ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇၵႅဝ်း ထုၵ်ႇလီၵိၼ်ပၼ် တၢင်းၵိၼ်မဵဝ်းႁိုဝ်လႄႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ

တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇၵႅဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းထဝ်ႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈၵူႈသႅၼ်းပၢၼ် ၼႆသေ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇၵႅဝ်းၼၼ်ႉ တေၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ  လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢၼ်ႁဝ်းၵိၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်းဝၼ်း၊ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ သင်ဝႃႈၵိၼ်ၵိူဝ်ၸဵမ်း ထပ်းၵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးတၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇၵႅဝ်းလႆႈ ယူႇယဝ်ႉ။

ၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီၶူၼ်ႉၶႂႃႉဝႆႉဝႃႈၵူၼ်းပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇၵႅဝ်းၼႆႉ တေမီးၽၢင်ႁၢင်ႈ ၼႃႈတႃၶဝ် တေလမ်လႄႈၵမ်ႇမႃးလိူဝ်သေၵဝ်ႇ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၼႃႇႁႅင်းၼႆၸိုင် တေမီးၽၢင်ႁၢင်ႈ ၶူမ်းၶိုၼ်ႇၶူမ်းၶၼ်းၸွမ်းၼိူဝ်ႉၸွမ်းတူဝ် ၊ ဢႅင်ႈတေၵႅၼ်း ယူႇဢမ်ႇသႃႇ၊ လုပ်ႇတေၶွပ်ႈႁႅင်း ၊ လုပ်ႇႁၵ်းငၢႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ် မိူဝ်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇၵႅဝ်း

1. မွၼ်းၶႆႇ
2. ၶဝ်ႈမုၼ်းဢၼ်ဢဝ်မွၼ်းၶႆႇႁဵတ်း
3. ၼိူဝ်ႉသတ်းဢၼ်မီးၶႆမၼ်း
4. ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်းလႄႈ ငႃးၶၢဝ် ၊ငႃးလမ်
5. တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ဢဝ်ၼူမ်းဝူဝ်းသေႁဵတ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၼူမ်း၊ ၼူမ်းသူမ်ႈ ဢႆးတိမ်းၼူမ်းဝူဝ်း၊ သျိတ်ႉ (Cheese)
6. ၶဝ်ႈသွႆးလိူင်
7. ၶဝ်ႈမဝ်ႈ
8. ၶဝ်ႈၼူမ်ပင်း ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်းဢၼ်ၸဵမ်းႁႅင်း
9. ၽၵ်းၶဵဝ်မၢင်မဵဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၽၵ်းၶၼႃႉ၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇမွၵ်ႇ၊ ႁူဝ်ပိုၵ်ႉလႅင်၊ ၵၽဝ်း၊ ႁွမ်လူၼ်ႇ၊ ၽၵ်းႁႃႈ၊ ၽၵ်းပၵ်ႉ၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ။
10. ၼမ်ႉမဵဝ်းဢၼ်မီး Caffeine မိူၼ်ၼင်ႇ ၵေႃႇၾီႇ၊ ၼဵင်ႈသႂ်ႇၼူမ်း၊ ၼမ်ႉဢတ်းလူမ်း၊ သျွၵ်ႉၵလႅတ်ႉ(Chocolate) ၊ ၵိူဝ်ၸဵမ်း၊ လဝ်ႈ(Alcohol) တေႇၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉ ဝႄႈပၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႇလီၵိၼ်ပၼ် မိူဝ်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇၵႅဝ်း

1. ၶႆႇၶၢဝ် (ၶႆႇဢမ်ႇပႃးမွၼ်း)
2. ပႃ
3. ၼိူဝ်ႉမူ၊ ၼိူဝ်ႉၵႆႇ ( ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၶႆမၼ်း )
4. ၼမ်ႉၶဝ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇသႂ်ႇလေႃးသင်လႄႈ ၼမ်ႉထူဝ်ႇၽူးဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းယဝ်ႉမႂ်ႇမႂ်ႇ
5. ၶဝ်ႈၶၢဝ်
6. ၵျႃႇသၢၼ်ႇ၊ သဵၼ်ႈၵူၺ်ႈတဵဝ်
7. ၽၵ်းၶဵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ- ၽၵ်းၵၢတ်ႇလုင်း၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇၶၢဝ်၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်ယၢဝ်း၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်ၶွပ်ႈ၊ မၢၵ်ႇဢၢင်ၶၢင်၊ ၽၵ်းၵမ်ႇၸွၼ်း ( ထုၵ်ႇလီဢဝ်ၵႂႃႇတူမ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် လူၵ်ႈၼမ်ႉမႆႈယဝ်ႉၸင်ႇၵိၼ် တွၼ်ႈတႃႇတေ လူတ်းယွမ်းပႃးထၢတ်ႈ Phosphorus ၼႂ်ႈၽၵ်း ၼၼ်ႉပႃး)
8. ၼမ်ႉၶိင်
9. ၼဵင်ႈဢမ်ႇသႂ်ႇလေႃးၼူမ်း
10. ၶဝ်ႈမုၼ်းလသွင်း ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်းဢၼ်ဢဝ်ၶႆႇၶၢဝ်သေႁဵတ်း။

ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ တၢင်းၵိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေၵိၼ်လႆႈယူႇၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵိၼ်ၼမ်ႁႅင်းပူၼ်ႉတီႈ လႄႈ ထုၵ်ႇလီၵိၼ်ပၼ်ၶဝ်ႈၽၵ်း တၢင်းၵိၼ်ႁႂ်ႈပေႃးၸေး ဢႁႃႇရ 5 မဵဝ်းပၼ်ၵူႈဝၼ်း၊ တႃႇတေလူတ်းယွမ်းလႆႈ တၢင်းပဵၼ်မၢၵ်ႇၵႅဝ်းလႄႈ တႃႇႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းႁဝ်း ပေႃးတေလႆႈႁပ်ႉဢႁႃႇရတဵမ်ထူၼ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပၢႆၵမ် – မွၼ်းလႅင်း

ဢၢင်ႈဢိင် – Sanook