ၽွၼ်းလီမၢၵ်ႇဢိတ်ႇ

မၢၵ်ႇဢိတ်ႇ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမႆႉဢၼ်ၵိၼ်ငၢႆႈလႄႈလုၵ်ႈလဵၵ်ႉသေ ဢရသႃႇမၼ်းၵေႃႈ မီးတင်းဢၼ်ၸဵမ်းဝၢၼ် လႄႈ သူမ်ႈ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ယင်းမီးၸိူဝ်ႉၾၼ်းထႅင်ႈလၢႆလၢႆမဵဝ်း ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်သီၶဵဝ်၊ သီလႅင်၊ သီလမ်၊ သီလိူင်၊ သီၶွင်ႇ လုၵ်ႈလဵၵ်ႉလုၵ်ႈယႂ်ႇထႅင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်မၢၵ်ႇဢိတ်ႇတင်းလူင်ၼႆႉ မၢၵ်ႇဢိတ်ႇသႅၼ်း လုၵ်ႈလဵၵ်ႉၼၼ်ႉ တေလႆႈၽွၼ်းလီမၼ်း ၼမ်လိူဝ်သေလုၵ်ႈယႂ်ႇယဝ်ႉ။

ၸွႆႈႁႂ်ႈမၢႆတွင်းလီ

မၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼၼ်ႉ ပၼ်ၽွၼ်းလီတေႃႇပၢႆးယူႇလီဢွၵ်းဢေႃတႄႉတႄႉ ဢမ်ႇဝႃႈတေၸွႆႈႁႂ်ႈလွင်ႈမၢႆတွင်းလီမႃး၊ မီးသမႃႇထိ လႄႈ ၸႂ်ၵေႃႈလီပႃး သေဢမ်ႇၵႃး ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၶီႈလူင်ၶီႈလိုမ်းလႆႈပႃးထႅင်ႈ ယူႇယဝ်ႉ။

ၸွႆႈယွႆႈဢႁႃႇရ

Fiber ၼႂ်းမၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼၼ်ႉ တေၵႂႃႇတုမ်ႉယွၼ်ႈပၼ်ၶူင်ႉၶိုတ်ႈယိူဝ်ႇ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈလီလႄႈ ယင်းၸွႆႈပၼ်ပႃးလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သႆႈလူင်ထႅင်ႈ လူတ်းယွမ်းလွင်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်တုမ်ႇၽီလႄႈ ၼင်ထူင်သႆႈၸဵပ်းယဵၼ်းပႃးထႅင်ႈ ယူႇယဝ်ႉ။

လူတ်းယွမ်းၶႆမၼ်းၼႂ်းသဵၼ်ႈလိူတ်ႈ

ၼႂ်းမၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼၼ်ႉ မီးထၢတ်ႈဢၼ်ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈလိူတ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၵွၼ်ႈလႆႈလႄႈ လူတ်းယွမ်းလွင်ႈဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ဝၢႆးလႆႈ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ယင်းၸွႆႈလူတ်းယွမ်းၶႆမၼ်းၼႂ်းသဵၼ်ႈလိူတ်ႈ ႁႂ်ႈဢေႇမႃးလႆႈထႅင်ႈ ယူႇယဝ်ႉ။

ၸွႆႈပၼ်ႁႅင်းသၢႆတႃ

ၼႂ်းမၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼၼ်ႉ မီးထၢတ်ႈ Lutein လႄႈ  Zeaxanthin သေ ၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်းသၢႆတႃႁႂ်ႈလီမႃးလႄႈ ယင်းၸွႆႈလူတ်းယွမ်း လွင်ႈဢၼ်တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ တႃလူႉ ၸိူဝ်းၼႆႉပႃးထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။

ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈ

မၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇမႆႉဢၼ်မီးထၢတ်ႈ Polyphenol သေယဝ်ႉ ထူပ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႂ်းၼိူဝ်ႉမၢၵ်ႇဢိတ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်သီလႅင်လႄႈသီၵမ်ႇ၊ မၼ်းတေၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်၊ လူတ်းယွမ်းထၢတ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼႂ်းလိူတ်ႈ လႄႈ လူတ်းယွမ်းပႃး တိုဝ်ႉတၢင်းဢၼ်တေၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ယဵဝ်ႈဝၢၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းတၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်

ထၢတ်ႈလဵၵ်း potassium ဢၼ်မီးၼႂ်းမၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼၼ်ႉ တေၸွႆႈၵုမ်းထိင်းပၼ်ႁႅင်းလိူတ်ႈမႃးလႄႈ ပဵၼ်တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်လီတွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင် သေဢမ်ႇၵႃး သင်ဝႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉၶၢတ်ႇထၢတ်ႈ potassium ပေႃးၼႆၸိုင် ထုၵ်ႇလီၵိၼ်ပၼ်ယူႇ ၼင်ႇႁိုဝ်တေငိူင်ႉဝႄႈလႆႈ တၢင်းပဵၼ်လိူတ်ႈသုင်၊ တၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်၊ တၢင်းပဵၼ်သဵၼ်ႈလိူတ်ႈၼႂ်းဢွၵ်းဢေႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၸွႆႈႁႂ်ႈလုပ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်

မၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼႆႉ မၼ်းမီးထၢတ်ႈလဵၵ်း ဢၼ်ပၼ်ၽွၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇလုပ်ႇၼမ်ၼႃႇ လႄႈ ၸွႆႈႁႂ်ႈၶဵဝ်ႈလႄႈလုပ်ႇၼၼ်ႉၵဵၼ်ႇၶႅင်မႃးယူႇယဝ်ႉ။

သမ်ႉဝႃႈမၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼၼ်ႉ တေပၼ်ၽွၼ်းလီၼမ်တၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီလႆႈတူၺ်းလီလီသေၸင်ႇၵိၼ်ယူႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈတေၸၢင်ႈၺႃး မၢၵ်ႇဢိတ်ႇဢၼ်ပိူၼ်ႈသိတ်းယႃၼမ်လႄႈ မိူဝ်ႈတေၵိၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လီလႆႈသုၵ်ႈလၢင်ႉႁႂ်ႈမူတ်းသႂ်လီလီ ယူႇယဝ်ႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ−လွႆသွမ်ႇ

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

ဢၢင်ႈဢိင်မႃးတီႈ−miwfood