တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်မႃးၸွမ်းမိူဝ်ႈလႅတ်ႇမႆႈႁႅင်း

ၸွမ်းၼင်ႇရႃႇသီႇဢုတုလႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇလႄႈ ၶၢဝ်းၵတ်းသုတ်းသဵင်ႈၵႂႃႇ ၶၢဝ်းမႆႈၵေႃႈတေႁွတ်ႈထိုင်မႃး၊ ပေႃးဝႃႈၶၢဝ်းမႆႈၼႆ ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈတေႁူႉလီယူႇဝႃႈ မၼ်းမႆႈႁၢဝ်ႉမိူၼ်ႁိုဝ်ၼႆ၊ ယူႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးယူႇယၢပ်ႇဢုပ်ႉဢၢပ်ႉလူင်ဝႆႉ လိူဝ်သေၼၼ်ႉယဝ်ႉ မိူဝ်ႈမႆႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ မိူဝ်ႈယူႇၼႂ်းလႅတ်ႇၶၢမ်ႇႁႅင်းမႆႈႁိုင်ၼႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈမီးတၢင်းပဵၼ်မႃးၸွမ်းလႆႈ ယူႇယဝ်ႉ။

တၢင်းပဵၼ်လူမ်းလႅတ်ႇ

တၢင်းပဵၼ်လူမ်းလႅတ်ႇ (Heat Stroke) ၼႆႉ တေပဵၼ်မႃးလႆႈမိူဝ်ႈမႆႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ တူဝ်ၶိင်းပူတ်းပွႆႇႁႅင်းမႆႈၼႂ်းတူဝ်ဢွၵ်ႇဢမ်ႇၶိုတ်းတၼ်း၊ ႁႅင်းမႆႈၼႂ်းတူဝ်ၼမ်မႃး သမ်ႉၶၢတ်ႇပႃးထၢတ်ႈၼမ်ႉထႅင်ႈသေ ႁဵတ်းပဵၼ်လူမ်းလူမ်ႉၵႂႃႇလႆႈယဝ်ႉ သင်ဝႃႈမၼ်းႁၢႆႉႁႅင်းမႃးၼႃႇၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈထိုင်တၢႆလႆႈ ယူႇယဝ်ႉ။

မဝ်းလႅတ်ႇ

မဝ်းလႅတ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈၶႂ်ႈငၢႆးၵၼ်တင်း လူမ်းလႅတ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း ၵူၺ်းၵႃႈ တေဢမ်ႇထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈဝႃႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉမဝ်းလူမ်ႉလူင်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်မၼ်းၵေႃႈ ႁၢႆႉႁႅင်းဢမ်ႇပိူင်ႈသင်ၵၼ်တင်းလူမ်းလႅတ်ႇၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈတၢင်းပဵၼ်မဝ်းလႅတ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်လႆႈထိုင် ႁူဝ်ပၼ်ႇႁူဝ်မဝ်း၊ ၼႃႈလပ်းသိင်ႇ၊ ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ၊ တွင်ႉၶူၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈဢမ်ႇမဝ်းလူမ်ႉသေတႃႉ မိူဝ်ႈႁဵတ်းသေလွင်ႈလွင်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁေႃႈလူတ်ႉႁေႃႈၵႃးယူႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆႈယူႇမိူၼ်ၵၼ်။

မၢၵ်ႇၼူၶိုၼ်ႈ

သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ လႆႈၸႂ်ဢွၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းပဵၼ်ၵၢၼ်လႅၼ်ႈ လႄႈ သမ်ႉလႅၼ်ႈၼႂ်းလႅတ်ႇ ၽွင်းလႅတ်ႇမႆႈၼၼ်ႉၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်မၢၵ်ႇၼူၶိုၼ်ႈလႆႈယဝ်ႉ ပေႃးဝႃႈမၢၵ်ႇၼူၶိုၼ်ႈမႃး ႁႂ်ႈၼႅတ်ႈၵိုတ်းၵမ်းလဵဝ်သေ ၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၼမ်ႉဝၢၼ်ၼမ်ႉၸဵမ်းၵေႃႈလႆႈ တႃႇလူတ်းယွမ်းႁႅင်းမႆႈၼႂ်းတူဝ် လႄႈ ထၢတ်ႈၵိူဝ်ဢၼ်ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ သင်ဝႃႈဢမ်ႇပႆႇၶႅၼ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 30 မိၼိတ်ႉ ထိုင် 2 ၸူဝ်ႈမူင်းပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသိုပ်ႇလႅၼ်ႈထႅင်ႈယဝ်ႉ။

ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင်မႆႈလႅတ်ႇ

ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇလုမ်းလႃးၽိဝ်ၼိူဝ်ႉၼင် လႄႈ ဢမ်ႇတႃးပၼ်ဢၼ်ႁႄႉလႅတ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉသေယဝ်ႉ သမ်ႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းလႅတ်ႇၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၽိဝ်ႉၼိူဝ်ႉၼင်လွၵ်ႈ လႄႈ သႅပ်ႇမႃးလႆႈယဝ်ႉ၊ သင်ဝႃႈ မီးၽိဝ်ၼင်မႆႈသႅပ်ႇယွၼ်ႉလႅတ်ႇၼႆၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်လိၼ်ႉငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တႃးပၼ်ၵေႃႈ ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းလွင်ႈသႅပ်ႇမႆႈလႆႈယူႇ။

သင်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ယူႇၼႂ်းၵၢင်လႅတ်ႇသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇပေႃးၼႆၸိုင် ပေႃးႁူႉဝႃႈႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈမႃး ၵူၺ်းသမ်ႉတိုၵ်ႉႁူႉတူဝ်ယူႇၼႆၵေႃႈ ၼႅတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉ လႄႈ ၸဵတ်ႉတူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈလီၶႅၼ်းမႃးယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈတူဝ်မႆႈႁႅင်း ၵူၺ်းႁိူဝ်ႇသမ်ႉဢမ်ႇဢွၵ်ႇ တွင်ႉၶူၼ်ႉၶႂ်ႈႁၢၵ်ႈ ႁူဝ်မဝ်း ၵိုင်ႉၵၢင်ႉမဝ်းလူမ်ႉၵႂႃႇၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလူႉသဵင်ႈတၢႆၵႂႃႇလႆႈယူႇယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈထူပ်းႁၼ်ၵူၼ်းပဵၼ်လူမ်းလႅတ်ႇသေ မဝ်းလူမ်ႉယူႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းပၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ −

1. ဢဝ်တူဝ်ၵူၼ်းပဵၼ်ယူႇၼႂ်းႁူမ်ႈ ယုၵ်ႉၶႃသုင် ထွတ်ႇသိူဝ်ႈတၢင်းၼွၵ်ႈဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ။
2. ဢဝ်ၼမ်ႉၵတ်းသၢတ်ႇလူင်းတီႈတူဝ်မၼ်း တႃႇလူတ်းယွမ်းႁႅင်းမႆႈၼႂ်းတူဝ်။
3. ၸႂ်ႉၽႅၼ်ႇၸုပ်ႉၼမ်ႉၵတ်း ဢမ်ႇၼၼ် လေႃးပႃးၼမ်ႉၵၢမ်ႈသႂ်ႇၸွမ်း ၶေႃး၊ ၵိင်ႇႁႄႉ၊ ငဝ်ႈၶႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
4. ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၸႂ်ႉၽႃႈယမ်းႁူမ်ႇတူဝ် မၼ်းတေၸၢင်ႈၵႂႃႇၶတ်းပႅတ်ႈႁႅင်းမႆႈ ဢၼ်တေလုၵ်ႉၼႂ်းတူဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉလႆႈ။
5. ၼႅတ်ႈဢဝ်တူဝ်သူင်ႇႁူင်းယႃၼင်ႇဝႆးၽႂ်း။

လွၵ်းလၢႆးႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဢၼ်မႃးၸွမ်းၶၢဝ်းမႆႈ

• ၼုင်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းႁႂ်ႈႁပ်ႉလူမ်းလႆႈလီ မၢင် လႄႈ ၼုင်ႈလီ ယူႇငၢႆႈလူမ် ဢမ်ႇႁတ်ႉႁႅင်း။
• ငိူင်ႉဝႄႈ သိူဝ်ႈၶူဝ်းၼႃ ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်မီးသီႁႅင်းႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ သီလမ်။
• ငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈယူႇၼႂ်းလႅတ်ႇမႆႈႁႅင်းႁိုင်ႁိုင်။
• ယႃႇပၼ်ႁႂ်ႈၶၢတ်ႇထၢတ်ႈၼမ်ႉလႄႈ ၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉၼမ်ၼမ်၊ ပႃးတဝ်ႈၼမ်ႉတႃႇသေႇ မိူဝ်ႈတွင်ႉမႆႈ ႁႂ်ႈလႆႈၵိၼ်ပၼ်ၵမ်းလဵဝ်။
• ယႃႇယူႇတီႈဢၼ်မႆႈလႄႈတီႈဢုပ်ႉဢၢပ်ႉၼၼ်ႉႁိုင်ႁိုင်။
• မိူဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းၵၢင်လႅတ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇပေယူႇၼႂ်းလႅတ်ႇႁိုင်ၼႃႇ ၵႆႉၵႆႉလိုဝ်ႈၼႂ်းႁူမ်ႈၽွင်ႈ။

ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈလႅတ်ႇႁွၼ်ႉမႆႈႁႅင်းၼႃႇၼႆၸိုင် သင်ဢမ်ႇၸမ်ပဵၼ် ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းလႅတ်ႇၼႆႉတေလီယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈၼႆၵေႃႈ ၵင်ႈၸွင်ႈ၊ တိုဝ်းၵုပ်း၊ တိုဝ်းမၢၵ်ႇႁူဝ် ၸိူဝ်းၼႆသေဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ၸင်ႇတေလီယဝ်ႉ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ−လွႆသွမ်ႇ

တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း