈၽွင်းႁဝ်းၶႃႈတႅၵ်ႇၸတ်ႉၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်း ဝ UWSA တုၵ်းယွၼ်းၸႄႈမိူင်း ဝ ( Wa State ) မႃးၼႂ်းဝၼ်းထီႉ 26 / 09 / 2022 ပူၼ်ႉမႃး ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၸုမ်း ၶူဝ်းၶဵဝ် ဝၢၼ်ႈႁႆး ၸႂ်ယႂ်ႇမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းတီႈ ဝ ၊ ဝ သမ်ႉၸႂ်ယႂ်ႇ ၸုမ်းဝၢၼ်ႈႁႆး ပဵၼ်ႁူဝ်ႉ ၼႃႈလိၼ် ဝ ၶဝ်လႄႈ ပၼ်ႁႃတႆးတေႃႇတႆး ၵေႃႈ ၸင်ႇတႄႇႁုၼ်ႈ ပူင်းၽိူဝ်မႃး တေလႆႈဝႃႈၼင်ႇၼႆ။

ပၢႆၵမ်−ၸၢႆးထုၼ်းလႃႉ

*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶေႃႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း။