ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇလႄႈ ႁၼ်ပိူၼ်ႈတၢင်ႇၼိူဝ်ၼႅင်ႈၶၢဝ်ႇလၢႆၵေႃႉပိုၼ်ၽႄႈ “ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မိူဝ်ႈၽွင်းပီႊ 2020 – 2022 ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ” ၼႆလႄႈ ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈၶိုၼ်း လွင်ႈသိုၵ်းၶူဝ်းၶဵဝ်ဝၢၼ်ႈႁႆး ဢွၼ်သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းတေႃႇ သိုၵ်း RCSS/SSA လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵျွၵ်ႉမႄး သီႇပေႃႉ ၼမ်ႉလၼ်ႈ မိူင်းၵိုင် လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မီးၼမ်ဝႆႉ ၼပ်ႉပဵၼ် ႁူဝ်ႁဵင်လင်ၶႃးႁိူၼ်း။
ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ႁၼ်ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းၽႂ်မၼ်းလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း လႄႈ တေၸွၼ်ၸူမ်းၸွမ်း ၊ ထႅင်ႈၽၢႆႇ ၼိုင်ႈသမ်ႉ ႁၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်လၢႆးတၢင်းသူၼ်းတုမ်ဢဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈလႆႈၼႃႈလီၸိုဝ်ႈၶႅမ်ႉတႃႇသုၼ်ႇ မုၵ်ႉၸုမ်းၶူဝ်းၶဵဝ် ၼႆၵေႃႈဝႃႈ ၊ ထႅင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ဝင်ႇဝိူဝ်ႈၸွမ်းလွင်ႈ ၵၢၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၼႆႉ မီးတၢင်း ဢုၼ်ႇၸႂ် တႄႉယဝ်ႉႁိုဝ်? ၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ မိူဝ်းယူႇသဝ်းၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်လႆႈယၢၼ်ၽၢတ်ႇ ယွၼ်ႉလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ် တၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်းၼၼ်ႉ လူတ်းယွၼ်ႇပၼ်မွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်? ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈဝူၼ်ႉၸွမ်း လၢႆလွင်ႈလၢႆၽၢႆႇလႄႈ သုၼ်ႇတူဝ်ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ တေတႅပ်းတတ်းၸႂ် ၼင်ႇႁိုဝ်ၼၼ်ႉ ပႆႇဝၢင်းၸႂ် ႁႂ်ႈတူၵ်းထုၵ်ႇၵွၼ်ႇ။
ငိူၼ်ႈငဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း
ၵူၼ်းမိူင်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးဝႃႈ လႆႈၸုၵ်းမၼ်ႈယုမ်ႇၸႂ်တေႃႇ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄဝၢၼ်ႈမိူင်းသေၸုမ်းၼၼ်ႉၸိုင် မၼ်းတိုၼ်းတေဢမ်ႇႁၵ်းလင်တေႃႇၸုမ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉထုၵ်ႇၸုမ်းဢမ်ႇတြႃးပေႉပုၼ်ႈ ဝႆႉလႄႈ ၵမ်းလိုၼ်းဢမ်ႇၶၢမ်ႇတၢမ်ႇလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပိူင်သေ ယွၼ်ႇယွမ်းၸႂ်တေႃႇ ၸုမ်းဢမ်ႇ တြႃးၼၼ်ႉပႅတ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ ငိူၼ်ႈငဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ယွၼ်ႉၸုမ်းဢမ်ႇတြႃး ၶႂ်ႈဢဝ်ပေႉၼိူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈယူႇႁူမ်ႈၸွမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။
ပၢင်တိုၵ်းပွတ်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ လိုဝ်းလင်တႄႉတႄႉ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸူမ်းသိူဝ်း လႄႈၵမ်ႉ ထႅမ် သိုၵ်းတႆး RCSS/SSA ႁူဝ်ပၢၵ်ႇတဵမ်၊ ပၼ်လုၵ်ႈလၢင်း ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းပႃး ၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈ လၢင်းႁတ်းႁၢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇ တိုၵ်းၽူႈၶဵၼ်ယႃႉၵဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း တေႃႇထိုင်ပေႃးလႆႈ ယွမ်းထွႆ ယွၼ်ႉလၢႆမႃႇ လၢႆႁႅင်း ပုင်ႈၽၢင်ႈ ဢမ်ႇတင်ႈႁပ်ႉလႆႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈလၢင်း မူႇဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် လႆႈဢွၵ်ႇယၢၼ် ၸွမ်း ၵႂႃႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်း လၢႆတီႈလၢႆတၢင်း ယွၼ်ႉၼႂ်းငဝ်းလၢႆးလိူတ်ႇမႆႈလႄႈ ၵႃႈလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းငဝ်းလၢႆးပေႃႇပဵၼ်မႃး ၼၼ်ႉယူႇ။
ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း
ၽႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တႃႇဝႃႈတေၶႂ်ႈပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇမုင်ႈမွင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈ ယွၼ်ႉၽေးသၽႃႇဝ ၊ ၽေးၵူၼ်းႁဵတ်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၊ ၽေးဢိုပ်းယၢၵ်ႈ ၵွတ်းၽၢၼ် ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းၸႂ်သေ ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈဝဵင်းၽႂ်မၼ်း ၵႂႃႇ ႁႃတီႈၵတ်းယဵၼ်ႁၢမ်းၶဵၼ်။
ၸွမ်းလူၺ်ႈ လႆႈဢွၵ်ႇယၢၼ်ဝၢၼ်ႈႁိူၼ်းသဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ယႃႇဝႃႈတေတင်ႈတူဝ် ယူႇလႆႈပဵၼ်ႁိူၼ်း ပဵၼ်ယေး ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလႃႈ တေႃႈၼင်ႇတႃႇၵိၼ်တႃႇယႅမ်ႉၵူၺ်း ယင်းပဵၼ်လၢႆး ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ၵွပ်ႈၼႆ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼႆႉ ယၢပ်ႇတင်းတူဝ်လႄႈ တုၵ်ႉတင်းပၢႆးၸႂ်၊ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၽႂ်ပႆႇထူပ်းၵေႃႈမၼ်းပႆႇႁူႉတူဝ် တိုၵ်ႉတေဝူၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသုၼ်ႇတူဝ်ၽႂ် မၼ်းၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဝူၼ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢၼ်လႆႈထူပ်းယူႇ ၵူႈဝၼ်း တင်းပၢႆးတူဝ်လႄႈ ပၢႆးၸႂ်ၼႆၸိုင် တႃႇဝႃႈ တေဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈႁိူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်း ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၼႆၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇမီးၽႂ်လႄႈ တိုၼ်းၶႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇသဝ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။
ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် ယုမ်ႇၸႂ်လႆႈ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈတႃႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႃႈႁိုဝ်?
ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ၼႂ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၵူဝ်သင် ပွၵ်ႈမႃးလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း ယူႇသဝ်းၵႂႃႇၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် တေဢမ်ႇပၼ်မီးၽေးၶဵၼ်သင် တေႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆၼၼ်ႉ ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၸွင်ႇပႃႈတူၵ်းထုၵ်ႇ သေႇၶျႃႇၼႄႉၼွၼ်းယဝ်ႉၶႃႈႁိုဝ်? ၵွပ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းပၢႆႈၽၢတ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းတၢင်ႇမူႇၸုမ်းထၢင်ႇထိူမ်လႄႈ ၵၢၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈယူႇၵဝ်ႇ ဢၼ်ယူႇၽၢႆႇတႂ်ႈတၢင်ႇၸုမ်းၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉတႄႉ တိုၼ်းပဵၼ် တၢင်းယုမ်ႇယမ် မၢင်ၼင်ႇၸေႈသႃ ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးၶႂ်ႈႁဵတ်းတီႈၵၼ် တီႉမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉၵၼ်မႃးၼႆ ငၢႆႈငၢႆႈၵူၺ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈသေႃႉယူႇသဝ်းတီႈလွတ်ႈၽေးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၵူၺ်းလႄႈ ပဵၼ်တႃႇသိူဝ်းသႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းမိူဝ်းၼႃႈၼႆ ၶႃႈႁဝ်းတႄႉႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။
ပေႃးဝႃႈ ပႆႇမီးၶေႃႈလႆႈၸႂ် တင်းၸုမ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႉ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၵႄႈလိတ်ႈ တႃႇပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇသဝ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်း ၼွၼ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဢေႇမၢင် ၵၢၼ်ၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၸွင်ႇတေ ထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢိုမ်တိုမ်းလႄႈ ၼၵ်းၸႂ်ဝႆႉယူႇ။
မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၶိူဝ်း ရူဝ်ႇႁိၼ်ႇၵျႃႇ ၶဝ်ဢၼ်ပၢႆႈယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈမိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ၽၢႆႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈလႄႈ ပင်းၵလႃးတဵတ်ႉ ဢိၵ်ႇ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ယင်းပႆႇဢဝ်ၶေႃႈ တူၵ်းလူင်း တႃႇၸၢင်ႈပၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းလႆႈငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ်၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ လွင်ႈယူႇသဝ်းႁဵတ်းႁႃ ၵိၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၵ်ႉမီးလွင်ႈလီမႆႈၸႂ် ဝႃႈၼႆၶႃႈယဝ်ႉ။
ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ဢၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းသေ လႆႈယူႇသဝ်းၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ် ငိၼ်းၸူမ်းၸွမ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢၼ်တူၺ်းထိုင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၶဝ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလႆႈထိုင်မွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လီသႂ်ႇၸႂ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃးၵွၼ်ႇ။
ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေး ယွၼ်ႉၽႂ်?
မိူၼ်လႆႈလၢတ်ႈမႃး တင်းၼိူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်းမီးလွင်ႈတၢင်းမၼ်းလႄႈ ၸင်ႇပၢႆႈ၊ ပေႃးလၢတ်ႈသိုဝ်ႈမၼ်းၵေႃႈ ၵူဝ်လႄႈၸင်ႇပၢႆႈ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ပၢင်တိုၵ်းၵႄႈၵၢင် သိုၵ်းRCSS/SSA လႄႈ သိုၵ်းTNLA တင်း ၶူဝ်းၶဵဝ် ႁူမ်ႈၵၼ်လေႃႇတိုၵ်းပွတ်းတင်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁူးသူၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉ ၽၢႆႇသိုၵ်းႁူမ်ႈလေႃးၶဝ် လၢတ်ႈလွၵ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းလႆႈၸွႆႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်သိုၵ်းRCSS/SSA ဝႃႈ တေဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈ မူတ်းမူတ်း ၊ တေဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၊ တေၽဵဝ်ႈၶူဝ်းလဵင်းၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်တင်းသဵင်ႈ ၊ ပေႃးၶဝ်ႈလႆႈၼႂ်း ႁူးသူၼ်တႄႉ မႃတူဝ်ၼိုင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇဝႆႉ တေႁႅမ်တၢႆမူတ်းမူတ်း လႆႈငိၼ်းၸိူင်ႉၼႆမႃး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးဝႃႈ သိုၵ်းRCSS/SSA ထွႆၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူးသူၼ်၊ ၼႅမ်းသၢႆး၊ ၵဵင်ၵၢႆႇ ၊ ပုင်းလူင် ၊ ပုင်းၼွႆႉ၊ လွႆလူင်၊ တေႃႉသၢင်ႇ၊ ပၢင်မၢၵ်ႇမိုဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈၶိုမ်း ၵဝ်ႇ/ မႂ်ႇ၊ ပၢင်ႁုင်း ၊ လွႆၵူင် ၸဵမ်ၵႂႃႇ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ပဵၼ်တၢင်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈမီး ၊ ပၢႆႈယွတ်းပၢႆႈယႅတ်းၵေႃႈမီး ။ ၼႆႉပဵၼ်ယွၼ်ႉ လႆႈၵူဝ် လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်း ႁူမ်ႈလေႃး ၶဝ်လွၵ်ႇငိူတ်ႈသေ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၶႃႈယဝ်ႉ။
မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် သမ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းလႄႈလႆႈပၢႆႈ ၊ ပဵၼ်ၵၢၼ်လွၵ်ႇငိူတ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း တႄႉတႄႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸင်ႇပၢႆႈ ၊ ဢၼ်ပဵၼ်ပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉသိုၵ်း RCSS/SSA ၵမ်ႈၼမ်လႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်ၼႂ်းသိုၵ်းၶူဝ်းၶဵဝ် ၵေႃႈမီး။ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၶူဝ်းၶဵဝ် ႁွင်ႉႁႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်း ၼႆသေတႃႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ သိုၵ်းၶူဝ်းၶဵဝ် ၸႂ်ႉလၢႆး မႆႉၵၢၼ်းသွတ်ႇတႃၵူၺ်လႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်း ။
ၼႂ်းၵႄႈၼႆႉ မီးၵူၼ်းသေႃႇသူၼ်းယွၵ်ႈမွၼ်ႇ ႁႂ်ႈႁၼ်တၢင်းၽိတ်းၼိူဝ် သိုၵ်းRCSS/SSA ဝႃႈ သိုၵ်းRCSS/SSA လွၵ်ႇငိူတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႂ်ႈပၢႆႈ ပေႃးဢမ်ႇပၢႆႈဢမ်ႇလႆႈ တေၺႃးၸိူင်ႉၼၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ၊ ဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶႂ်ႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵေႃႈ သိုၵ်းRCSS/SSA ၵၢၼ်ႉၵႂၢၵ်ႈႁေႉႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်း ဝႃႈၼႆၵေႃႈမီး၊ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉလႄႈ တီႈၼႆႉ ၶႂ်ႈယွၼ်းတူၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄၶိုၼ်း လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်တႄႉမၼ်းၼင်ႇ ၵၢၼ်လွၵ်ႇငိူတ်ႈ ၽၢႆႇၼိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းယူႇ။
ၵဵဝ်ႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႆႉ ၽၢႆႇRCSS/SSA တွပ်ႇလၢတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်?
ယူႇတီႈသုၼ်ႇတူဝ်ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈသေ လႆႈတွင်ႈထၢမ် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်း RCSS/SSA ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ မၼ်းတွပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ဢၼ်ပိူၼ်ႈၵၢဝ်ႇၼႄး RCSS/SSA ၼၼ်ႉဝႃႈ “ ပေႃးဝႃႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇႁၼ် လီမုၵ်ႉၸုမ်းႁဝ်းၼႆၵေႃႈ မၼ်းတေႁႃလွင်ႈႁႃတၢင်း ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းမိူင်း တေႁၼ်ၽိတ်းႁဝ်းသေ ၸႂ်ႉငိုၼ်း သေႃႇသူၼ်း ယွၵ်ႈမွၼ်ႇ ဢမ်ႇလၢႆးၼိုင်ႈၵေႃႈလၢႆးၼိုင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၼႆႉပဵၼ်သၽႃႇဝ ၶွင် ၵူၼ်းဢမ်ႇႁၼ် လီၵၼ် ၸုမ်းဢမ်ႇႁၼ်လီၵၼ် ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း ” ဝႃႈၼႆ။
ယင်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ၸႂ်တေဢမ်ႇၵျေႃႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ လႆႈတုၵ်ႉၶၸႂ် တင်းတူဝ် ၊ ၵၢၼ်ယူႇၵိၼ်မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇတီႈယူႇၵဝ်ႇ ဢိၵ်ႇတင်းပႃးထႅင်ႈလၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆလွင်ႈယူႇ၊ လွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်း လႆႈတူၺ်းထိုင်ၸဵမ် ၵၢၼ်ယူႇသဝ်း ၊ ၵၢၼ်ၵိၼ်ယမ်ႉ ၊ ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ၼင်ႇၵႃႈ ႁႅင်းမႃႇမုၵ်ႉၸုမ်းမီးၼၼ်ႉယူႇ ၊ ႁႂ်ႈမိူၼ်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈတေဢမ်ႇ တဵမ်ထူၼ်ႈလႆႈ၊ တေႃႈၼင်ႇ ၶႅမ်ႉ (ပၢင်သဝ်း) ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ထႆး−မၢၼ်ႈ ၊ ပင်းၵလႃးတဵတ်ႉ−မၢၼ်ႈ လႄႈ မၢၼ်ႈ− ၶႄႇ ပဵၼ်ၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ တူၺ်းထိုင်ၵွၼ်ႇ မၼ်းယင်းဢမ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် လႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈ၊ ယူႇတီႈပဵၼ်မုၵ်ႉၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႄႈ လႆႈၶတ်းၸႂ်တူၺ်းထိုင်ၵၼ် ႁႂ်ႈလီတီႈသုတ်း မႃးယူႇ ” လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈလူၺ်ႈ ဢၼ်မီးၶေႃႈမၢပ်ႇမႂ်ၼႄးမုၵ်ႉၸုမ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈဝႃႈ “ တႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေး တေလႆႈပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းႁိူၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ မုၵ်ႉၸုမ်းဢမ်ႇလႆႈႁႄႉႁၢမ်ႈလႄႈ လွၵ်ႇငိူတ်ႈဝႆႉဢီႈသင်၊ လိူဝ်သေဝႃႈ တေလႆႈတူၺ်း ငဝ်းလၢႆး ႁႂ်ႈလီတီႈသုတ်း ပုၼ်ႈတႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလွတ်ႈၽေး ပုၼ်ႈတႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇသေ ပဵၼ်တႂ်ႈပဵၼ်ၼိူဝ်မႃး သမ်ႉတေၸၢင်ႈဢီးတၢင်းၽိတ်းသႂ်ႇမုၵ်ႉၸုမ်း ဢမ်ႇတူၺ်းထိုင်ၼႆထႅင်ႈၵွၼ်ႇ၊ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇဝႃႈ တေႁၢမ်ႈဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်မိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး၊ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၶဝ်ဢမ်ႇလွတ်ႈၽေး ” သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၸဵင်ႇမုင်ႈတၢင်းႁၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ
ပေႃးမီးၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵေႃႈ လွင်ႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇယၢင်တႅၵ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇဝဵင်းမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တိုၼ်းမီးဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၵွပ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၵွပ်ႇၵူႈဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးၵူၺ်းလႄႈ ၶႂ်ႈပဵၼ်လၢႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယူႇငၢႆႈၵိၼ်လူမ် ၸူမ်းသူင်လွင်ႈၸေးၸိမ်ႇၶိုၵ်ႉၶၢႆး သေ ႁႂ်ႈလႆႈမိူင်းငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇႁၼ်မီး ၵူၼ်းမိူင်းလႂ် လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃမႃး ။ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸုမ်းလႂ် သူင်မိုတ်ႈၵေႃႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼၼ်ႉ တိုၼ်းဝႃႈ တေဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈမိူၼ်ၵၼ်။
ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ ၸဵမ်ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢိၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵမ်ႉထႅမ်ၼႂ်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼၼ်ႉ တိုၼ်းဝႃႈ လႆႈႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမိူၼ်ၵၼ် တင်းသွင်ၽၢႆႇလႄႈ တုၵ်ႉၶသုတ်း သၼ်ၵွၼ်ႇ ၵၢၼ်ၵွပ်ႇၵူႈဢဝ်ၶိုၼ်းမိူင်းၸင်ႇထိုင်တီႈလႆႈ။
ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပဵၼ်ပႃ ပဵၼ်ၼမ်ႉ ပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇၵၼ်လႆႈတႄႉတႄႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇဢွင်ႇပွႆးလႆႈ။
ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၼႂ်းၵၢၼ် လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း တႄႉတႄႉၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶုၵ်ႉၸႂ်လႆႈ ၽဵင်းၵႂၢမ်း ၶူးၸၢႆးမူး ႁွင်ႉဝႆႉ “ ၵူၼ်းႁွၼ်းၽိုၼ်းတိုၼ်းလႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇလိုၵ်ႉ ၊ ၵူၼ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းတိုၼ်းတုၵ်ႉၶထိုင်တီႈ ” ၼႆၼၼ်ႉသေၵမ်း……….။
ပၢႆၵမ် − ဢၢႆႈၸၢႆးၼွင်ႉ ( ၵျွၵ်ႉမႄး )
*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶေႃႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း။