မိူဝ်ႈဢႃႇယုဢသၢၵ်ႈယႂ်ႇမႃး ထဝ်ႈမႃးယဝ်ႉၼၼ်ႉ ပၢႆးယူႇလီၵေႃႈယူပ်ႈယွမ်းလူင်း ၵႂႃႇလႄႈ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈတေၵႆႉပဵၼ် လုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇဢမ်ႇလီမႃးၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေႁႄႉၵင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၸွႆႈလုမ်းလႃးပၼ်ၵူၼ်းပဵၼ် ႁႂ်ႈပေႃးဢမ်ႇႁၢႆႉႁႅင်းမႃးၼႃႇလိူဝ်ၵဝ်ႇထႅင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇလႆႈဢဝ်လွင်ႈတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ပၼ်ၽွၼ်းလီတေႃႇလုပ်ႇၼၼ်ႉ မႃးလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇယူႇ။
တၢင်းၵိၼ်လႄႈၵူၼ်းမီးပၼ်ႁႃလုပ်ႇဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ မၼ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်လႃႇ ပေႃးဝႃႈၼႆ လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းၵိၼ်ဢၼ်လႂ် တေၸၢင်ႈၸွႆႈႁႂ်ႈတၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ ၸိုၼ်ႈၶႅၼ်းႁၢႆၵႂႃႇလႆႈမိူၼ်ၵဝ်ႇ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈႁဝ်းလိူၵ်ႈၵိၼ်ပၼ်တၢင်းၵိၼ်မၢင်မဵဝ်း လႄႈ ငိူင်ႉဝႄႈတၢင်းၵိၼ်မၢင်မဵဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈ တေၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈ လုမ်းလႃးပၼ် ၸွမ်းလုပ်ႇၸွမ်းၶေႃႈ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်မႃးလႆႈယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ၵူၼ်းမီးပၼ်ႁႃလုပ်ႇဢမ်ႇလီ ထုၵ်ႇလီလႆႈၵိၼ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ−
ပႃဢၼ်မီး Omega-3 ၼမ်
Omeaga-3 ပဵၼ်ထၢတ်ႈဢၼ်ပၼ်ၽွၼ်းလီ ၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈလွင်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇ ၼႂ်းတူဝ်ၶိင်းလႄႈ လီတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းပဵၼ် လုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇဢမ်ႇလီ ၼၼ်ႉ လီလႆႈၵိၼ်ပၼ် ပႃ sardines (ပႃမဵဝ်းဢၼ်ပိူၼ်ႈဢဝ်ႁဵတ်းပႃဢႅပ်ႇ)၊ ပႃထူးၼ tuna ၊ ပႃ Salmon ၊ ပႃ Mackerel ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပႃၸိူဝ်းၼႆႉမီး Omeag-3 ၼမ်လိူဝ်သေပႃတၢင်ႇမဵဝ်းယဝ်ႉ၊ လိူဝ်သေပႃယဝ်ႉ ယင်းမီးထႅင်ႈတီႈ ၼမ်ႉမၼ်းပႃ၊ ၼမ်ႉမၼ်းတူၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉပႃးယူႇယဝ်ႉ။
ၼမ်ႉမၼ်းဢၼ်လႆႈမႃးတီႈတူၼ်ႈ
ၼမ်ႉမၼ်းဢၼ်လႆႈမႃးတီႈတူၼ်ႈလၢႆလၢႆမဵဝ်း ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်ၼမ်ႉမၼ်း မၢၵ်ႇထေႃးပၢတ်ႈ၊ ၼမ်ႉမၼ်းမၢၵ်ႇၵွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွႆႈလူတ်းယွမ်းလွင်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇလႄႈ လူတ်းယွမ်းပႃး ၶႆမၼ်းၼႂ်းလိူတ်ႈသုင် လႆႈထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။
တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မႃးတီႈၼူမ်း
တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းမႃးတီႈၼမ်ႉၼူမ်း ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ် ၼူမ်းႁႅင်ႈ၊ ၼူမ်းဝူဝ်း၊ ၼိူၺ်း၊ ၼူမ်းသူမ်ႈ၊ Cheese ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းယင်းမီးပႃး ဝီႇတမိၼ်ႇ D လႄႈ Calcium ဢၼ်ပၼ်ၽွၼ်းလီတေႃႇ လုပ်ႇ၊ ၶဵဝ်ႈ၊ ၶေႃႈတေႃႇၼႂ်းတူဝ်ၶိင်း ယင်းမီးပႃး Protein ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢမ်ႈၼိူဝ်ႉၵႅၼ်ႇၶႅင်လီထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်လုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတႃႇဢမ်ႇလီၼၼ်ႉ လီလႆႈၵႆႉၵိၼ်ပၼ်ယူႇတႃႇသေႇယဝ်ႉ။
ၽၵ်းဝႂ်သီၶဵဝ်ၵႄႇ
ၽၵ်းၸိူဝ်းၸႃႉဢၼ်မီးဝႂ်သီၶဵဝ်ၵႄႇ ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ် ၽၵ်းၶၼႃႉ၊ ၽၵ်းၶူမ်၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်း၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇမွၵ်ႇၶဵဝ် တႄႇၵႂႃႇထႅင်ႈတင်းၼမ် ပဵၼ်ၽၵ်းဢၼ်မီးထၢတ်ႈ Antioxidants ၊ ဝီႇတမိၼ်ႇ D, K, C ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ၸွႆႈၸုပ်ႇပၼ်ထၢတ်ႈ Calcium လႆႈလီ ယင်းၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်းၶၢမ်ႇတူဝ် ႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်မီးႁႅင်းလီထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။
ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်း
ထူဝ်ႇပဵၼ်မဵဝ်းဢၼ်မီးထၢတ်ႈဢႁႃႇရတင်းၼမ် လႄႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉၵေႃႈတေမီးပႃး ထၢတ်ႈ Calcium လႄႈ Protein မၼ်းလီတေႃႇလုပ်ႇဢိၵ်ႇတင်းၵၢမ်ႈၼိူဝ်ႉသေ ယင်းၸွႆႈႁႄႉၵင်ႈ လုပ်ႇဢမ်ႇလီလႆႈထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။
လိူဝ်သေမီးတၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ပၼ်ၽွၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇ လုပ်ႇ လႄႈ ၵၢမ်ႈၼိူဝ်ႉ ႁႄႉၵင်ႈလွင်ႈပဵၼ်ၸဵပ်းယဝ်ႉ ယင်းၸွႆႈလူတ်းယွမ်း လွင်ႈပဵၼ်လုပ်ႇဢမ်ႇလီထႅင်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈယင်းမီးတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်တေလႆႈၾၢင်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မီး Omeag-6 ဢၼ်လႆႈမႃးတီႈ မွၼ်းၶႆႇၵႆႇလႄႈၼိူဝ်ႉဝူဝ်း၊ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်လႆႈၶူဝ်ႈဢဝ်ၵူႈမဵဝ်း ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လုပ်ႇဢမ်ႇလီလႆႈ၊ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မီးၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼမ်၊ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မီးၶႆမၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇလီၼမ် ၸႃႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ လူတ်းယွမ်းၵိၼ်လႆႈၵေႃႈယွမ်း ငိူင်ႉဝႄႈလႆႈၶႅၼ်းလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ−လွႆသွမ်ႇ
တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း